Fındık bahçelerinde zararlı yazıcıböceklere (Coleoptera: Curculionidae: Scolytinae) karşı yapışkan ve yapışkan olmayan tuzakların karşılaştırılması

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 1, 165 - 170, 22.04.2016

Kibar Ak

https://doi.org/10.7161/anajas.2016.31.1.165-170

Cited By: 2

Öz

Fındık, Türkiye’de Karadeniz Bölgesi’nin en önemli tarımsal ürünüdür. Fındık yetiştiriciliğinde birçok zararlı ile karşılaşılmasına rağmen, dalları tamamen kurutan yazıcıböcekler, en önemlilerinden birini oluşturmaktadır. Bu zararlılara karşı mücadelede kültürel tedbirler, kimyasal mücadele ve biyoteknik mücadele yöntemleri kullanılmaktadır. Biyoteknik mücadelede yapışkan ve yapışkan olmayan tuzaklar kullanılabilmektedir. Bu derlemede, fındık bahçelerinde yazıcıböcek türlerinin pratikte tanınmasına yönelik bilgiler verilmiş, bu zararlılara karşı kullanılan yapışkan ve yapışkan olmayan tuzakların kullanımı sırasında karşılaşılan sorunlara değinilmiş, tuzak tiplerinin avantaj ve dezavantajlı yönleri karşılaştırılmış ve kullanım önerileri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fındık; tuzak; yazıcıböcekler

Comparison of sticky and non-sticky traps against harmful shothole borers (Coleoptera: Curculionidae: Scolytinae) in hazelnut orchards

Öz

Hazelnut is the most important product of Black Sea Region in Turkey. Despite many pest pressures in hazelnut production, “shothole borers”, which lead to drying up of branches, is one of the most important insect pests of hazelnut. Cultural techniques, chemical and biotechnical control methods are used against these harmful insects. Biotechnical control methods include sticky and non-sticky traps. In this review, practical information on identifying shothole borer species is given, and some problems that can occur while using the sticky and non-sticky traps against these harmful insects are discussed, advantageous and disadvantageous aspects of trap types are compared, and recommendations regarding to the use of trap types are explained.

