BATI’NIN DEĞER SORUNUNA BİR ÖRNEK OLARAK GAZZE

Yıl 2024, Sayı: ÖZEL SAYI 2 (GAZZE), 511 - 534, 10.05.2024

Burak Çakırca

Öz

Filistin meselesi uzun bir tarihsel sürecin ürünüdür. Aktörler, politikalar, çıkarlar değişse de, Filistinlilerin çektikleri acılar değişmemektedir. Kendi topraklarında mülteci konumuna düşürülmelerinin yanında, İsrail’in uyguladığı hukuksuz politikalar günden düne artarak devam etmektedir. 7 Ekim’de HAMAS’ın beklenmedik taarruzu karşısında acziyete düşerek dünya kamuoyunda itibarı sarsılan İsrail, her zaman olduğu gibi orantısız ve hukuksuz biçimde güç kullanmış ve bütün imkanlarıyla Gazze’yi bombalamaya başlamıştır. Hastane, okul, ibadethane ayırımı yapmadan saldırılar gerçekleştiren İsrail amacını Gazze’yi yerle bir etmek olarak açıklamıştır. Çoğunluğu çocuk ve kadınlardan oluşan on binlerce insan hayatını kaybetmiş ve Gazze şehri yaşanamaz bir hale gelmiştir. Batı, insan hakları ve özgürlükler konusunda eşsiz olduğu iddiasıyla kendisini tanımlar ve sahip olduğu değerlerin evrensel olması gerektiği temelinde ilerler. Söz konusu evrensel değerler merkeze alındığında Batı’nın İsrail’in yaptıklarına karşı çıkması beklenmiştir. Oysa Batı İsrail’in saldırılarını kendisini savunma hakkı merkezinde değerlendirmiştir. Medya başta olmak üzere birçok yalan haberle İsrail’in yanında durup onun politikalarını aklamaya hizmet etmiştir. Liberal değerler başta olmak üzere insan hakları ve hukukun Gazzeli Filistinliler için geçerli olmadığı Aksa Tufanı Harekatı sonrasında bir kez daha görülmüştür. Filistin’e destek açıklamasında bulunanlar adeta aforoz edilmişlerdir. Sanat, spor, eğitim dünyasında pek çok kişi ya işinden olmuş ya da düşüncelerinden ötürü baskıya maruz kalmışlardır. Bu bağlamda ifade özgürlüğü Batı’nın önemsediği bir değer olmaktan uzak bir karşılığa denk düşmüştür. Bu çerçevede bu çalışma, Batılı değerlerin Gazze’de neden yok sayıldığını sormaktadır. Bu durumun sebebinin süreklilik arz edecek biçimde Batı’nın ötekisi olarak Filistini konumlamasından kaynaklandığı ileri sürülecektir. Çalışma boyunca, Batı’nın değer sorunu olarak ifade edilen tutarsızlıkların Gazze’de yaşananlara dair örneklerine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Aksa Tufanı, Filistin, Gazze, Batı, İnsan Hakları, Medya.

Gaza as an Example of the West’s Value Problem

Öz

Kaynakça

• AKTAŞ, İhsan (2023). “Batılı Devletlerin Koşulsuz İsrail Desteği Modern Batı Paradigmasını Yıkıma Uğrattı”, Kriter, sayı:85.
• Albawada (2014). “Gaza death toll hits over 1,820 on day 28 of Israeli offensive”, https://www.albawaba.com/news/gaza-death-toll-594249 (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
• Aljazeera (2023). “Israel bombs Greek Orthodox Gaza church sheltering displaced people”, https://www.aljazeera.com/news/2023/10/20/war-crime-israel-bombs-gaza-church-sheltering-displaced-people (Erişim Tarihi: 18.12.2023).
