TÜRKİYE’DE OMBUDSMANLIK KONUSUNDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLER ÜZERİNE BİR İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2019, Sayı: 10, 215 - 248, 30.06.2019

Mehmet Göküş Zehra Çubukcu

Öz

Ülkemizde 29 Haziran 2012 tarihinde
resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (Ombudsmanlık)
kurulmasına yönelik çalışmalar uzun yıllar önce yasal ve akademik zeminde yapılmaya
başlanmıştır. Türkiye’de 1970’lerden itibaren Ombudsmanlığa ilişkin birçok
çalışma yapılmışken bu konuda ilk lisansüstü tezin 1993 yılında yapıldığı
görülmektedir. Bu dönemden itibaren ombudsmanlık kurumu ile ilgili çalışmalar
artmış olmakla birlikte lisansüstü tezlerin içerik olarak çok farklılaşamadığı
bu çalışmada gözlemlenmiştir. Yaptığımız çalışmada, ombudsman ve Kamu
Denetçiliği Kurumu anahtar kelimelerini temel alarak Ulusal Tez Merkezinden ve
TÜBESS üzerinden konu ile ilgili 78 teze ulaşılmış ve bu tezlerin içerik
analizi yapılmıştır. Bu analiz sonuçlarında lisansüstü tez konularının genel
olarak çeşitli ülke uygulamaları, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun görev ve
yetkileri gibi konuları ele aldığı saptanmıştır. Bu çalışma ombudsmanlık kurumu ile ilgili bundan
sonra hazırlanacak olan lisansüstü tezler ve diğer akademik çalışmalar için yol
gösterici bir argüman olma amacını taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ombudsman, Kamu Denetçiliği Kurumu, Lisansüstü Tez, İçerik Analiz

