DEĞİŞİK ÇİLEK ÇEŞİTLERİNDE FARKLI OKSİN TİPLERİ İLE AKTİF KÖMÜR DÜZEYLERİNİN DIŞ KOŞULLARA ADAPTASYON AŞAMASINDA BİTKİ BÜYÜME VE GELİŞİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 2, 91 - 100, 20.06.2011

Nafiye Adak Mustafa Pekmezci

Öz

Bu çalışmada, meristem kültürüyle çoğaltılan Camarosa, Chandler ve Oso Grande çilek çeşitlerinde, köklendirme ortamlarında kullanılan değişik kimyasalların aklimatizasyon aşamasındaki bitkilerin büyüme ve gelişmesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemede köklenme aşamasında aktif kömürün yanı sıra (1.0, 2.5 ve 5.0 g L-1), IBA (0.1 mg L-1 ve 0.4 mg L-1) ve NAA (0.1 mg L-1 ve 0.4 mg L-1) hormonları kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda, denenen her üç çilek çeşidinde de, köklenme aşamasında aktif kömür kullanımının aklimatizasyon aşamasında bitki büyüme ve gelişmeyi olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Oysa NAA ve IBA hormonlarının kullanımı, bitki büyüme ve gelişmeyi olumsuz yönde etkilemiştir. Ayrıca NAA ve IBA konsantrasyonları arasında da gelişme bakımından farklılık görülmüş olup, yüksek konsantrasyonda (0.4 mg L-1) oksin kullanımı aklimatizasyon aşamasındaki gelişmeyi daha da azaltmıştır. Araştırmada, denenen her üç aktif kömür konsantrasyonu ile aklimatizasyon aşamasında herhangi bir sorunla karşılaşılmamıştır. Aktif kömür ortamında köklendirilen bitkilerde, toprağa transferden araziye dikim aşamasına getirilen bitkilerde yaşama oranı çok yüksek belirlenmiş olup, herhangi bir kayıpla karşılaşılmamıştır. Oysaki IBA ve NAA içeren ortamlarda köklendirilen bitkilerde araziye transfer aşamasında yaşama oranı çok düşük düzeyde gerçekleşmiş olup, mikroçoğaltım amacıyla kullanılmasının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca araştırma sonucunda, meristem kültürüyle çoğaltılan bitkilerin, meristem büyüme ve gelişme aşamasından toprağa transfer aşamasına kadar en kısa 12 haftaya ve toprağa transferden araziye dikim aşamasına kadar olan aklimatizasyon aşamasında ise 2 ay süreye ihtiyaç olduğu belirlenmiştir.






Camarosa, Chandler and Oso Grande strawberry cultivars reproduced with meristem culture were investigated in this study in order to identify the effects of different chemicals used as rooting medias on plant growth and development during the acclimization stage. In the trial, besides activated charcoal (1.0, 2.5 ve 5.0 g L-1), IBA (0.1 mg L-1 ve 0.4 mg L-1) and NAA (0.1 mg L-1 ve 0.4 mg L-1) hormones were used.
It was revealed that active charcoal usage at rooting stage had positive effect on plant growth and development during acclimization whereas NAA and IBA hormones had negative effect. Also, some differences were observed between NAA and IBA in terms of plant development, and the use of auxin at high concentrations (0.4 mg L-1) decreased development further at acclimization process. In the research, no problem was observed during acclimization stage for each three active charcoal concentration tried. Plants rooted in active charcoal media had a very high survival rate determined after they had been transferred to soil and brought to planting stage, and there were no losses. However in plants which had been rooted in media containing IBA and NAA, the loss during transfer to terrain was very high, therefore it was revealed that they should not be used for micropropagation. At the end of the research, it was also determined that plants, which were reproduced by meristem culture, need at least 12 weeks from meristem growing and development stage to soil transferring stage, and 2 months of acclimization between soil transfer stage and planting stage.

Anahtar Kelimeler

Çilek, Aktif Kömür, Mikroçoğaltma, Dış koşullara alıştırma

DEĞİŞİK ÇİLEK ÇEŞİTLERİ DE FARKLI OKSİ TİPLERİ İLE AKTİF KÖMÜR DÜZEYLERİ İ DIŞ KOŞULLARA ADAPTASYO AŞAMASI DA BİTKİ BÜYÜME VE GELİŞİMİ ÜZERİ E ETKİLERİ

Öz

Bu çalışmada, meristem kültürüyle çoğaltılan Camarosa, Chandler ve Oso Grande çilek çeşitlerinde, köklendirme ortamlarında kullanılan değişik kimyasalların aklimatizasyon aşamasındaki bitkilerin büyüme ve gelişmesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemede köklenme aşamasında aktif kömürün yanı sıra (1.0, 2.5 ve 5.0 g L-1), IBA (0.1 mg L-1 ve 0.4 mg L1) ve NAA (0.1 mg L-1 ve 0.4 mg L-1) hormonları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, denenen her üç çilek çeşidinde de, köklenme aşamasında aktif kömür kullanımının aklimatizasyon aşamasında bitki büyüme ve gelişmeyi olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Oysa NAA ve IBA hormonlarının kullanımı, bitki büyüme ve gelişmeyi olumsuz yönde etkilemiştir. Ayrıca NAA ve IBA konsantrasyonları arasında da gelişme bakımından farklılık görülmüş olup, yüksek konsantrasyonda (0.4 mg L-1) oksin kullanımı aklimatizasyon aşamasındaki gelişmeyi daha da azaltmıştır. Araştırmada, denenen her üç aktif kömür konsantrasyonu ile aklimatizasyon aşamasında herhangi bir sorunla karşılaşılmamıştır. Aktif kömür ortamında köklendirilen bitkilerde, toprağa transferden araziye dikim aşamasına getirilen bitkilerde yaşama oranı çok yüksek belirlenmiş olup, herhangi bir kayıpla karşılaşılmamıştır. Oysaki IBA ve NAA içeren ortamlarda köklendirilen bitkilerde araziye transfer aşamasında yaşama oranı çok düşük düzeyde gerçekleşmiş olup, mikroçoğaltım amacıyla kullanılmasının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.Ayrıca araştırma sonucunda, meristem kültürüyle çoğaltılan bitkilerin, meristem büyüme ve gelişme aşamasından toprağa transfer aşamasına kadar en kısa 12 haftaya ve toprağa transferden araziye dikim aşamasına kadar olan aklimatizasyon aşamasında ise 2 ay süreye ihtiyaç olduğu belirlenmiştir