FASULYE (Phaseolus vulgaris L.)’ DE BEAN COMMON MOSAIC VIRUS VE BEAN COMMON MOSAIC NECROSIS VIRUS’E DAYANIKLILIK

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 1, 77 - 82, 16.02.2011

İlyas Deligöz Miray Arlı Sökmen

Öz

Fasulye (Phaseolus vulgaris L)’de çok sayıda viral etmen enfeksiyona neden olmakta ve önemli ürün kayıplarına yol açmaktadır. Bunlar arasında Bean common mosaic virus (BCMV) ve Bean common mosaic necrosis virus (BCMNV) tüm dünyada en yaygın olan virüs türleridir. Bu virüslerle mücadelede en etkili yol dayanıklı çeşitlerin kullanılmasıdır. BCMV ve BCMNV’ye karşı pek çok dayanıklı çeşit geliştirilmiş ve günümüzde de halen geliştirilmesi yönündeki çalışmalar devam etmektedir. Dayanıklılık mekanizmasının ve patojen ile konukçu bitki arasındaki ilişkilerin iyi bilinmesi dayanıklı çeşit geliştirme çalışmalarında önemlidir. Fasulyede dayanıklılık genleri ile BCMV ve BCMNV’ nin patojenisite genleri arasında gene karşı gen ilişkisinin var olduğu ortaya konmuş ve bu bilgiler sayesinde dayanıklılık ıslahı çalışmalarının başarısı artmıştır. Fasulyede dayanıklılık yanıtı oluşumu esnasında dominant I geni BCMV ve BCMNV’ye karşı hipersensetif (aşırı hassasiyet) reaksiyonunda, resesif bc genleri ise bitki dokularında virüs çoğalmasının sınırlandırılması ya da engellenmesinde rol oynamaktadır.




Several viruses have been known to infect common bean (Phasoulus vulgaris L.) and cause yield losses. Bean common mosaic virus (BCMV) and Bean common mosaic necrosis virus (BCMNV) are the most widespread virus species infecting common bean in all over the world. The use of resistant varieties has been considered to be most effective approach to control these viruses. There are several varieties developed resistant to BCMV and BCMNV, and efforts in breeding new varieties are continuing around the world. It is important to know resistance mechanism and plant-virus interactions for breeding resistant varieties. It has been shown that there is gene-for-gene interactions between resistance genes and the pathogenesis-related genes of BCMV and BCMNV in common bean, and this information has improved the success of resistance breeding studies. The dominant I gene and recessive bc genes play roles in regulation of hypersensitive reaction and limiting the spread of the virus through plant, respectively, in common bean.

Anahtar Kelimeler

BCMV, BCMNV, Resesif, Dominant, Dayanıklılık, Islah

MOSAIC ECROSIS VIRUS’E DAYA IKLILIK

Öz

Fasulye (Phaseolus vulgaris L)’de çok sayıda viral etmen enfeksiyona neden olmakta ve önemli ürün kayıplarına yol açmaktadır. Bunlar arasında Bean common mosaic virus (BCMV) ve Bean common mosaic necrosis virus (BCMNV) tüm dünyada en yaygın olan virüs türleridir. Bu virüslerle mücadelede en etkili yol dayanıklı çeşitlerin kullanılmasıdır. BCMV ve BCMNV’ye karşı pek çok dayanıklı çeşit geliştirilmiş ve günümüzde de halen geliştirilmesi yönündeki çalışmalar devam etmektedir. Dayanıklılık mekanizmasının ve patojen ile konukçu bitki arasındaki ilişkilerin iyi bilinmesi dayanıklı çeşit geliştirme çalışmalarında önemlidir. Fasulyede dayanıklılık genleri ile BCMV ve BCMNV’ nin patojenisite genleri arasında gene karşı gen ilişkisinin var olduğu ortaya konmuş ve bu bilgiler sayesinde dayanıklılık ıslahı çalışmalarının başarısı artmıştır. Fasulyede dayanıklılık yanıtı oluşumu esnasında dominant I geni BCMV ve BCMNV’ye karşı hipersensetif (aşırı hassasiyet) reaksiyonunda, resesif bc genleri ise bitki dokularında virüs çoğalmasının sınırlandırılması ya da engellenmesinde rol oynamaktadır