YİRMİ ARPA ÇEŞİDİNİN DRECHSLERA TERES F. MACULATA’ NIN ALTI İZOLATINA FİDE DÖNEMİ TEPKİLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2014, Cilt: 29 Sayı: 1, 20 - 25, 05.02.2014

Pınar Usta Aziz Karakaya , Arzu Oğuz Zafer Mert Kadir Akan Lütfi Çetin

https://doi.org/10.7161/anajas.2014.29.1.20

Cited By: 5

Öz

Türkiye’ de yetiştirilen 20 arpa çeşidinin ağ benek hastalığının nokta formu etmeni Drechslera teres f. maculata’ nın altı izolatına karşı sera şartlarında fide dönemi reaksiyonları belirlenmiştir. Bu hastalığa karşı çeşitlerin gösterdiği reaksiyonlar arasında farklılıklar görüldüğü gibi her bir çeşit düzeyinde izolatlar arasında da virülens bakımından bazı farklılıklar belirlenmiştir. Çeşitler izolatlara hassas ile dayanıklı arasında değişen tepkiler vermişlerdir. Bülbül 89 çeşidi izolatlara hassas ile orta derecede hassas arasında değişen tepkiler vermiştir. Obruk 86 ve Anadolu 86 çeşitlerinin izolatlara tepkileri orta derecede hassas-hassas ile orta derecede hassas arasında değişmiştir. Aydanhanım, Zafer 160, Akar, Keser, Yeşilköy 387, Samyeli, Kaya ve Durusu çeşitlerinin izolatlara tepkileri orta derecede hassas-orta derecede dayanıklı ile dayanıklı-orta derecede dayanıklı arasında değişmiştir. Avcı 2002, Larende, Şahin 91, Bolayır, Olgun, Altıkat, Hilal ve Harman çeşitlerinin izolatlara tepkileri orta derecede dayanıklı ile dayanıklı arasında değişmiştir. Martı çeşidi altı Drechslera teres f. maculata izolatına karşı dayanıklı olarak bulunmuştur. Ankara-Nallıhan izolatı en virülent izolat olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Arpa, hastalıklara dayanıklılık, Drechslera teres, ağbenek hastalığı, Pyrenophora teres, Türkiye

DETERMINATION OF THE SEEDLING REACTIONS OF TWENTY BARLEY CULTIVARS TO SIX ISOLATES OF DRECHSLERA TERES F. MACULATA

Öz

Seedling reactions of 20 barley cultivars grown in Turkey were determined under greenhouse conditions to six isolates of Drechslera teres f. maculata, the causal agent of spot form of barley net blotch disease. Isolates were obtained from different provinces of Turkey. Differences among the reactions of the cultivars to the isolates of the fungus were observed. Isolate differences in pathogenicity for each cultivar were also present. The reactions of cultivars to the isolates ranged between susceptible to resistant. Reaction of the cultivar Bülbül 89 ranged between susceptible to moderately susceptible. Barley cvs Obruk 86 and Anadolu 86 exhibited reactions between moderately susceptible-susceptible to moderately susceptible to isolates. Reactions of the cultivars Aydanhanım, Zafer 160, Akar, Keser, Yeşilköy 387, Samyeli, Kaya and Durusu ranged between moderately susceptible-moderately resistant to resistant-moderately resistant. Barley cvs Avcı 2002, Larende, Şahin 91, Bolayır, Olgun, Altıkat, Hilal and Harman exhibited reactions between moderately resistant to resistant to isolates. Cultivar Martı was found resistant to six Drechslera teres f. maculata isolates. Ankara-Nallıhan isolate was the most virulent isolate.

Anahtar Kelimeler

Barley, disease resistance, Drechslera teres, net blotch, Pyrenophora teres, Turkey

Kaynakça

• Anonymous, 2010a. www. tuik.gov.tr
• Anoymous, 2010b. http://faostat.fao.org
• Akar, T., Avcı, M., Düşünceli, F., Tosun, H., Ozan, A.N., Albustan, S., Yalvaç, K., Sayım, İ., Özen, D., Sipahi, H. 199 Orta Anadolu ve Geçit Bölgelerinde arpa (H. vulgare) tarımının sorunları ve çözüm yolları. Hububat Sempozyumu, 77-86, 8–11 Haziran Konya. Aktaş, H., Tunalı, B. 1994. Türkiye’de ekimi yapılan ve ümitvar olan bazı buğday ile arpa çeşit ve hatlarının önemli hastalıklarına karşı reaksiyonlarının saptanması üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 34: 1231
• Aktaş, H. 1995. Reactions of Turkish and German barley varieties and linesto the virulent strain T4 of Pyrenophora teres. Rachis 14 (1/2): 9-13.
• Aktaş, H. 1997. Untersuchungen Uber Die pysiologische Variationen von Dreschlera teres ( Sacc.) Shoemaker an der Mittelanatolien angebauten Gersten und die Feststellung der Reaktionen der Gerstensorten gegen diesen Erreger. J. Turk. Phytopath., 16: 53-65.
• Aktaş, H., Katırcıoğlu, Z. 2008. Bazı buğday ve arpa çeşit ve hatlarının önemli bazı fungal patojenlere karşı reaksiyonları. Tarım Bilimleri Dergisi, 14: 381-385.
• Douiyssi, A., Rasmusson, D.C., Roelfs, A.P. 1998. Responses of barley cultivars and lines to isolates of Pyrenophora teres. Plant Dis., 82: 316-321.
• Geçit, H. H., Emeklier, Y., İkincikarakaya, S., Adak, M. S., Kolsarıcı, Ö., Ekiz, H., Altınok, S., Sancak, C., Sevimay, C. S., Kendir, H. 2009. Tarla Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 1569, Ders Kitabı: 521. Ankara. 540 s.
• Göbelez, M. 1956. Orta Anadolu’ nun bazı illerinde yetiştirilen kültür bitkilerinde, tohumla geçen bakteri ve mantari hastalıkların türleri, yayılış alanları ve bunların takribi zarar derecelerinin tesbiti üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 107 Çalışmalar: 62, 131 s.
• Jorgensen, J.H., Bech, C., Jensen, J. 2000. Reaction of European spring barley varieties to a population of the net blotch fungus. Plant Breeding, 119: 43-46.
• Karakaya, A., Aktaş, H., Katırcıoğlu, Y. Z. 2001. Arpa ağbeneklilik hastalık etmeni Pyrenophora teres’ in biyolojisinin ve hastalık şiddeti ile verim arasındaki ilişkinin saptanması üzerinde araştırmalar. Proje Nihai Raporu. TÜBİTAK TARP 1985.
• Karakaya, A., Akyol, A. 2006. Determination of the seedling reactions of some Turkish barley cultivars to the net blotch. Plant Pathology, J., 5: 113-114.
• Kün, E. 1996. Tahıllar-1 (Serin İklim Tahılları) (3. baskı). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:1451. Ders Kitabı 431. Ankara. 322 s.
• Liu, Z., Elwood, S.R., Oliver, R.P., Friesen, T.L. 2011. Pyrenophora teres: profile of an increasingly damaging barley pathogen. Mol. Plant Pathol.,12: 1-19.
• Mathre, D.E., (ed) 1982. Compendium of Barley Diseases. APS Press. Minnesota: 78 pp.
• McLean, M.S., Howlet, B.J., Hollaway, G.J. 2009. Epidemiology and control of spot form of net blotch