AMASYA YÖRESİNDE YETİŞTİRİLEN BAZI ÖNEMLİ YEREL KİRAZ ÇEŞİTLERİNİN 0900 ZİRAAT İÇİN TOZLAYICI OLARAK KULLANILABİLİRLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2012, Cilt: 27 Sayı: 2, 64 - 69, 01.02.2012

Bahar Karakaş Neriman Beyhan

https://doi.org/10.7161/anajas.2012.272.64

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada, ‘Türkoğlu’, ‘Köroğlu’, ‘Kargayüreği’, ‘Hacı Ali’, ‘Geçkiraz’, ‘Starks Gold’ kiraz çeşitlerinin ‘0900 Ziraat’ kiraz çeşidi için tozlayıcılık özellikleri araştırılmıştır. Denemede 0900 Ziraat ana çeşit olarak kullanılmış ve diğer çeşitlerle melezlenmiştir. Denemede kullanılan kiraz çeşitlerinde çiçeklenme 2003 yılında 13-26 Nisan, 2004 yılında 27 Mart-11 Nisan ve 2005 yılında 7-19 Nisan tarihleri arasında gerçekleşmiştir. ‘0900 Ziraat’ ana çeşit olarak kullanılmış ve diğer çeşitlerle melezlenmiştir. Meyve tutma oranları bakımından denemede kullanılan çeşitlerin ‘0900 Ziraat’ için iyi birer tozlayıcı oldukları görülmüştür. Ancak, denemede kullanılan kiraz çeşitlerinden sadece ‘Geçkiraz’ çeşidinin çiçeklenme dönemleri ‘0900 Ziraat’ ile tam olarak çakışmaktadır. Ayrıca denemede yer alan bütün çeşitlerde açık tozlanma sonucunda meyve tutum oranları belirlenmiştir. Farklı tozlayıcıların 0900 Ziraat çeşidinin meyve kalite özellikleri üzerine önemli düzeyde etkileri olmamıştır.

AN INVESTIGATION OF THE POSSIBLE USE OF SOME IMPORTANT LOCAL SWEET CHERRY CULTIVARS GROWN IN AMASYA PROVINCE AS POLLINIZERS FOR 0900 ZIRAAT CULTIVAR

In this study, the ability of serving as pollinizer of local cherry cultivars such as ‘Türkoğlu’, ‘Köroğlu’, ‘Kargayüreği’, ‘Hacı Ali’, ‘Starks Gold’ and ‘Geçkiraz’ cv. for ‘0900 Ziraat’ was investigated. ‘0900 Ziraat’ was used as a female parent and ‘Türkoğlu’, ‘Köroğlu’, ‘Kargayüreği’, ‘Hacı Ali’, ‘Starks Gold’ and ‘Geçkiraz’ were used as pollinizer cultivars. Flowering dates of the cherry cultivars were between 13 – 23 April in 2003, 27 March - 11 April in 2004, and 7-19 April in 2005. It was observed that the cultivars used for ‘0900 Ziraat’ would be suitable pollinizer in terms of fruit set ratios in this study. But, when blooming times were taken into consideration, ‘Geçkiraz’ was found to be the only cultivar, the blooming time of which completely matches ‘0900 Ziraat’. Fruit set ratios for open pollination were determined in all the experimental cultivars. The effects of different pollinizers on the fruit quality characteristics of ‘0900 Ziraat’ were not significant.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Sözcükler: Prunus avium L., 0900 Ziraat, Meyve tutumu, Yapay tozlama, Açık tozlama, Fenolojik gözlemler.

AMASYA YÖRESİNDE YETİŞTİRİLEN BAZI ÖNEMLİ YEREL KİRAZ ÇEŞİTLERİNİN 0900 ZİRAAT İÇİN TOZLAYICI OLARAK KULLANILABİLİRLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Öz