• Anadolu Ajansı (2023). “İsrail'e tepki gösterilerinde ifade özgürlüğünü savunan Pensilvanya Üniversitesi Rektörü baskılar karşısında istifa etti”, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israile-tepki-gosterilerinde-ifade-ozgurlugunu-savunan-pensilvanya-universitesi-rektoru-baskilar-karsisinda-istifa-etti/3078558 (Erişim Tarihi: 05.01.2024).
• Anadolu Ajansı (2023). “Mainz 05, Filistin’e Destek Veren Anwar El Ghazi’nin Sözleşmesini Feshetti”, https://www.aa.com.tr/tr/dunyadan-spor/mainz-05-filistine-destek-veren-anwar-el-ghazinin-sozlesmesini-feshetti/3042891 (Erişim Tarihi: 02.01.2024).
• Anadolu Ajansı (2024). “İsrail'in Gazze'ye düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısı 23 bini geçti”, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israilin-gazzeye-duzenledigi-saldirilarda-olenlerin-sayisi-23-bini-gecti/3103206 (Erişim Tarihi: 08.01.2024).
• Anadolu Ajansı (2023). “İsrail Savunma Bakanı Gallant: Gazze tamamen ablukaya alınacak”, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-savunma-bakani-gallant-gazze-tamamen-ablukayaalinacak/3012491#:~:text=Kud%C3%BCs,yak%C4%B1t %20sa%C4%9Flanm ayacak.%22%20ifadelerini%20kulland%C4%B1. (Erişim Tarihi: 28.12.2023).
• Artsforum (2023). “An Open Letter Frım the Art Community tu Cultural Organizations”, https://www.artforum.com/columns/open-letter-art-community-cultural-organizations-518019/ (Erişim Tarihi: 31.12.2023).
• BBC (2023). “Ai Weiwei's London exhibition called off over Israel social media post”, https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-67424486 (Erişim Tarihi: 01.01.2024).
• BBC (2023). “Does Hamas build tunnels under hospitals and schools?”, https://www.bbc.com/news (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
• BBC (2023). “Inside Kfar Aza where Hamas militants killed families in their homes”, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-67065205 (Erişim Tarihi: 03.01.2024).
• BBC (2023). “Number killed in Gaza passes 500” https://www.bbc.com/news (Erişim Tarihi: 07.01.2024).
• BELLO, Umar (2014). “Ideology in Reporting the ‘Operation Cast Lead’, a Transitivity Analysis of the Arab News and New York Times Reports”, Australian International Academic Centre, Cilt:3, Sayı:3, ss.202-209.
• BLUMENTHAL, Max ve Rubinstein, Alexander, (2023). “Source of dubious ‘beheaded babies’ claim is Israeli settler leader who incited riots to ‘wipe out’ Palestinian village”, https://thegrayzone.com/2023/10/11/beheaded-israeli-babies-settler-wipe-out-palestinian/?s=03 (Erişim Tarihi: 15.12.2023).
• BM (2009). “Human Rights in Palestine and other Occupied Arab Territories Report of the United Nations Fact-Finding Mission on the Gaza Conflict”, Microsoft Word - A HRC 12 48 FOR PROCESSING _250909_ cleared by CL, FM & GC.doc (ohchr.org) (Erişim Tarihi: 07.12.2023).
• BM (2017). “Gaza Ten Years Later”, https://unsco.unmissions.org/sites/default/files/gaza_10_years_later__11_july_2017.pdf (Erişim Tarihi: 17.12.2023).
• BÜYÜKBBAKKAL, Ceyda Ilgaz (2004). Türkiye’de Televizyon Alanında Küresel Yerel Birlikteliği: CNN Türk ve CNBC-e Örneği, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• CJPME (2023). “Anti-Palestinian Racism in Canada: CJPME’S 2022 Report”, https://www.cjpme.org/apr_report_2022 (Erişim Tarihi: 04.01.2024).
