GÖKHÖYÜK TARIM İŞLETMESİNDE YETİŞTİRİLEN SİYAH ALACA SIĞIRLARIN SÜT VERİMİ ÜZERİNE BAZI DÖL VERİM ÖZELLİKLERİNİN ETKİLERİ

Yıl 2007, Cilt: 22 Sayı: 3, 284 - 291, 31.12.2007

Hüseyin Erdem Savaş Atasever Ertuğrul Kul

Öz

Araştırma, Gökhöyük Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt verim özellikleri üzerine döl verim
özelliklerinin etkilerini ve bu özellikler arasındaki fenotipik korelasyonları belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın
materyalini bu işletmede yetiştirilen 179 baş Siyah Alaca ineğin 1996-2002 yılları arasındaki verim kayıtları oluşturmuştur. Döl verim özelliği olarak ilkine buzağılama yaşı (İBY), buzağılama yaşı (BY), buzağılama aralığı (BA), servis periyodu (SP) ve gebelik başına tohumlama sayısı (GBTS), süt verim özelliği olarak laktasyon süresi (LS), laktasyon süt verimi (LSV), 305 gün süt verimi (305 GSV) ve kuruda kalma süresi (KKS) ele alınmıştır. Ele alınan süt verim özellikleri laktasyon sırası ve buzağılama mevsimine göre standardizasyona tabi tutulmuştur. Döl verim özellikleri ise gruplara ayrılarak her bir grubun süt verim özellikleri üzerine etkisi istatistiki analizle belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, İBY’nin KKS üzerine, SP’nin ise LS üzerine etkisi önemli (P<0.05) bulunurken, diğer döl verim özelliklerinin süt verim özelliklerini etkilemediği sonucuna varılmıştır. Ele alınan süt ve döl verim özellikleri arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla bu özellikler arasında korelasyon katsayıları hesaplanmış, ancak -0.152 ile 0.105 aralığında negatif ve pozitif yönde değişim gösteren bu korelasyon katsayılarının hiçbiri istatistiki anlamda önemli bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Siyah Alaca, Laktasyon süresi, Süt verimi, Buzağılama yaşı, Buzağılama aralığı, Fenotipik korelasyon

GÖKHÖYÜK TARIM İŞLETMESİNDE YETİŞTİRİLEN SİYAH ALACA SIĞIRLARIN SÜT VERİMİ ÜZERİNE BAZI DÖL VERİM ÖZELLİKLERİNİN ETKİLERİ

Öz

Araştırma, Gökhöyük Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt verim özellikleri üzerine döl verim özelliklerinin etkilerini ve bu özellikler arasındaki fenotipik korelasyonları belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın materyalini bu işletmede yetiştirilen 179 baş Siyah Alaca ineğin 1996-2002 yılları arasındaki verim kayıtları oluşturmuştur. Döl verim özelliği olarak ilkine buzağılama yaşı (İBY), buzağılama yaşı (BY), buzağılama aralığı (BA), servis periyodu (SP) ve gebelik başına tohumlama sayısı (GBTS), süt verim özelliği olarak laktasyon süresi (LS), laktasyon süt verimi (LSV), 305 gün süt verimi (305 GSV) ve kuruda kalma süresi (KKS) ele alınmıştır. Ele alınan süt verim özellikleri laktasyon sırası ve buzağılama mevsimine göre standardizasyona tabi tutulmuştur. Döl verim özellikleri ise gruplara ayrılarak her bir grubun süt verim özellikleri üzerine etkisi istatistiki analizle belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, İBY’nin KKS üzerine, SP’nin ise LS üzerine etkisi önemli (P

Anahtar Kelimeler

Siyah Alaca, Laktasyon süresi, Süt verimi, Buzağılama yaşı, Buzağılama aralığı, Fenotipik korelasyon

