Farklı olgunlaşma dönemlerinde Yomra çeşidi fındığın kopma kuvveti/zuruflu meyve ağırlığı oranına, meyve sapı uzunlukları ve çotanak sayılarının etkileri

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 3, 393 - 398, 24.10.2016

Taner Yıldız

https://doi.org/10.7161/omuanajas.269993

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma; farklı olgunlaşma dönemlerinde çotanaktaki fındık sayısının (ÇFS) ve meyve sapı uzunluklarının (MSU), fındıkta (Yomra çeşidi) meyve kopma kuvveti/zuruflu fındık ağırlığı oranı (MKK/ZFA) üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Meyve olgunlaşma zamanı (MOZ), ÇFS ve MOZ x ÇFS etkileşiminin MSU, ZFA ve MSU/ZFA oranı üzerindeki etkisini değerlendirmek için 63 adet fındık dalı 3 (olgunlaşma zamanı)x7 (çotanaktaki fındık sayısı) faktöriyel düzende olmak üzere 21 deneysel gruba rastgele ayrılmıştır. Meyve sapı uzunluklarının (MSU), meyve kopma kuvvetlerinin (MKK) ve zuruflu meyve ağırlıklarının (ZFA) ölçümü için üç farklı olgunlaşma dönemi belirlenmiştir. Birinci olgunlaşma dönemi, meyvelerin yaklaşık yarısının olgunlaştığı dönem (28 Ağustos 2010; olgunlaşmanın hemen başında, IH) olarak seçilmiştir. İkinci dönem, hemen hemen tüm fındıkların olgunlaştığı dönemi (7 Eylül 2010, 10 gün sonra, 10H) içermektedir. Üçüncü olgunlaşma dönemi ise, fındıkların doğal olarak yere dökülmeye başladığı dönem olarak değerlendirilmiştir (15 Eylül 2010, 18 gün sonra, 18H). ÇFS ise tekli, ikili, üçlü, dörtlü, beşli, altılı ve yedili çotanak olarak sınıflandırılmıştır. Birinci olgunlaşma döneminde (IH) elde edilen meyve kopma kuvveti (MKK), üçüncü olgunlaşma döneminden (18H) daha yüksek (P=0.016) bulunmuştur. Ayrıca, birinci olgunlaşma döneminde (IH) elde edilen meyve kopma kuvveti/zuruflu meyve ağırlığı (MKK/ZFA) oranı hem ikinci olgunlaşma dönemi (10H), hem de üçüncü olgunlaşma döneminden (18H) daha yüksek bulunmuştur (P<0.001). ÇFS’deki artış, hem MKK hem de ZFA değerlerini arttırmış ancak, MKK/ZFA oranını düşürmüştür (P<0.001). Yedili çotanak, diğer çotanaklar ile karşılaştırıldığında daha yüksek FKK ve ZFA oluştururken; tekli çotanak üçlü, dörtlü, beşli ve altılı çotanaklara göre bu parametreler bakımından daha düşük değerlere sahip olmuş ve daha yüksek MKK/ZFA oranı oluşturmuştur. ÇFS veya MSU ile diğer değişkenler arasındaki ilişkiler önemli bulunmuştur. Sonuç olarak; Yomra fındık çeşidindeki MOZ gecikmesi, FKK değerini azaltırken; ÇFS artışı, FKK ve ZFA değerlerini iyileştirmiş ve sonuçta MKK/ZFA oranını düşürmüştür.

Anahtar Kelimeler

Meyve düşürme, meyve ağaçları; fındık; mekanik hasat; mekanik silkeleyiciler; silkeleme parametreleri

The effects of nuts per cluster and the fruit stem lengths on fruit detachment force/husky fruit weight ratio at different maturity times of hazelnut (cv. Yomra)