• CNN (2023). “Babies and toddlers were found with “heads decapitated” in Kfar Aza, Netanyahu spokesperson says”, https://edition.cnn.com/middleeast/live-news/israel-hamas-war-gaza-10-11-23/h_a63b0fd57f2df717147ea8e26a2f758c (Erişim Tarihi: 30.12.2023).
• CNN (2014). “Ground operations in Gaza ‘might become necessary,’ Israeli official says”, https://edition.cnn.com/2014/07/08/world/meast/mideast-tensions/index.html (Erişim Tarihi: 10.12.2023).
• CNN (2014). “Gaza residents flee after Israeli warning”, https://edition.cnn.com/videos/bestoftv/2014/07/13/nr-wedeman-pkg-gaza-exodus.cnn (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
• CNN (2014). “Children die in Gaza camp shelling”, https://edition.cnn.com/videos/world/2014/07/29/pkg-penhaul-gaza-dead-on-street.cnn (Erişim Tarihi: 07.12.2023).
• CNN (2014). “Israel launches ground operation in Gaza; Hamas says Israel to ‘pay a heavy price”, https://edition.cnn.com/2014/07/17/world/meast/mideast-crisis/index.html (Erişim Tarihi: 08.12.2023).
• CNN (2014). “Israel to expand ground incursion after Hamas militant infiltration” https://edition.cnn.com/2014/07/19/world/meast/mideast-crisis/index.html (Erişim Tarihi: 10.12.2023).
• CNN (2014). “U.N. shelter in Gaza hit, 16 dead”, https://edition.cnn.com/2014/07/24/world/meast/mideast-crisis/index.htmlquot;gt;a (Erişim Tarihi: 10.12.2023).
• CNN (2014). “U.N. school shelled in Gaza” https://edition.cnn.com/videos/world/2014/07/30/dnt-vause-israel-attacks.cnn (Erişim Tarihi: 09.12.2023)
• CNN, (2014). “In Gaza, attack on hospital delivers devastation and grief”, https://edition.cnn.com/2014/07/21/world/meast/gaza-hospital-attack-video/index.html (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
• CORDESMAN, H. Anthony (2009). “The “Gaza War”: A Strategic Analysis”, Center for Strategic International Studies.
• ÇİĞDEM, Ahmet (1997). Aydınlanma Düşüncesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
• DİRLİK, Arif (2008). Postkolonyal Aura, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
• El-KURD, Mohammed, (2023). “What role does culture play in Palestinian liberation?” https://mondoweiss.net/2023/09/what-role-does-culture-play-in-palestinian-liberation/ (Erişim Tarihi: 20.12.2023).
• ElMASRY, M. (2009). Death in the Middle East: An Analysis of How the New York Times and Chicago Tribune Framed Killings in the second Palestinian Intifada. Journal of Middle East Media, 5(1), 1-46.
• France24 (2023). “Footballer Benzema Denies Muslim Brotherhood Links after French Interior Minister’s Accusations” https://www.france24.com/en/europe/20231019-french-footballer-benzema-denies-muslim-brotherhood-link-after-darmanin-accusations (Erişim Tarihi: 31.12.2024).
• FUKUYAMA, Francis (2003, Tarihin Sonu mu, Vadi Yayınları, İstanbul. GİRGİN, Atilla (2002). Uluslararası Iletişim: Haber Ajansları ve AA, Der Yayınları, İstanbul.
• GÖLE, Nilüfer (1998). “Batı Dışı Modernlik Üzerine Bir İlk Desen”, Doğu Batı, Sayı:2, ss.55-66.
• Human Rights Watch (2022). “Gaza: An 'Open-Air Prison”, https://www.hrw.org/video-photos/video/2022/06/13/gaza-open-air-prison (Erişim Tarihi: 18.12.2023).
• Human Rights Watch (2009). “Rain of Fire Israel’s Unlawful Use of White Phosphorus in Gaza”, Rain of Fire: Israel’s Unlawful Use of White Phosphorus in Gaza | HRW (Erişim Tarihi 22.12.2023).
