Determination of yield and yield components some sunflower (Helianthus annuus L.) varieties in Tokat-Kazova conditions

Yıl 2015, Cilt: 30 Sayı: 3, 281 - 286, 08.12.2015

Güngör Yılmaz Ahmet Kınay

https://doi.org/10.7161/anajas.2015.30.3.281-286

Cited By: 6

Öz

This experiment was conducted during 2013 and 2014 growing seasons in Tokat-Kazova province of Turkey. The purpose of this study is determine of yields and yield components in some sunflower cultivars. In this study was used 14 hybrid (Hornet, LG-5580, Bosfora, Reyna, Oleko, Tarsan-1018, Aitana, Sirena, 2525, Tunca, Paktol, P44646, LG-5400 HO, P-4223) sunflower cultivars. Plant height, head diameter, number of seed in head, 1000 seeds weight, seed yield, oil rates and oil yield were examined. Statistically significant (p<0.05 and p<0.01) variations were observed in all variables studied. The highest seed yields, LG-5580 (605 kg/da), Sirena (607 kg/da) and P4223 (608 kg/da) cultivars, the highest oil content, Aitana (% 44.5), Sirena (% 44.4) and Hornet (% 44.0) cultivars were determine. Based on the result of this research, the highest seed yields and oil content was obtained in Sirena varieties for Tokat-Kazova lacations. In additions, LG-5580, Hornet and Reyna varieties suggested in this province.

Anahtar Kelimeler

Cultivar, Helianthus annuus L., seed yield, Tokat, oil content, sunflower

Bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin Tokat-Kazova şartlarında verim ve verim özelliklerinin incelenmesi

Öz

Bu araştırma, Tokat-Kazova şartlarında 2013 ve 2014 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı, bazı yağlık ayçiçeği çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin incelenmesidir. Araştırmada, 14 hibrit yağlık ayçiçeği çeşidi (Hornet, LG-5580, Bosfora, Reyna, Oleko, Tarsan-1018, Aitana, Sirena, 2525, Tunca, Paktol, P44646, LG-5400 HO, P-4223) kullanılmıştır. Araştırmada, bitki boyu, tabla çapı, tablada tane sayısı, bin tane ağırlığı, tohum verimi, yağ oranı ve yağ verimi özellikleri incelenmiştir. Çalışmada incelenen tüm özellikler bakımından çeşitler arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli (p<0,05 ve p<0,01) bulunmuştur. En yüksek verime LG-5580 (605 kg/da), Sirena (607 kg/da) ve P4223 (608 kg/da) çeşitleri, en yüksek yağ içeriğine ise Aitana (% 44,5), Sirena (% 44,4) ve Hornet (% 44,0) çeşitlerinin sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, dekara en yüksek tohum ve yağ verimine sahip olan Sirena çeşidinin Tokat/Kazova yöresi için önerilebilir bir çeşit olduğu belirlenmiştir. Buna ilaveten LG-5580, Hornet ve Reyna çeşitlerinin de yüksek verimli ve istatistiksel yönden Sirena ile aynı grupta yer almasından dolayı önerilebileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yağlık ayçiçeği, adaptasyon, Tokat, Helianthus annuus L., tohum verimi, yağ oranı