Kaynakça

• ABAY, Ali Rıza (2002). Toplumsal Yapı ve Toplumsal Kurum Değişmesi (İhtisap Kurumunun Zabıta Teşkilatına Dönüşümü Örneği). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 353-368.
• ABDİOĞLU, Hasan (2007). “Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu ve Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Açısından Önemi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 11, ss.79-102.
• AKINCI, Müslüm (1998). Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
• AL, Hamza (2004). “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı”. Liberal Düşünce Dergisi. ss.183-197.
• AYDIN, A. H., Taş, İ. E., & Ersöz, M. (2012). “Önemi ve Uygulanabilirliği Açısından Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumu”. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II, Küresel Değişim ve Demokratikleşme Bildiriler Kitabı, Malatya.
• BAHADIR, O. (2010). “Ombudsmanlık Kurumunun İsveç, İngiltere ve Fransa ile Karşılaştırmalı İncelenmesi”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Cilt: 1, Nisan Sayısı, ss. 363-384.
• CRESWELL, John W. Ve CLARK, Vickl L. Plano (2011). Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi. “Karma Yöntem Araştırmalarının Doğası” (Ed: Yüksel Dede ve Selçuk Beşir Demir), Ankara: Anı Yayıncılık.
• COŞKUN, Burak ve GÜNYADIN, Hamza (2015). “Ombudsmanlığın Kökeni Meselesi Bağlamında Türk-İslam Devlet Geleneğinde Şikayet Hakkının Kurumsal Tekamülü”, Kamu Denetçiliği Kurumu Ombudsman Akademik Dergisi, ss. 9-60.
• DPT (1996), Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000), Ankara, http://www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/View/13742/plan7.pdf.
• DPT (2000), Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), Ankara, http://www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/View/13743/plan8.pdf.
• DOĞAN, Kadir Caner (2014). Karşılaştırmalı Ülke İncelemeleri Bağlamında Türk Kamu Yönetiminde Ombudsmanın Uygulanabilirlik Analizi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana bilim Dalı, Doktora Tezi, Bursa.
• EKİNCİ, Ekrem Buğra (2005). “Osmanlı Devletinde Mahkemeler ve Kadılık Müessesesi Literatürü”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Sayı: 5, ss. 417-440.
• EKİNCİ, Ekrem Buğra (2004). Osmanlı Mahkemeleri Tanzimat ve Sonrası. İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• ERHÜRMAN, TUFAN (2001). İdari Denetim ve Ombudsman. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• ERHÜRMAN, T. (2000). “Türkiye İçin Nasıl Bir Ombudsman Formülü”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 49, Sayı: 1-4, ss. 155-180.
• ERYILMAZ, B. (2015). Kamu Yönetimi: Düşünceler-Yapılar-Fonksiyonlar-Politikalar. Umuttepe Yayınları.
• FENDOĞLU, H. T. (2013). “Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) ve Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı”. Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 4.
• FENDOĞLU, H.T. (2012). Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık), Stratejik Düşünce Enstitüsü, ss.1-19.
• GEREKÇELİ ANAYASA ÖNERİSİ (1982). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• GÖKÇE, Ali Fuat (2013). “Kamu Denetçiliği Sistemi Kapsamında Mahalli İdarelerde Ombudsman Denetimi”, KAYSEM-8 Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar Bildiri Kitabı, 11-12 Mayıs 2013, Hatay.
• HANSEN, H. Gammeltoft (2005). “Trends Leading to the Establishment of a European Ombudsman” The European Ombudsman Origins, Establishment, Evolution, (Ed: Diamandouros, N.). Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
• KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU, 2018 Faaliyet Raporu, Ankara.
• KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (2017). 40 Soruda Ombudsmanlık, Kamu Denetçiliği Kurumu Yayınları: Ankara.
• Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
• Kamu Yönetimi Temel Kanun Tasarısı
• KARAKOL, Selman (2015). “Hukuki ve İdari Denetim Ölçütü Olarak İyi Yönetim İlkeleri”, Kamu Denetçiliği Kurumu Ombudsman Akademik Dergisi, ss. 61-105.
• KURBAN, Yasin (2012) “Divan-ı Mezalimden Ombudsmanlığa Kamu Denetçiliğinin Tarihi Arka Planı”, Ekev Akademi Dergisi, 16 (52), s.91-103.
• KUTLU, Önder, ÖRSELLİ, Erhan, & KAHRAMAN, Selçuk. “Türkiye’de Yerel Ombudsmanlığın Uygulanabilirliği: İtalya Yerel Ombudsmanlığı Üzerinden Bir Analiz”. Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı: 8, ss. 15-38.
• NEUMAN, W. Lawrence (2011). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar: 1. cilt. Yayın Odası Yayınları.
• ORTAYLI, İlber (2016), Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi. (5.Baskı). Cedit Neşriyat, Ankara.
• ÖZER, Mehmet Akif (2015). Yeni Kamu Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• PICKL, Viktor (1986), “Ombudsman ve Yönetimde Reform” Çev: Turgay Ergun, Amme İdaresi Dergisi, ss.37-46.
• PUNCH, Keith F. (2016). Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• SEZEN, Seriye (2001). “Ombudsman: Türkiye İçin Nasıl Bir Çözüm?”. Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 34, Sayı: 4, ss.71-96.
• SOBACI, M. Z., & Köseoğlu, Ö. (2014). “Türkiye’de Etkin Bir Ombudsman İçin Medya Desteği: Ampirik Bir Analiz”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 19 Sayı: 4, ss. 25-45.
• ŞENGÜL (2005) Şengül, R. (2005). “Ombudsman Kurumu Kötü Yönetime Çare Olabilir mi?”. II. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu.
• ŞENGÜL, R. (2013). “Kamu Yönetimi İle Birey İlişkilerinin Dönüşümüne Ombudsman Kurumunun Etkisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 18 Sayı:3, ss. 71-88.
• TORTOP, Nuri (1998). “Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde Uygulanması”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 31, Sayı 1, ss.3-11.
• TODAİE (1991), Kamu Yönetimi Araştırma Projesi (KAYA), Ankara.
• YAĞMURLU, Aslı (2018). “Şikâyet Hakkı Ekseninde Halkla İlişkiler Mekanizması Olarak Kamu Denetçiliği”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 51, Sayı:1, ss. 167-194.
• 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu
• 28.9.2006 Günlü, 5548 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun Tümünün Anayasa’ya Aykırı Olduğuna ve İptaline Dair Karar, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/04/20090404-6.htm
• https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2006.pdf (Erişim Tarihi: 12.02.2019).