Anahtar Kelimeler

Hazelnut; trap; shothole borer

Kaynakça

• Ak, K., 2004. Giresun, Ordu ve Samsun İllerinde Fındık Bahçelerinde Zarar Yapan Yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) Türlerinin Tespiti ve Kitlesel Yakalama Yöntemi Üzerinde Araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Doktora Tezi, Konya. 92 s.
• Ak, K., Uysal, M., Tuncer, C., 2005a. Giresun, Ordu ve Samsun İllerinde Fındık Bahçelerinde Zarar Yapan Yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) Türleri, Kısa Biyolojileri ve Bulunuş Oranları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 37-44.
• Ak, K., Uysal, M., Tuncer, C., 2005b. Giresun, Ordu ve Samsun İllerinde Fındık Bahçelerinde Zarar Yapan Yazıcıböceklerin (Coleoptera: Scolytidae) Zarar Seviyeleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1): 9-14.
• Ak, K., Uysal M., Tuncer, C., Akyol, H., 2005c. Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde Fındıklarda Zararlı Önemli Yazıcıböcek (Colepotera: Scolytidae) Türleri ve Çözüm Önerileri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (37): 37-39.
• Ak, K., Uysal, M., Tuncer, C., 2006a. Yazıcı Böceklerin Samsun İli Fındık Bahçelerindeki Populasyon Değişimi ve Kitle Yakalama Yöntemi Üzerinde Araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(39): 15-22.
• Ak, K., Uysal, M., Tuncer, C., 2006b. Karadeniz Bölgesinde Kivilerde Zararlı Yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) Türleri ve Mücadelesi, 365-370. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, II. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu (14-16 Eylül 2006, Tokat) Bildirileri, 380 s.
• Ak, K., Güçlü, Ş., Tuncer, C., 2010. Kivide Yeni Bir Meyve Zararlısı: Lymantor coryli (Perris, 1853) (Coleoptera: Scolytidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 34(3): 391-397.
• Ak, K., Saruhan İ., Tuncer, C., C., Akyol, H., Kılıç, A., 2011. Ordu İli kivi bahçelerinde yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) türlerinin tespiti ve zarar oranları. Türkiye Entomoloji Bülteni, 4 (1): 229-234.
• Ak, K., Saruhan, İ,. Akyol, H., 2014. Xyleborus dispar (Fabricius, 1792) ve Xyleborinus saxesenii (Ratzeburg, 1837) (Coleoptera: Curculionoidea: Scolytidae)’ye karşı farklı tuzak tiplerinin performanslarının belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 29(1): 26-35.
• Flechtmann, C.A.H., Ottati, A.L.T., Berisford, C.W., 2000. Comparison of four trap types for ambrosia beetles (Coleoptera, Scolytidae) in Brazilian eucalyptus stands. J. Econ. Entomol., 93(6): 1701-1707.
• Işık, M., 1984. Karadeniz Bölgesi Fındık Bahçelerinde Zarar Yapan Dalkıran, Xyleborus (Anisandrus) dispar Fabr. (Coleopotera, Scolytidae) Böceğinin Biyolojisi ve Mücadele Metotları Üzerinde Araştırmalar. Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Samsun Bölge Zir. Müc. Araş. Enst. Müdürlüğü, Araştırma Eserleri Serisi, No: 30. 63 s.
• Işık, M., Ecevit, O., Kurt, M., Yücetin, T., 1987. Doğu Karadeniz Bölgesi Fındık Bahçelerinde Entegre Savaş Olanakları Üzerinde Araştırmalar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, No: 20, Samsun. 95 s.
• Kaya, M., 2004. Bursa İlinde değişik meyve ağaçlarında Xyleborus dispar (F.) (Coleoptera: Scolytidae)’ın ergin populasyon değişimi üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Zir. Fak., Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2): 113-117 s.
• Kayalar, S., Özçelik, A., 2012. Tüekiye’de ve Dünya’da fındık politikaları. Tarım Ekonomisi Dergisi, 18 (2): 45-53
• Kurt, M.A., 1982. Doğu Karadeniz Bölgesinde Fındık Zararlıları, Tanınmaları, Yayılış Ve Zararları, Yaşayışları ve Savaşım Yöntemleri. T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Zir. Müc. Zir. Kar. Gen. Müd., Samsun Bölge Zir. Müc. Araş. Enst., Mesleki Kitaplar Serisi, No: 26, Ankara. 75 s.
• Mani. E., Remund, U., Schwaller, F., 1990. Der Ungleiche Holzbohrer, Xyleboryus dispar F. (Coleoptera: Scolytidae) im Obst und Weinbau. Landwirtschaft Schweiz, 3(3): 105-112.
• Markalas, S., Kalapanida, M., 1997. Flight pattern of some Scolytidae attracted to flight barier traps baited with ethanol in an oak in Greece. Anz. Schadlingskde., Pflanzenschutz, Umweltschutz, 70: 55-57.
• Oliver, J.B., Mannion, C.M., 2001. Ambrosia Beetle (Coleoptera: Scolytidae) species attacking Chestnut and captured in ethanol-baited traps in Middle Tenesse. Environmental Entomology, 30(5): 909-918.
• Raulder, H., 2003. Observation on the flight dynamics of Bark Beetle (Xyleborus saxeseni and Xyleboruus dispar). Gesunde Pflanzen, 55 (3): 53-61.
• Saruhan, İ., Tuncer, C., 2001. Population densities and seasonal fluctiations of hazelnut pests in Samsun, Turkey. 419-429. Proc. V. Int. Congress on Hazelnut. Acta Horticulture, 556 pp.
• Saruhan, İ., Akyol, H., 2013. Monitoring population density and fluctuations of Xyleborus dispar and Xyleborinus saxesenii (Coleoptera: Scolytıdae) with red winged sticky traps in hazelnut orchards. African Journal of Agricultural, 8(19): 2189-2194.
• Speranza, S., Bucini, D., Paparatti, B. 2009. European Shot-Hole Borer [Xyleborus dispar (F.)]: Comparison Between Capture with Chemio-Chromotropıc Rebell® Rosso Traps and Modified Mastrap®L Traps. Acta Hortic., 845: 535-538.
• Tuncer, C., Ecevit, O. 1996. Fındık Zararlıları İle Mücadelede Entegre Model Tasarımı, 40-53. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu (10-11 Ocak 1996, Samsun) Bildirileri, 419s.