MEYVE AĞAÇLARINDA BODURLUK MEKANİZMASI

Yıl 2007, Cilt: 22 Sayı: 2, 214 - 218, 20.06.2007

Hüsnü Demirsoy İdris Macit

Öz

Günümüzde elma, kiraz, armut, erik vb. birçok türde yaygın olarak kullanılan bodur anaçlar geliştirilmiştir. Bodurluk, meyve yetiştiricilerine erken meyve yatma, kültürel işlemleri kolaylaştırma, kaliteyi artırma vb. birçok olanağı
sunmaktadır. Bu yüzden bugün dünyada anaçlar üzerine yapılan çalışmalarda bodurluk mekanizması aydınlatılmaya
çalışılmaktadır. Bu şekilde pek çok türde bodur anaçların elde edilmesi mümkün olabilecektir. Mevcut çalışmalar ışığında
bodurluğun kök sistemi, anaç ve ara anaç, kabuk, besin elementi alımı ve kullanımı, büyümeyi düzenleyici maddeler,
fenoller, taşıma ve çevre şartları gibi faktörlerden kaynaklandığı tartışılmaktadır. Bu çalışmada, konu üzerinde yapılan tartışmalar ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bodurluk mekanizması, anaç, meyve ağacı

MEYVE AĞAÇLARINDA BODURLUK MEKANİZMASI

Öz

Günümüzde elma, kiraz, armut, erik vb. birçok türde yaygın olarak kullanılan bodur anaçlar geliştirilmiştir. Bodurluk, meyve yetiştiricilerine erken meyve yatma, kültürel işlemleri kolaylaştırma, kaliteyi artırma vb. birçok olanağı sunmaktadır. Bu yüzden bugün dünyada anaçlar üzerine yapılan çalışmalarda bodurluk mekanizması aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Bu şekilde pek çok türde bodur anaçların elde edilmesi mümkün olabilecektir. Mevcut çalışmalar ışığında bodurluğun kök sistemi, anaç ve ara anaç, kabuk, besin elementi alımı ve kullanımı, büyümeyi düzenleyici maddeler, fenoller, taşıma ve çevre şartları gibi faktörlerden kaynaklandığı tartışılmaktadır. Bu çalışmada, konu üzerinde yapılan tartışmalar ortaya konmuştur

Anahtar Kelimeler

Bodurluk mekanizması, anaç, meyve ağacı

Kaynakça

• Atkinson, C., Else, M., 2001. Understanding How Rootstocks Dwarf Fruit Trees. Presented at the 44th Ann. IDFTA Con., February 17-21, Grand Rapids, Michigan.
• Basler, E., McBride, R., 1977. Interaction of coumarin, gibberalic acid and abscisic acid in the translocation of auxins in bean seedlings. Plant and Cell Physiology 18: 939-947.
• Cummins, J.N., Aldwinckle, H.S., 1974. Breeding apple rootstocks. HortScience, 9, 367-372
• Cummins, J.N., Aldwinckle, H.S., 1982. New and forthcoming apple rootstocks. Fruit Var.J., 36, 66-73
• Cummins, J.N., Aldwinckle, H.S., 1983. Breeding apple rootstocks. Plant Breeding Reviews, Vol. I., Jules Janick, Ed., AVI Pub., Westport, CT., Chapter 10 pp.. 294-394.
• Cummins, J.N., Norton, R.L., 1974. Apple rootstocks problems and potentials. NY. Food&Life Sci.Bul.41.1-15.
• Ferree, D.C., 1982. Multi-state cooperative apple interstem planting established in 1976. Fruit Var. J., 36, 2-7.
• Demirsoy, H., Demirsoy, L., 2000. Günümüzde Bazı Ilıman İklim Meyve Türleri İçin Kullanılan Anaçlar,” II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu, 25-29 Eylül, Bademli, http://agr. ege.edu.tr/~fitekno/Sempozyum/Sempozyum.html, Ödemiş.
• Enu- Kwesi, L., Dumbroff, E. B., 1980. Changes in phenolic inhibitors in seeds of Acer saccharum during stratification.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, F.T., 1990. Theoretical Aspects of Grafting and Budding. PLANT PROPAGATION Princeples and Pratictices. Fifth edition, New Jersey, 647p
• Higgs, K. H., Jones, H. G., 1991. Water relations and cropping of apple cultivars on a dwarfing rootstock in response to imposed drought. J.Hort.Sci., 66: 367-379.
• Jones, O. P., 1986. Endogenous growth regulators and rootstock/scion interactions in apple and cherry trees. Acta Hort. 179: 177- 183.
• Kamboj, J.S., Blake, P.S., Quinlan, J.D., Webster, A.D., Baker, D. A., 1997. Recent Advances in Studies on The Dwarfing Mechanism of Apple Rootstocks. Proc. 6. Int. Symp., Acta Hort.451.
• Kefeli, V. I., 1978. Natural plant growth inhibitors and phytohormones. W. Junk, Boston.
• Kramer, P. J., Kozlowski, T. T., 1979. Physiology of woody plants. London and New York, Academic Press.
• Lasheen, A.M., Lockard, R.G., 1972. Effects of dwarfing rootstocks and interstems on the free aminoacid and protein levels in apple root. J.Amer.Soc.Hort.Sci.,97.443- 445.
• Lockard, R.G., Lasheen, A.M., 1971. Effects of rootstock and length of interstem on growth of 1-year –old apple plants in sand culture. J. Amer.Soc.Hort. Sci., 96. 17-21.
• Lockard, R.G., 1974. Effects of rootstock and length and type of interstock on growth of apple trees in sand cultures. J. Amer.Soc.Hort. Sci., 99. 321-325.
• Lockard, R. G., Schnider, G. W., 1981. Phenols and The Dwarfing Mechanism in Apple Rootstocks. Acta Horticulturae 120. 107-112
• Lockard, R. G., Schnider, G.W., Kemp, T.R., 1982. Phenols and compounds in 2 size controlling apple rootstocks. J. Amer.Soc.Hort. Sci., 107. 183-186.
• Olein, W. C., Lakso, A. N., 1984. A comparison of the dwarfing character and water relations of five apple rootstocks. Acta horticulturae 146: 151-157.
• Özçağıran, R., 1983. Meyve ağaçlarının bodurlaştırılması. E.Ü., Zir. Fak. Der.20(3):128.
• Parry, M. S., Rogers, S. 1972. Effects of interstock length and vigour on the field performance of Cox’s Orange Pippin apples. Journal of horticultural Sscience 47: 97- 105.
• Parry, M. S., 1986. The effects of budding height on the field performance of two apple cultivars on three rootstocks. J.Hort.Sci., 47: 97-105.
• Rom, R.C ve Carlson, R.F., 1987. The Dwarfing Mechanism. Rootstocks for fruit crops. A Wiley İnterscience Publication. John Wiley&Sons.
• Tubbs, F.R., 1973a. Research fields in the interaction of rootstocks and scions in woody perennials- Part 2. Horticultural abstracts 43: 325-335.
• Tubbs, F.R., 1973b. Research fields in the interaction of rootstocks and scions in woody perennials- Part 1. Horticultural abstracts 43: 247-253.
• Tukey, H.B., 1964. Dwarfed Fruit Trees. Mcmillan New York, 562pp.
• Webster, A. D., 1995. Rootstock and interstock effects on deciduous fruit tree vigour, precocity, and yield productivity. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, Vol. 23: 373-382.
• Westwood, M.N., Roberts, A.N., 1970. The relationship between trunk cross sectional area and weight of apple trees. J. Amer.Soc.Hort. Sci., 95. 28-30.