Kaynakça

• Anonim, 2014a. Statistic Yearbook. Food and bAgriculture Organizations.
• Anonim, 2014b. Bitkisel Üretim. Türkiye İstatistik Kurumu.
• Anonim, 2014c. Tokat İli İklim Verileri, İklim Tokat Meteoroloji Müdürlüğü.
• Arıoğlu, H. H., 2007. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı Ders Kitabı. Genel Yayın No:220, Ders Kitapları Yayın No:A-70. Adana, 204 s.
• Arslan, B., Altuner, F. ve Ekin, Z., 2003. Kısıtlı Koşullarda Yetiştirilen Bazı Ayçiçeği (Heliantus annuus L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, s. 464-467. 13-17 Ekim 2003. Diyarbakır.
• Atakişi, İ.K., 1991. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Yayın No: 148, Ders Kitabı No: 10. Tekirdağ.
• Baydar, H., 2000. Bitkilerde Yağ Sentezi, Kalitesi ve Kaliteyi Artırmada Islahın Önemi. Türk-Koop Ekin. 11 : 50-57.
• Çil, A., Çil, A.N., Evci, G., Kıllı, F., 2011.Bazı Yağlı Ayçiçeği (Heliantus annuusL.) Hibridlerinin Çukurova Koşullarında Bitkisel ve Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. IX. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt: 2, Sayfa: 996-999. 12-15 Eylül. Bursa.
• Fernandez-Cuesta, A., Jan, C. C., Fernández-Martínez, J. M. ve Velasco, L., 2013. VariabilityforSeedPhytosterols in SunflowerGermplasm. CropScienceSociety of America, Inc.
• Er, T. 2015. Tokat-Kazova Şartlarında Bazı Çerezlik Ayçiçeği (Heliantus annuus L.) Genotiplerinin Verim ve Verimle İlgili Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi GOÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Danışman: Prof. Dr. Güngör YILMAZ), Tokat
• Göksoy, A. T., 1999. Kendilenmiş Ayçiçeği Hatlarından (Helianthus annuus L.) Geliştirilen Sentetik Çeşitlerin Bazı Tarımsal Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Tr. J. of Agriculture and Forestry. 23 (Ek Sayı 2): 349-354.
• Güvercin,R.Ş., Tanrıverdi, M.,Yılmaz, H.A., 2002. Harran Ovasında Yetiştirilebilecek Bazı Ayçiçeği Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurları Üzerinde Bir Araştırma. Har. Ü. Zir Fak. D. 6 (3-4): 57-64.
• Gürbüz, B., Kaya MD, Demirtola A., 2003. Ayçiçeği Tarımı. Hasad Yayıncılık, İstanbul.
• İlbaş A. İ., B. Yıldırım, B. Arslan ve E. Günel, 1996. Sulama Sayısının Bazı Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinde
• Verim ve Önemli Bazı Tarımsal Özellikler Üzerine Etkisi. Y.Y.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 6: 9-22.
• Karaman, M. R. ve Brohi, A., 2004. Toprakta Bulunan Bitki Besinlerinin Yöntemlere Göre Sınır Değerleri. Tarım Sanayi Çevre Bildiri Kitabı, Ek Tablolar Bölümü, Nobel Yayıncılık, s:1415-1426. Ankara.
• Kandil, A., Ibrahım, A. F., Marouard, R., Taha, R. S., 1990. Response of some quality traits of sunflower seeds and oil to different environments. Journal of Agronomy and Crop science. Agronomy Depertment, cario University Giza, Egypt. 164 (4), S.224-230
• Kara, M. ve Başalma, D., 2011. Bazı Ayçiçeği Çeşit ve Hatlarının Verim ve Verim Kriterleri Yönünden Karşılaştırılması. 9. Tarla Bitkileri Kongresi. Bursa.
• Karakaş, M. ve Arslanoğlu, F., 2013. Kıraç ve Sulanabilir Arazı Koşullarında Yağlık Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinin Verim ve Bazı Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi. 10. Tarla Bitkileri Kongresi. Konya.
• Karaaslan, D., 2001. Diyarbakır Kuru Koşullarına Uygun Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi. Türkiye 4.Tarla Bitkileri Kongresi (17-21 Eylül 2001). 55-60, Tekirdağ.
• Karaaslan, D., Hatipoğlu, A., Türk, Z. ve Kaya, Y., 2010. Determination of Potential Sunflower (Helianthus annuus L.) Cultivars for the Irrigated Conditions of Diyarbakır. Helia 2010, cilt. 33, sayı. 52, s. 145-152.
• Koç, H. ve Noyan, Ö.F., 1996. Tokat yöresinde azotlu ve fosforlu gübrelerin ayçiçeği’nde (Helianthus annuus L.) verim ve verim unsurları üzerine etkileri. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri Kitabı, S: 227-230, Samsun.
• Önder, M., Öztürk, Ö., Ceyhan, E., 2001. Yağlık Ayçiçeği Çeşitlerinin Verim ve Bazı Verim Unsurlarının Belirlenmesi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi. 15 (28):136-146. Konya.
• Özer H., T. Polat ve E. Özturk, 2004. Response of Irrigated Sunflower (Helianthus annuus L.) Hybrids to Nitrogen Fertilization: Growth, Yield and Yield Components. Plant Soil Environ., 5: 205-211.
• Sağlam, A.C. ve Önemli, F. 2005. Ayçiçeği (Helianhus annuus L.) Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Kuş Zararına Etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. (2)1 s:50-58.
• Şahin, T. 2015. Tokat-Erbaa Şartlarında Bazı Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinin Performanslarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi GOÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Danışman: Prof. Dr. Güngör YILMAZ), Tokat
• Tunçtürk, M., Eryiğit, T.,Yılmaz, İ., 2005. Van – Erciş Koşullarında Bazı Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye VI. Tarla Bit. Kongresi (5-9 Eylül), Cilt 1, 41-44, Antalya.
• Turan, M.Z. ve Göksoy, A.T. 1998. Yağ Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Notları No: 80. 229 sayfa.