Kaynakça

• Akbulut, Ö., Haussmann, H., 1994. Buzağılama aralığının süt verim özelliklerine etkisi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 25(1):1-13.
• Atıl, H., 1999. Genetic relationship between days open and days dry with milk yield in a herd of Holstein Friesian cattle. Pakistan Journal of Biological Sciences. 2(1):6064.
• Bakır, G., Çetin, M., 2003. Reyhanlı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırlarda döl ve süt verim özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 27:173-180.
• Bakır, G., Söğüt, B., 1999. Siyah Alaca sığırlarda servis periyodunun süt verim özellikleri üzerine etkisi. Uluslar arası Hayvancılık’99 Kongresi. 21-24 Eylül 1999. İzmir.
• Çilek, S., Tekin, M.E., 2005. Environmental factors affecting milk yield and fertility traits of Simmental cows raised at the Kazova State Farm and phenotypic correlations between these traits. Turk J. Vet. Anim. Sci. 29:987-993.
• Dematawewa, C.M.B., Berger, P. J., 1998. Genetic and phenotypic parameters for 305-day yield, fertility, and survival in Holsteins. J Dairy Sci. 1:2700–2709.
• Dong, M.C., Van Vleck, L.D., 1989. Correlations among first and second lactation milk yield and calving interval. J. Dairy Sci. 72:1933-1936.
• Duru, S., Tuncel, E., 2004. Siyah Alaca sığırlarda kuruda kalma süresi, servis periyodu ve ilkine buzağılama yaşı ile bazı süt verim özellikleri arasındaki ilişkiler. Uludağ. Üniv. Zir. Fak. Dergisi.. 18(1):69-79.
• Ertuğrul, O., Orman, M.N., Güneren, G., 2002. Holştayn ırkı ineklerde süt verimine ait bazı genetik parametreler. Turk J. Vet. Anim. Sci. 26:463-469.
• Ettema, J.F., Santos, J.E.P., 2004. Impact of age at calving on lactation reproduction. health and income in first parity Holsteins on commercial farms. J. Dairy Sci.. 87: 2730-2742.
• Galiç, A., Şekeroğlu, H., Kumlu, S., 2005. İzmir ili Siyah Alaca ırkı sığır yetiştiriciliğinde ilk buzağılama yaşı ve süt verimine etkisi. Akdeniz Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 18(1):87-93
• Kaygısız, A., Akyol, İ., 1997. Esmer sığırlarda süt ve döl verim özellikleri arasındaki ilişkiler. International Animal Production. Processing and Marketing Worldwide. 12(136):78-90.
• Lee, J. K., Vanraden, P. M., Norman, H. D., Wiggans, G. R., Meinert, T. R., 1997. Relationship of yield during early lactation and days open during current lactation with 305-day yield. J. Dairy Sci. 80(4):771-776.
• Moore, R.K., Kennedy, B.W., Schaeffer, L.R., Moxley, J.E., 1990. Relationships between reproduction traits age and body weight at calving and days dry in first lactation Ayrshires and Holsteins. J. Dairy Sci. 73:835-842.
• Moore, R.K., Kennedy, B.W., Schaeffer, L.R., Moxley, J.E.,1991. Relationships between age and body weight at calving and production in first lactation Ayrshires and Holsteins. J Dairy Sci. 74:269-278
• Nilforooshan, M.A., Edriss, M.A., 2004. Effect of age at first calving on some productive and longevity traits in Iranian Holsteins of the Isfahan province. J. Dairy Sci. 87: 2130-2135.
• Ojango, J. M. K., Pollott, G. E., 2001. Genetics of milk yield and fertility traits in Holstein-Friesian cattle on largescale Kenyan farms. J. Anim. Sci. 79:1742–1750
• Özcan, M., Altınel, A., 1995. Siyah-Alaca sığırların yaşama gücü, döl verimi ve süt verimi özelliklerini etkileyen bazı çevresel faktörler üzerinde araştırmalar. 2. Süt verimi özellikleri. İstanbul Üniv. Veteriner Fak. Derg. 21(1):36–48.