• HUNT, Wayne. (2010). “Art or propaganda? Reflections on Gaza, theatre and the big interview”, https://www.arabmediasociety.com/wp-content/uploads/2017/12/20100330172110_Hunt.pdf (Erişim Tarihi: 17.12.2023).
• Hürriyet (2023). “Bayern Münihli futbolcunun, Filistin paylaşımının ardından sınır dışı edilmesi istendi!”, https://www.hurriyet.com.tr/avrupa/bayern-munihli-futbolcunun-filistin-paylasiminin-ardindan-sinir-disi-edilmesi-istendi-42346660 (Erişim Tarihi: 03.01.2024).
• Institute for Middle East Understanding (2012), “Operation Cast Lead”, http://imeu.org/article/operation-cast-lead, (Erişim Tarihi: 08.12.2023).
• i24 News (2023). “They chopped heads of children and women," says David Ben Zion, Deputy Commandee of Unit 71 to our @Nicole_Zedek , while reporting from the massacre in Kfar Aza in southern Israel” https://www.i24news.tv/en (Erişim Tarihi: 06.01.2024).
• JABER, Fadi (2011). Terrorism and Photojournalism:Sensational Image and Ethical Coverage in the Arab and American Media. Master’s Thesis. Canada: University of Ottawa.
• KEYMAN, Fuat (2011). “Globalleşme, Oryantalizm ve Öteki Sorunu 11 Eylül Sonrası Dünya ve Adalet”, Doğu Batı, Sayı:20, ss.11-33.
• KHOURI, Rami G, (2023).“Watching the watchdogs: Babies and truth die together in Israel-Palestine”, https://www.aljazeera.com/opinions/2023/10/13/watching-the-watchdogs-babies-and-truth-die-together-in-israel-palestine (Erişim Tarihi: 29.12.2023).
• MORLEY, David, Kevin Robins (1997). Kimlik Mekanları, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• MOWLANA Hamid (1998). Global Information and World Communication, Sage Publications, Washington.
• New York Post (2023). “Hundreds killed in Gaza hospital blast as Israel blames failed Hamas rocket”, https://nypost.com/2023/10/17/israel-hamas-blame-each-other-for-the-deadly-gaza-hospital-blast/ (Erişim Tarihi: 11.01.2024).
• NİCOLE, Deitelhoff, Klaus Günther, Rainer Forst ve Jürgen Habermas (2023). “Principles of solidarity. A statement”, https://k-larevue.com/en/principles-solidarity-statement-habermas/ (Erişim Tarihi: 27.12.2023).
• OCHA (2015). “Key Fifures on the 2014 Hostilities”, https://www.ochaopt.org/content/key-figures-2014-hostilities, (Erişim Tarihi: 23.12.2023).
• PARLA, Jale (2005). Efendilik Şarkiyatçılık Kölelik, İletişim Yayınları, İstanbul.
• PİNTAK, Lawrence (2009). “Gaza: Of media wars and borderless journalism”, Arab, media & society, https://www.arabmediasociety.com/wp-content/uploads/2017/12/20090629091755_AMS7_Lawrence_Pintak.pdf (Erişim Tarihi: 11.12.2023).
• Reuters (2023). “Palestinian Voices ‘Shut Down’ at Frankfurt Book Fair, Say Authors”, https://www.reuters.com/world/malaysia-pulls-out-frankfurt-book-fair-citing-organisers-pro-israel-stance-2023-10-17/ (Erişim Tarihi: 02.01.2024).
• RİGEL, Nurdoğan (2000). İleti Tasarımında Haber, Der Yayınları, İstanbul.
• ROSS, Susan D. (2003). “Framing Of The Palestinian-Israeli Conflict İn Thirteen Months Of New York Times Editorials Surrounding”, Conflict & Communication Online, cilt:2, sayı:2, ss. 1-11.
