Samsun ili Bafra ilçesinde sulama birliği çiftçi ilişkileri ve çiftçilerin sulama suyu kullanım karakteristikleri

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 1, 23 - 34, 12.02.2017

Esin Hazneci , Halil Kızılaslan

https://doi.org/10.7161/omuanajas.288816

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın temel hedefi, Samsun ili Bafra ilçesi sağ sahil sulama
alanında, sulama suyu tedarik sistemi içinde yer alan su tedarikçisi Altınkaya
Sulama Birliği ile su kullanıcısı tarım işletmelerini, sulama işletmeciliği
çiftçi ilişkileri ve çiftçilerin su kullanım karakteristikleri açısından
incelemektir. Araştırmanın ana materyalini, Altınkaya Sulama Birliği ile sulama
birliğinden su temin eden tarım işletmeleri arasından tabakalı tesadüfi
örnekleme yöntemi ile seçilmiş 128 tarım işletmesinden anket yoluyla elde
edilen veriler ve alanda yapılan gözlemler oluşturmaktadır. Araştırmada
tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Altınkaya Sulama
Birliğinin sulama projelendirme ve işletmecilik çalışmalarında, çiftçiyi
bilgilendirme, modern sulama tekniklerini benimsetme ve sulama konusunda
bilinçlendirmeye yönelik bir çalışma yapılmadığı tespit edilmiştir. Araştırma
alanındaki işletme sahipleri, sulama birliğinin bakım onarım ve su ulaştırma
görevlerini yeterince yerine getirmediğini düşünmektedir. Tarım arazilerinin
sulamaya iyi hazırlanabilmesi, aşırı su kullanımının engellenmesi, drenaj,
yüksek taban suyu, tuzluluk gibi sorunların aşılabilmesi için işletme
sahiplerinin sulama konusundaki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi
gerekmektedir. Bu amaçla ilgili kurumların (Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri, DSİ,
Araştırma Enstitüleri ve Ziraat Fakülteleri) bir araya gelerek sulama
eğitimleri hazırlaması ve bu eğitimlere çiftçilerin ve hatta sulama birliği
çalışanlarının katılımının sağlanması yerinde olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Samsun, Bafra, Sulama, Sulama işletmeciliği, Çiftçilerin su kullanım alışkanlıkları

Irrigation water use characteristics of farmers and their interaction with irrigation union in Bafra district of Samsun province, Turkey

Öz

The purposes of the
study were to investigate the characteristics of supplier, Altinkaya Irrigation
Union, and users of irrigation water, which were the main actors of irrigation
supply system, and to explore the interaction between farmers and the union in
Bafra irrigation area of Samsun province. Research data were collected from
Altinkaya Irrigation Union and randomly selected 128 farms by using
well-structured questionnaire.  During
the stage of socio-economic and water use characteristics analysis, classical
economic analysis approach and descriptive statistics were used, respectively.
Research results showed that during the irrigation project preparation and
management studies of Altinkaya Irrigation Union, there had been no any
activities done for enhancing the farmer's knowledge and skills on irrigation
water use and adapting modern irrigation methods. Owners of the farms in the
research area think that the union has insufficient repair and maintenance
service and water transportation. Farmer education programme may decrease the
overuse of irrigation water and problems of salinity and high level of
groundwater. By means of coordinative study with a collaboration of different
institutions, training programmes in irrigation methods can be organized, and
farmers and employees of the irrigation union can be encouraged to join these
programmes.

Anahtar Kelimeler

Samsun, Bafra, Irrigation, Irrigation management, Farmers’ interaction with union, Irrigation characteristics