• Özçakır, A., Bakır, G., 2003. Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl ve süt verim özellikleri. 1. Süt verim özellikleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 34(2):145–149.
• Özçelik, M., Doğan, İ., 1999. Holştayn ırkı ineklerde süt ve döl verimi özellikleri arasındaki genetik ve fenotipik korelasyon. Turk J. Vet. Anim. Sci. 23 (Ek sayı 2): 249255.
• Özhan, M., Tüzemen, N., Yanar, M., 2001. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ders Notu Yayın No: 134. Erzurum.
• Pelister, B., Altınel, A., Güneş, H., 2000 a. Özel işletme koşullarında yetiştirilen değişik orijinli Siyah-Alaca sığırların döl ve süt verimi özellikleri üzerinde bazı çevresel faktörlerin etkileri. İstanbul Üniv. Veteriner Fak. Derg. 26(2):543–559.
• Pelister, B., Altınel, A., Güneş, H., 2000 b. Özel işletme koşullarında yetiştirilen değişik orijinli Siyah Alaca sığırların süt verimi özellikleri üzerinde araştırmalar. İstanbul Üniv. Veteriner Fak. Derg. 26(1):201–214.
• Pirlo, G., Miglior, F., and Speroni, M., 2000. Effect of age at first calving on production traits and on difference between milk yield returns and rearing costs in Italian Holsteins. J. Dairy Sci..83: 603-608.
• Sehar, Ö., Özbeyaz, C., 2005. Orta Anadoludaki bir işletmede Holştayn ırkı sığırlarda bazı verim özellikleri. Lalahan Hay. Araşt. Ens. Derg. 45(1):9-19.
• Söğüt, B., ve Bakır, G., 1998. Ceylanpınar Tarım İşletmesi’nde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerde ilkine buzağılama yaşı ile süt verimi arasındaki ilişki. Doğu Anadolu Tarım Kongresi. 1. Cilt: 817-822. 14-18 Eylül 1998. Erzurum.
• SPSS Inc., 1999. SPSS for Windows. Release 10.0.5 Standard Version. SPSS Inc. Headquarters. 233 S. Wacker Drive. 11th Floor Chicago. IL 60606.
• Şekerden, Ö., Erdem, H., 1994. Jersey sığırlarında bazı döl ve süt verim özellikleri arasındaki ilişkiler ve incelenen özellikleri etkileyen çevresel faktörler. Turk J. Vet. Anim. Sci. 18:281-286.
• Şekerden, Ö. Erdem, H., Çekgül, E., 1996 a. Jersey sığırlarında ilk defa tohumlama yaş ve canlı ağırlığının süt ve döl verimine etkileri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 20:33-38.
• Şekerden, Ö., Erdem, H., Ovalı, A.Y., 1996 b. Siyah Beyaz Alaca ineklerde ilk tohumlama ve buzağılama yaşları ile canlı ağırlığının süt ve döl verim özelliklerine etkisi. Ondokuzmayıs Üniv. Ziraat Fak. Derg. 11(2): 57–68.
• Şekerden, Ö., Özkütük, K., 1997. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: C – 122. Adana.
• Tekerli, M., Gündoğan, M., 2005. Effect of certain factors on productive and reproductive efficiency traits and phenotypic relationships among these traits and repeatabilities in West Anatolian Holsteins. Turk J Vet Anim Sci. 29:17-22
• Türkmut, L., Kumuk, T., 1994. Effect of age at first calving on 305 day milk yield in Holstein Friesians. Turk J. Vet. Anim. Sci. 18:135-137.
• Tüzemen, N., Yanar, M., Akbulut, Ö., ve Uğur, F., 1998. Esmer sığırlarda servis periyodunun süt verimi özelliklerine etkisi. Doğu Anadolu Tarım Kongresi. 1. Cilt: 786-793. 14-18 Eylül 1998. Erzurum.
• Ulutaş, Z., Akman, N., Akbulut, Ö., 2004. Siyah-Alaca ırkı sığırların 305 günlük süt verimi ve buzağılama aralığına ait genetik ve çevre varyansları tahmini. Turk J. Vet. Anim. Sci. 28:101-105.