• SAİD, Edward W. (2008). Medyada İslam. Metis Yayınları, İstanbul.
• Şarkul Avsat (2023). “Filistin’in BM Daimi Gözlemcisi Şarku’l Avsat’a: ABD’nin meşru müdafaa hakkına ilişkin mantığı İsrail’e ‘öldürme izni’ veriyor”, https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4600846-filistin%E2%80%99-bm-daimi-g%C3%B6zlemcisi-%C5%9Farku%E2%80%99l-avsat%E2%80%99-abd%E2%80%99nin-me%C5%9Fru-m%C3%BCdafaa-hakk%C4%B1na (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
• The Guardian (2023). “Israel faces blame from regional allies over Gaza hospital deaths”, https://www.theguardian.com/world/2023/oct/18/israel-faces-blame-from-regional-allies-over-gaza-hospital-deaths (Erişim Tarihi: 17.12.2023).
• The New York Times (2023). “Wednesday Briefing: Blast Kills Hundreds at a Gaza Hospital”, https://www.nytimes.com/2023/10/17/briefing/gaza-hospital-blast-china-belt-and-road-india-same-sex-marriage.html (Erişim Tarihi: 06.01.2024).
• The New York Times (2014). “Military Official Says Israel Invasion of Gaza Is Likely”, https://www.nytimes.com/2014/07/17/world/middleeast/israel-gaza-strip.html (Erişim Tarihi: 08.12.2023).
• The New York Times (2014). “Havens Are Few, if Not Far, for Palestinians in Gaza Strip”, https://www.nytimes.com/2014/07/21/world/middleeast/havens-are-few-if-not-far-for-palestinians-in-gaza-strip-seeking-refugee-status.html (Erişim Tarihi: 08.12.2023).
• The New York Times (2023). “Artforum Fires Top Editor After Its Open Letter on Israel-Hamas War”, https://www.nytimes.com/2023/10/26/arts/artforum-editor-fired-david-velasco-palestine-gaza.html (Erişim Tarihi: 01.01.2024).
• Taz (2023). “Persona non Greta?”, https://taz.de/!5969483/ (Erişim Taihi: 04.01.2024).
• TV24 (2023). “Başkan Erdoğan'dan Almanya'da tarihi ayar! Dünya basını böyle duyurdu”, https://www.yirmidort.tv/dunya/baskan-erdogandan-almanyada-tarihi-ayar-dunya-basini-boyle-duyurdu-134536 (Erişim Tarihi: 20.12.2023).
• VAN DİJK, Teun A. (1988). News Analysis, , Lawrence Erlbaum Associates Publishers, New Jersey.
• Wall Street Journal (2014). “Israel's Gaza Offensive: The country had little choice after Hamas rejected a ceasefire”, https://www.wsj.com/articles/israels-gaza-offensive-1405640138 (Erişim Tarihi: 10.12.2023).
• Yenişafak (2023). “Aksa Tufanı'nın başkomutanı Muhammed Deif kim? Kolunu ve bacaklarını kaybetti ama İsrail'e karşı zekasıyla savaşıyor”, https://www.yenisafak.com/dunya/aksa-tufaninin-baskomutani-muhammed-deif-kim-kolunu-ve-bacaklarini-kaybetti-ama-israile-karsi-zekasiyla-savasiyor-4566561 (Erişim Tarihi: 04.01.2024).
• YOUSSEF, Bassem (2023). “Israel-Hamas War: Piers Morgan vs Bassem Youssef On Palestine's Treatment”, https://www.youtube.com/watch?v=4idQbwsvtUo (Erişim Tarihi: 13.01.2023).
• ZİZEK, Slovaj (2023). “The Real Dividing Line in Israel-Palestine”, https://www.project-syndicate.org/commentary/israel-palestine-hamas-and-hardliners-against-peace-by-slavoj-zizek-2023-10 (Erişim Tarihi: 26.12.2023).