Ahmetli ve Turgutlu (Manisa) ilçelerindeki bağlarda salkım güvesi [Lobesia botrana den. & schiff. (lep.: tortricidae)]’nin popülasyon değişimi ve bulaşıklık oranının saptanması

Yıl 2018, Cilt: 33 Sayı: 3, 191 - 201, 18.10.2018

Levent Ünlü , Fethi Güleç

https://doi.org/10.7161/omuanajas.391372

Cited By: 4

Öz

Ahmetli
ve Turgutlu (Manisa) ilçelerinde belirlenen sekiz adet bağ alanında, Yuvarlak
Çekirdeksiz üzüm çeşidinde Salkım güvesi (Lobesia
botrana Den. & Schiff.) (Lep.:
Tortricidae)’nin popülasyon gelişimini ve bulaşıklık oranını saptamak amacıyla 2012-2013 yıllarında çalışmalar yürütülmüştür.
Zararlının popülasyon gelişimini belirlemede eşey feromon tuzakları her köye
bir adet olacak şekilde kullanılmıştır. Lobesia
botrana’nın bulaşıklık oranını belirlemek için, her bağda dört farklı sıra
üzerinde rastgele seçilen 100 adet salkım kontrol edilerek bulaşıklık oranı
tespit edilmiştir. Salkım güvesi her iki ilçede, yakalanan ergin sayıları
bakımından hasat tarihine kadar üç, hasattan sonra da bir olmak üzere toplam
dört tepe noktası oluşturmuştur. Hasat dönemine kadar tuzaklarda haftalık en
fazla ergin, 2012 yılında Ahmetli’de Karaköy (394 adet) ve Turgutlu’da Derbent
beldesi (439 adet)’nde 23 Ağustos tarihinde, 2013 yılında Ahmetli’de Ataköy
(306 adet) ve Turgutlu’da Sarıbey (345 adet) köyünde 22 Ağustos tarihinde
yakalanmıştır. Hasat döneminden sonra ise tuzaklarda haftalık en fazla ergin,
2012 yılında Ahmetli’de Gökkaya beldesi (477 adet) ve Turgutlu’da Akçapınar
(504 adet) köyünde 30 Ağustos tarihinde, 2013 yılında Ahmetli’de Ataköy (426
adet) ve Turgutlu’da Sarıbey (647 adet) köyünde 12 Eylül tarihinde
yakalanmıştır. Lobesia botrana’nın en
yüksek bulaşıklık oranları; 2012 yılında Ahmetli’de Gökkaya beldesi ile
Karaköy’de % 46, Turgutlu’da Sarıbey köyünde % 41 olarak 23 Ağustos tarihinde,
2013 yılında ise Ahmetli’de Gökkaya beldesinde % 58 ve Turgutlu’da Sarıbey
köyünde % 62 olarak 22 Ağustos tarihinde tespit edilmiştir. Üreticilerimizin,
Salkım güvesi ile mücadeleye karar verirken mutlak surette feromon tuzaklarında
ergin sayısı başta olmak üzere diğer bazı kriterleri dikkate almaları
gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Salkım Güvesi, Feromon, Popülasyon Gelişimi, Bulaşıklık Oranı, Bağ