Bu araştırmada, ‘Türkoğlu’, ‘Köroğlu’, ‘Kargayüreği’, ‘Hacı Ali’, ‘Geçkiraz’, ‘Starks Gold’ kiraz çeşitlerinin ‘0900 Ziraat’ kiraz çeşidi için tozlayıcılık özellikleri araştırılmıştır. Denemede 0900 Ziraat ana çeşit olarak kullanılmış ve diğer çeşitlerle melezlenmiştir. Denemede kullanılan kiraz çeşitlerinde çiçeklenme 2003 yılında 13-26 Nisan, 2004 yılında 27 Mart-11 Nisan ve 2005 yılında 7-19 Nisan tarihleri arasında gerçekleşmiştir. ‘0900 Ziraat’ ana çeşit olarak kullanılmış ve diğer çeşitlerle melezlenmiştir. Meyve tutma oranları bakımından denemede kullanılan çeşitlerin ‘0900 Ziraat’ için iyi birer tozlayıcı oldukları görülmüştür. Ancak, denemede kullanılan kiraz çeşitlerinden sadece ‘Geçkiraz’ çeşidinin çiçeklenme dönemleri ‘0900 Ziraat’ ile tam olarak çakışmaktadır. Ayrıca denemede yer alan bütün çeşitlerde açık tozlanma sonucunda meyve tutum oranları belirlenmiştir. Farklı tozlayıcıların 0900 Ziraat çeşidinin meyve kalite özellikleri üzerine önemli düzeyde etkileri olmamıştır

Anahtar Kelimeler

Prunus avium L., 0900 Ziraat, meyve tutumu, yapay tozlama, açık tozlama, fenoloji

Kaynakça

• Anonim, 2003. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Amasya Meteorolojik Kayıtları, 2003.
• Arzani, K., Khalighi, A. 1998. Pre-season pollen collection and outdoor hybridization for pollinizer determination in sweet cherry cv. ‘Siah Mashad’. In: Third Int. Cherry Symp. (Ed.: Jonas Ystaas), Acta Hort., 468: 575-581.
• Bekefi, Z. 2004. Self-fertility studies of some sweet cherry (Prunus avium L.) cultivars and selections. Int. J. of Hort. Sci., 10(4): 21-26.
• Cemeroğlu, B., Yemenicioğlu, A., Özkan, M. 2001. Meyve ve sebze işleme teknolojisi. 1. Meyve Ve Sebzelerin Bileşimi Soğukta Depolanmaları. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No:24. Ankara. 328s.
• Choi, C., Andersen, R.L. 2001. Variable fruit set in selffertile sweet cherry. Can. J. Plant Sci., 81:753-760.
• Demirsoy, L., Demirsoy, H. 2003. Characteristics of some local and standard sweet cherry cultivars grown in Turkey. J. of Amer. Pomological Soc., 57 (3): 128–136.
• Engin, H., Ünal, A., 2002. Bornova şartlarında yetiştirilen kiraz çeşitlerinin çiçeklenme zamanları ve çiçeklenme dönemindeki sıcaklıkların çiçeklenme üzerine etkileri. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 39 (3): 9- 16.
• FAO, 2011. Faostat cherries production quantity. http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx, [Ulaşım: Haziran 2011].
• Kaçar, Y. A., 2001. Türkiye’de yetiştirilen önemli kiraz (Prunus avium L.) ve vişne (Prunus cerasus L.) çeşit ve tiplerinin DNA parmakizi yöntemi ile sınıflandırılması, ÇÜ Fen Bil. Enst. Bahçe Bitkileri ABD Doktora Tezi. S.191.
• Özcan, M. 1990. Pozantı-Kamışlı Vadisinde yetiştirilen Amasya, Starking ve Golden Delicious elmalarının muhafazası üzerine araştırmalar. ÇÜ Fen Bil. Enst. Bahçe Bitki. ABD Doktora Tezi (Basılmamış), Adana. 311s.
• Özçağıran, R. , Aşkın, A., Ülger, M.1989. Kirazlarda çiçek tozu borusunun dişicik borusu içersinde gelişmesinin incelenmesi. Ege Üniv. Zir. Fak. Derg. 26(2):41-54.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M. 2003. Ilıman İklim Meyve Türleri. Sert Çekirdekli Meyve Türleri Cilt I. Ege Üniv. Zir. Fak. Yayınları No:553, Ege Üniv. Basımevi. Bornova-İzmir. S. 159– 225.
• Sütyemez, M., Eti, S. 1999. Pozantı ekolojik koşullarında yetiştirilen bazı kiraz çeşitlerinin döllenme biyolojileri üzerine araştırmalar. Tr. J. of Agr. and Fores., 23(3):265-272.
• TUİK, 2011. Bitkisel üretim istatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. [Ulaşım: Haziran 2011].