Kaynakça

• Akar, M., Erdenir Silay, A., Akkaya, H. ve Tomar, A., 2010. Sulama araç, yöntem ve organizasyonlarının geliştirilmesi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara.
• Aküzüm, T., Çakmak, B. ve Gökalp Z., 2010. Türkiye’de su kaynakları yönetiminin değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 3(1): 67-74.
• Anonim, 2015. http://samsun.tarim.gov.tr/bafra/Menu/10/Tarimsal-Yapi Bafra İlçe Tarım Müdürlüğü.
• Bülbül, M., Vural, H. ve Bütün, A., 1996. Söke Ovası tarım işletmelerinde sulama metotları ve işletmelerin ekonomik yapısı. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 20(2): 181-188.
• Çakmak, B., 2001. Konya sulama birliklerinde sulama performansının değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 7(3): 111-117.
• Çakmak, B., Beyribey, M., 2003. Sakarya Havzası Sulamalarında Sistem Performansının Değerlendirilmesi. A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 9(1): 116-124.
• Çakmak, B., Uçar, Y. and Aküzüm, T., 2007. Water Resources Management, Problems and Solutions For Turkey. International Congress on River Basin Management, DSİ&WWC, 867-880, Belek-Antalya, Turkey.
• Çakmak, B., Yıldırım, M. ve Aküzüm, A., 2008. Türkiye’de Tarımsal Sulama Yönetimi, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Su Politikaları Kongresi, 215-224, Ankara.
• Çevik, B., Kırda, C. ve Sayın, S., 2000. Sulama araç yöntem ve organizasyonu. In:V. Türkiye Ziraat Mühendisleri Kongresi, Cilt II, 959-983, Ankara
• Değirmenci, H., 2001. Devredilen sulama şebekelerinin karşılaştırma göstergeleri ile değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15: 31-41.
• Evsahibioğlu, A.N., Çakmak, B. ve Aküzüm, A., 2010. Su Yönetimi, Su Kullanım Stratejileri ve Sınıraşan Sular. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Cilt:1, 119-134,11-15 Ocak, Ankara.
• Güvercin, Ö. ve Boz, İ., 2003. Üreticilerin sulu tarım konusundaki deneyimleri ve sulama birliklerine bakışı: Düziçi ilçesi örneği. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(2): 80-90.
• Hamdy, A., Lacirignola, C., ve Trisorio, Liazzi C., 1997. Participatory irrigation management: gaining benefits and rising problems: case study of Italy.
• Koç, C., 1998. Büyük Menderes Havzası Sulama Şebekelerinde Organizasyon-Yönetim Sorunları ve Yeni Yönetim Modelleri Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi (Basılmamış), Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, İzmir.
• şimşekÖğretir, K., 1992. An analysis of farmers capability to determine when to irrigate. Improved Methodologies for Irrigation Water Management. Project TCP/TUR/0152 Workshop Vol: 1, 67-72, Eskişehir.
• Özçelik, A., Tanrıvermiş, H., Gündoğmuş, E. ve Turan, A., 1999. Türkiye’de Sulama İşletmeciliğinin Geliştirilmesi Yönünden Şebekelerin Birlik ve Kooperatiflere Devri İle Su Fiyatlandırma Yöntemlerinin İyileştirilmesi Olanakları. Proje Raporu, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 32, Ankara.
• Özkan, E., Aydın, B. ve Kayhan, E.İ., 2003. Sulama tesislerinin verimli kullanımında tarımsal yayımın işlevi üzerine bir araştırma. II. Ulusal Sulama Kongresi Bildiri Kitabı, 418-429, 16-19 Ekim, Kuşadası, Aydın.
• Özkan, E., Aydın, B., Hurma, H., Aktaş, E., Özdemir, G., Azabağaoğlu, Ö. ve Günay S., 2013. Sulama İşletmeciliğini Üstlenen Organizasyonların Etkinlik ve Verimlilikleri. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Proje Sonuç Raporu, Kırklareli.
• Restrepo, C.G., Vermillion, D. ve Munoz, G., 2007. Irrigation Management Transfer Worldwide Efforts and Results. FAO Water Reports 32, IWMI, Food and Agriculture Organization of the United Nations Viale delle Terme di Caracalla, Rome, Italy.
• Sayın, B. 2011. Antalya’da Sulama İşletmeciliği Faaliyetleri, Üreticilerin Sulama Suyu Talebi ve Sulama İşletmeciliğine Katılım Düzeyinin Değerlendirilmesi. (Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi Fen Bil. Enst. Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Antalya.
• Sharma, D.N., Oad, R. ve Sampath, R.K., 1991. Performance measure for ırrigation water delivery systems. ICID Bulletin 40(1): 21-27.
• Sivük, H., 2010. Konya Ereğli İvriz Sağ Sahil Sulama Birliği Üyelerinin Su Kullanım Davranışları Üzerine Bir Araştırma. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Smith, M., 1991. Introduction to irrigation system performance: comparative analysis of case studies. Improved Irrigation System Performance for Sustainable Agriculture, Proceedings of the Regional Workshop Organized by FAO in Bangkok, Thailand, 25-35, 22-26 October, Rome.
• Şahin, M., Oğuz, C., Arısoy, H. ve Yılmaz, A.M., 2003. Konya İli Çumra İlçesinde uygulanan sulama yöntemlerinin tarımsal yayım açısından değerlendirilmesi. II. Ulusal Sulama Kongresi Bildiri Kitabı, 409-417, 16-19 Ekim, Kuşadası, Aydın.
• Tekinel, O., Kanber, R. ve Çetin, M., 2000. Su kaynaklarının geliştirme ve kullanımı. TMMOB Ziraat Mühendisliği Odası Türkiye Ziraat Mühendisleri V. Teknik Kongresi, 17-21 Ocak 2000, Milli Kütüphane, Ankara.
• Ul, M.A. Dorsan, F., 2002. Manisa ilinde kamu tarafından yönetilen sulama şebekelerinin su kullanıcı örgütlere devri sonrası gelişmeler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(2): 143-150.
• Ünal, H.B., Avcı, M., Aşık, Ş., Akkuzu, E., Kılıç, M. ve Karataş, B.S., 2004. Sulama suyu dağıtımına çiftçi tepkileri: Menemen Sol Sahil Sulama Sistemi örneği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 41(3): 165-175.
• Vermillion, D.L., Samad, M., Pusposutardjo, S., S.Rochdyanto, 2000. An assessment of the smal-scale irrigation management turnover program in Indonesia. International Water Management Institute, Research Report 38, Colombo, Sri Lanka.
• Yamane, T. 1967. Elemantary Sampling Theory. Prentice..-Inc., Eng lewood, Cliffs, N. J., USA.