Öz

This study was conducted to determine the effects of nuts per cluster (NPC) and fruit stem lengths (FSL) on the fruit detachment force/husky hazelnut fruit weight (FDF/HFW) ratio in a hazelnut cultivar (Yomra cv.) at the different maturity times of fruit ripening (MTFR). In total, 63 hazelnut limbs allocated randomly into 21 experimental groups in a 3x7 factorial arrangements to evaluate the effect of maturity times of fruit ripening (MTFR), NPC and MTFRxNPC interaction on FSL, the fruit detachment force (FDF), husky fruit weight and FDF to W ratio. Three different maturity times of fruit ripening were determined for measurement the FSL, fruit detachment forces and husky hazelnut weights. The first maturity time was chosen as August 28th which is indicating the approximately half of the matured hazelnuts (immediately at beginning of maturity, no delay, IH). The second maturity time (September 7th) includes the term which nearly all the hazelnuts were matured (10 d delay, 10DM). The natural fruit dropping time (September 15th) was evaluated as third maturity time (18 d delay, 18DM). NPC were classified as single, double, triple, four, five, six and seven nuts per cluster. The FDF of IH were higher (P=0.016) than that of 18DM, while the FDF to W ratio of IH was higher (P<0.001) than that of 10DM and 18DM. The increase in NPC was increased dramatically the FDF and HFW (P<0.001), but decreased the FDF to W ratio. The seven nuts per husky had higher FDF and HFW values compared to other NPC, whereas the single nut per cluster had lower the FDF and HFW values, and higher values the FDF to HFW ratio compared to triple, four, five and six nuts per cluster. The relationships between the NPC or FSL and other studied variables were significant. In conclusion, to delay the MTFR decreased the FDF and the increase in NPC improved the FDF and HFW and as a result decreased the FDF to W ratio in hazelnut Yomra cv. fruit detachment force, husky fruit weight, maturity time of fruit ripening.

Anahtar Kelimeler

Fruit removal, fruit trees; hazelnut; mechanical harvesting; mechanical shakers; shaking parameters

