ÇOCUK HAKLARININ KORUNMASINDA KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU'NUN ROLÜ

Yıl 2021, Sayı: 15, 103 - 133, 27.01.2022

Arzu Dilaveroğlu

Öz

Tarihte ilk örneğine İsveç’te rastladığımız Ombudsmanlık kurumu Türkiye’de Kamu Denetçiliği (KDK) adıyla 2012 yılında kurulmuş, 2013 yılında bağımsız bir denetim mekanizması olarak faaliyetlerine başlamıştır. Kurum çalışma, sosyal güvenlik, personel rejimi, sağlık, ulaştırma gibi pek çok konuya ilişkin başvuruyu inceleme ve karar verme sorumluluğunu üstlenmiştir. İnceleme konularından bir diğeri de çocuk haklarına ilişkin başvurulardır.
Bu çalışma Kurumun çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesi noktasında etkinliğinin ve vermiş olduğu katkının ortaya konulmasını amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda kurum tarafından hazırlanmış olan yıllık raporlar içerik analizi yöntemi ile ele alınacak, çocuk hakları başlığı altında yer alan şikayetler ve bu şikayetlere ilişkin karar türleri analiz edilecektir. Çalışma, çocukların kuruma doğrudan başvuru yapması için kurulan kdkcocuk.gov adlı internet sitesinin kuruluş yılı (2014) olması dolayısıyla 2014-2020 yılları arasını kapsayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Denetim, Çocuk Ombudsmanı, Çocuk Hakları, Kamu Denetçiliği Kurumu.

The Role of the Ombudsman Institution in the Protection of Children’s Rights

Öz

Kaynakça

• 1982 Anayasası, https://mevzuat.gov.tr/#anayasa (Erişim Tarihi: 20.06.2021).
• Årsrapport og Årsrekneskap (2020), https://www.barneombudet.no/vart-arbeid/arsrapporter/arsrapport-2020 (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
• Bexelius, Alfred (1967). “The Swedish Ombudsman, The University of Toronto Law Journal”, University of Toronto Press, Vol. 17, No. 1 (1967), pp. 170-176.
• BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (1989). https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme (Erişim Tarihi: 14.06.2021).
• Çocuk Koruma Kanunu, https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5395&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Eryılmaz, Bilal (2017). Bürokrasi ve Siyaset, Alfa Yayınevi, 6. Baskı, İstanbul.
• Eryılmaz, Bilal (2018). Kamu Yönetimi, Umuttepe Yayınları, 11.Baskı, Kocaeli.
• https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL (Erişim Tarihi: 20.06.2021).
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6328&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
• https://www.regjeringen.no/en/dep/bfd/organisation/Offices-and-agencies-associated-with-the-Ministry-of-Children-and-Equality/The-Ombudsperson-for-Children-in-Norway/id418030/ (Erişim Tarihi: 14.06.2021).
• https://www.regjeringen.no/en/dep/bfd/organisation/Offices-and-agencies-associated-with-the-Ministry-of-Children-and-Equality/The-Ombudsperson-for-Children-in-Norway/id418030/ (Erişim Tarihi: 16.06.2021).
• https://www.unicef.org/protection/violence-against-children
• Jagerskiold, Stig (1961). “The Swedish Ombudsman”, University of Pennsylvania Law Review, Vol. 109, S.8, s.1077-1099.
• Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6328.pdf (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
• Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=17239&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
• KDK (2015). “2014 Yıllık Raporu”, https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2014_yili_yillik_rapor/kdk-2014-yillik-rapor.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
• KDK (2016). “2015 Yıllık Raporu”, https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2015_yili_yillik_rapor/kdk-2015-yillik-rapor.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
• KDK (2017). “2016 Yıllık Raporu” https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2016_yili_yillik_rapor/KDK-2016-YILLIK-RAPORU.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
• KDK (2018). “2017 Yıllık Raporu”, https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2017_yili_yillik_rapor/2017-y%c4%b1ll%c4%b1k-rapor-SON-PDF.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
• KDK (2019). “2018 Yıllık Raporu”, https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2018_yili_yillik_rapor/mobile/index.html (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
• KDK (2020). “2019 Yıllık Raporu”, https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2019_yili_yillik_rapor/mobile/index.html (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
• KDK (2021). “2020 Yıllık Raporu”, https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2020_yili_yillik_rapor/mobile/index.html (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
• Köseoğlu, Özer (2010). “Avrupa Ombudsmanının Hukuki Statüsü, İşleyişi ve Kurumsal Etkinliği”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 79, ss.31-62.
• Mamur Işıkçı, Yasemin (2016). “Türkiye’de Çocuk Refahı İçin Çocuk Ombudsmanlığı Önerisi”, Journal of Emerging Economies and Policy, Cilt 1, ss.125-135.
• Önen, Mustafa, Ergüzel, Enis (2021). “İskandinavya Çocuk Ombudsmanlığı Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Ombudsman Akademik, Yıl 7, Sayı 17, ss.33-65.
• Pickl, J. Viktor (1986). “Ombudsman ve Yönetimde Reform”, Amme İdaresi Dergisi, Çev. Turgay Ergun, Cilt 19, Sayı 4, Ankara. ss. 37-46.
• Tortop, Nuri (1998). “Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde Uygulanması”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 31, Sayı 1, ss. 3-11.
• TÜİK (2020). “İstatistiklerle Çocuk”, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2020-37228 (Erişim 15.06.2021).
• UNICEF (2007). Çocuğa Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması: Parlamenterler İçin El Kitabı, No 13.
• UNICEF (2012). Championing Children’s Rights, A Global Study of İndependent Human Rights Institutions for Children – Summary Report, Florence, Italy, https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/championing2_eng.pdf (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
• www.hukukturk.com%3A443/MusePath/Goster?v=GE95G7UL2jw (Erişim Tarihi: 19.06.2021).