Kaynakça

• Aktaş, A.R., Öztürk, E., Hatırlı, S.A., 2011. Türkiye fındık tarımında kar etkinsizliğinin analizi (Analysis of Profit Inefficiencies in Turkish Hazelnut Agriculture).Tarım Bilimleri Dergisi, 17: 230-240.
• Aslantas R., Angin I., Boydas M.G., Ozkan, G., Kara, M., 2016. Fruit characteristics and detachment parameters of sour cherry (Prunus cerasus L. cv. ‘Kütahya’) as affected by various maturity stages. Erwerbs-Obstbau, 58(2):127-134.
• Beyhan, M.A., 1996. Fındığın mekanik hasadında eksantrik tipli dal silkeleyicinin kullanılabilme olanağının belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu, 212-225, 10-11 Ocak, Samsun.
• Beyhan, M.A., Yıldız, T., 1996. Fındık ve diğer sert kabuklu meyvelerde uygulanan mekanik hasat yöntemleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu, 185-194, 10-11 Ocak, Samsun.
• Bora, G., Ehsani, R., Hebel, M., Lee, K., 2007. In-situ measurement of the detachment force of individual oranges harvested by a canopy shaker harvesting machine. Prc. Fla. State Hort. Soc., 120: 38-40.
• Civil, C., 2009. Eğirdir Bölgesi’nde yetiştirilen bazı erik çeşitlerinde mekanik hasat parametrelerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bil. Enst., Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Konya.
• Demir, T., 2004. Türk fındık çeşitlerinin rapd markörleri ve pomolojik özellikleri ile tanımlanarak çeşitler arasındaki akrabalık ilişkilerinin belirlenmesi, Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bil. Enst., Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Samsun.
• Erdoğan, D., 1988. Ağaç meyvelerinin makine ile hasadında uygulanan ilkeler. Tarım Makinaları Bilimi ve Tekniği Dergisi 2: 19-23.
• Erdoğan, D., 1990. Meyvelerin makine ile hasadında önemli parametreler. Tarım Makinaları Bilimi ve Tekniği Dergisi, 2: 17-20.
• Farinelli, D., Tombesi, S., Famiani, F., Tombesi, A., 2012. The fruit detachment force/fruit weight ratio can be used to predict the harvesting yield and the efficiency of trunk shakers on mechanical olive harvesting. I. International Symposium on Mechanical Harvesting and Handling Systems of Fruits and Nuts. Acta Hort., 965: 61-64.
• Gezer, İ., 1999. Determination of relationships between spring rigidity and some other tree properties in apricot trees with respect to harvesting technique (In Turkish). Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 1065-1069.
• Keçecioğlu, G., 1975. Atalet kuvvet tipli sarsıcı ile zeytin hasadı imkânları üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 288, Bornova-İzmir, Türkiye.
• Khorsandi, F., Loghavi, M., Kamgar, S., 2012. The effects of shaking frequency and amplitude on the detachment of estahban dried fig (Ficus carica cv. Sabz). Iran Agric. Res., 31(1): 49-62.
• KİBGS, 2008. Karadeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Kayıtları. Giresun, Türkiye.
• Kouraba, K., Gil-Ribes, J.A., Blanco-Róldan, G.L., Jaime-Revuelta, M.A., Barranco-Navero, D., 2004. Suitability of olive varieties for mechanical harvester shaking. Olivae, 101: 39-43.
• Loghavi, M., Abounajmi, M., 2001. Effects of shaking mode, frequency and amplitude on ‘Shahani’date fruit detachment. I: Design and development of an experimental shaker. Iran Agric. Res., 20(2): 121-138.
• Mailer, R., Conlan, D., Ayton, J., 2005. Harvest timing for optimal olive oil quality. A report for the Rural Industries Research and Development Corporation. Australian Government, Rural Industries Research and Development Corporation, Australia.
• Polat, R., 1999. Antep fıstığının mekanik hasat olanakları ve mekanizasyonuna yönelik özelliklerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. PhD, Trakya Üniversitesi Fen Bil. Enst., Tarım Makineleri Anabilim Dalı (Basılmamış), Edirne, Türkiye.
• Polat, R., Acar, I., Cem Bilim, H. I., Saglam, R., Bekir Erol, A.K., 2011. Determination of spring rigidity and fruit detachment force with respect to harvesting technique in pistachio nut trees African Journal of Agricultural Research, AJAR, 6(3): 532-537.
• Polat, R., Ülger, P., Saglam, C., Açar, İ., 2006. Determination of spring rigidity and fruit detachment force with respect to harvesting technique in plum trees. J. Agric. Machinery Sci., 2(4): 329-335.
• Pozo, L., Malladi, A., John-Karuppiah J.J., Lluch, Y., Alferez, F., Burns, J.K., 2007. Daily fluctation in fruit detachment force of ‘Valencia’ orange is related to time of day, temperature, relative humidity, fruit weight and juice pecentage. Proc. Fla. State Hort. Soc., 120: 41-44.
• Rabcewicz, J., Danek, J., 2010. Evaluatıon of mechanical harvest quality of primocane raspberries. J. Fruit Ornam. Plant Res., 18(2): 239-248.
• Safdari, A., Ghassemzadeh, H.R., Abdollahpour S.H.A., Ghafari, H., 2010. Design, construction and evaluation of a portable limb shaker for almond tree Australian Journal of Agricultural Engineering, AJAE, 1(5): 179-183.
• Segovia-Bravo, K.A., García-García, P., López-López, A., Garrido-Fernández, A., 2011. Effect of bruising on respiration, superficial color, and phenolic changes in fresh manzanilla olives (Olea Europaea pomiformis): development of treatments to mitigate browning, J. Agr. Food Chem., 59(10): 5456-5464.
• Tekgüler, A., Yıldız, T., Sauk, H., 2015. Determination of spring rigidity and fruit detachment force in Yomra variety hazelnut trees. Agricultural Mechanization in Asia, Africa and Latin America, 46(2) :13-16.
• Torregrosa, A., Albert, F., Aleixos, N., Ortiz, C., Blasco, J., 2014. Analysis of the detachment of citrus fruits by vibration using artificial vision. Biosystems Engineering, 119: 1-12.
• TUIK, 2014. Turkish Statistical Institute. Available from URL: http://www.tuik.gov.tr/
• Villibor, G.P., Santos, F.L., Marçal de Queiroz, D., KhouryJunior J.K., Francisco de Assis de Carvalho Pinto, 2016. Determination of modal properties of the coffee fruit-stem system using high speed digital video and digital image processing Acta Scientiarum. Technology Maringá, 38(1): 41-48.
• Yıldız, T. 2000. Traktörle çalıştırılabilir-yerden toplama üniteli bir fındık hasat makinesinin tasarımı. PhD, Ankara Üniversitesi Fen Bil. Enst., Tarım Makineleri Anabilim Dalı (Basılmamış), Ankara, Türkiye.
• Yıldız, T., Tekgüler, A. 2014. The effects of different maturity times of fruit ripening and limb connection heights on the percentages of fruit removal in mechanical harvesting of hazelnut (cv. Yomra). Tarım Bilimleri Dergisi–Journal of Agricultural Sciences, 20: 38-47.
• Yousefi, Z., Gholiyan, A., 2013. A study of olive harvesting methods in Iran from an economic perspective. Tech J Engin. App Sci., 3(12): 1005-1015.