Kaynakça

• Anonim, 2012, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İstatistik Veri Ağı, http://iva.tarim.gov.tr/AppFolder/Raporlar [Erişim Tarihi: 23 Haziran 2014].
• Anonim, 2013a, http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/tarim/kuru_uzum.pdf [Erişim Tarihi: 17 Mart 2014].
• Anonim, 2013b. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul [Erişim Tarihi: 18 Mart 2014].
• Anteliff, A.J., 1992, Taxonomy-The Grapevine as a Member of the Plant Kingdom (Ed.: B.G. Coombe and P.R. Dry, Viticulture Vol. 1 Resources: 107-117), Hyde Park Press, Adelaide.
• Ataç, Ö., Çevik, T. ve Zeki, C., 1987, Orta Anadolu Bölgesi Bağlarında Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) (Lepidoptera: Tortricidae)’nin Cinsel Çekici Tuzaklarla Mücadele Zamanının Saptanması ve Bu Tuzakların Erken Uyarıda Kullanılma Olanakları Üzerinde Araştırmalar, Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 13-16 Ekim 1987, Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi, Bornova, İzmir, Entomoloji Derneği Yayınları, No: 3, s. 119-128.
• Ataç, Ö., Bulut, H. ve Çevik, T., 1990, Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.)’ne Karşı Bacillus thuringiensis’in Tek Başına ve Carbaryl’in Düşük Dozu ile Birlikte Etkisinin Araştırılması, Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Eylül 1990, Ankara, s. 127-135.
• Bulduk, S., 1986, Üzüm ve Üzümden Yapılan Besinlerin Beslenmemizdeki Yeri ve Önemi, Tarım Orman ve Köyiş. Bak. Dergisi (TOK), Sayı: 3, Ankara.
• Eltem, R., Aksoy, U., Altındişli, A., Sarıgül, N., Taşkın, E., Aşkun, T., Ateş, M., Meyvacı, B., Arasıler, Z., Turgut, H. ve Kartal, N., 2003, Ege Bölgesi’nde Çekirdeksiz Kuru Üzümlerde OTA Oluşumunun Belirlenmesi, I. Ulusal Mikotoksin Sempozyumu, 18-19 Eylül, İstanbul, 54-59.
• İlter, E., 1975, Çekirdeksiz Üzüm Bağlarında Telli Goble Terbiye Sisteminin Yapılışı ve Bağların Şarjı, Bitki, 2 (4): 411-491.
• İyriboz, N., 1938, Bağ Hastalıkları, Ziraat Vekaleti Neşriyatı, Umumi Sayı: 323, Ziraat Hastalıkları, Sayı: 2, Neşriyat Müdürlüğü, Ankara.
• Altay, M., Gürses, A., Erkam, B. ve Tüzün, Ş., 1978, Marmara Bölgesi’nde Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) (Lepidoptera: Tortricidae)’nin Biyoökolojisi ve Mücadelesi ile Kullanılan İlaçların Bakiye Durumları Üzerinde Araştırmalar, Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Araştırma Şubesi, 8: 56-58.
• Kacar, N., 1982, Ege Bölgesi Koşullarına Uygun Bazı Üzüm Çeşitlerinde, Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) (Lep.: Tortricidae)’nin Zararı Üzerinde Gözlemler, Türk. Bit. Kor. Derg., 6: 105-109.
• Kaplan, C. ve Çınar, M., 1998, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bağlarında Ana ve Ekonomik Öneme Sahip Zararlılar ile Yararlıların Yıllık Popülasyon Değişimleri ve Zararlıların Mücadeleye Esas Kritik Biyolojik Dönemlerinin Saptanması, Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Meyve ve Bağ Zararlıları Alanında Yayınlar (Yayınlanmamış, Nihai Rapor).
• Karabulut, A. ve Demirel, N., 2014, Manisa İli Bağ Alanlarında Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) (Lepidoptera: Tortricidae)’nin Popülasyon Yoğunluğu ve Zarar Oranının Belirlenmesi, Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, 3-5 Şubat 2014, Antalya, s. 9.
• Karadağ, S., Aslan, K. A., Akgün, A., Arpacı, S., Sarpkaya, K., Doğruer, K. N. ve Çalışkan, M., 2011, Organik Üzüm Yetiştiriciliği Organik Tarım Araştırma Sonuçları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, s. 43-50.
• Kısakürek, Ö.R., 1972, Güney Anadolu Bölgesi Bağlarında Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.)’nin Yayılış Alanı, Bulaşma Oranı, Parazit ve Predatörleri Üzerinde Ön Çalışmalar, Bitki Koruma Bülteni, 12 (3): 183-186.
• Kovancı, B., Türkmen, C. ve Kumral, N.A., 2005, İznik (Bursa) İlçesindeki Bağlarda Zararlı Salkım Güvesi [Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lep.: Tortricidae)]’nin Ergin Popülasyon Dalgalanması Üzerinde Araştırmalar, 6. Türkiye Bağcılık Sempozyumu, 19-23 Eylül 2005, Tekirdağ, Cilt: 1, 289-296 s.
• Maçan, S., 1984, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Bağlarda Zarar Yapan Böcek Türleri, Önemlilerinin Tanımları, Yayılışları ve Ekonomik Önemleri Üzerine İncelemeler, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Yayın No 3: 47 s.
• Önçağ, G., 1975, Ege Bölgesi’nde Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.)’nin Tanınması, Yayılışı, Biyolojisi, Zararı, Doğal Düşmanları ve Kimyasal Savaş İmkanları Üzerine Araştırmalar, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zir. Karantina Genel Müd. Araştırma Serisi, Teknik Bülten No: 26, İzmir, 68 s.
• Özbek, H., Güçlü, Ş., Hayat, R. ve Yıldırım, E., 1995, Meyve, Bağ ve Bazı Süs Bitkileri Zararlıları, Atatürk Üniversitesi. Ziraat Fak. Yayınları, Erzurum, 357 s.
• Özpınar, A., Albayrak, A. ve Görür, S.E., 2004, Çanakkale İli Bağ Alanlarında Salkım Güvesi [Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin Popülasyon Gelişmesi ve Döl Sayısının Belirlenmesi, Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildiri Özetleri, 08-10 Eylül 2004, Samsun, 101 s.
• Altay, M., 1981, Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) (Lep.: Tortricidae)’ne Karşı Tarımsal Savaşta Erken Uyarı İstasyonlarının Çalışma Düzeni, 1. Bağcılık Simpozyumu Entomoloji Bildirisi, Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü, Erenköy-İstanbul (Basılmamış).
• Öztürk, N. ve Acıöz, S., 2010, Tarsus (Mersin) Bağlarında Zararlı Salkım Güvesi [Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin Ergin Popülasyon Değişimi, Bitki Koruma Bülteni, 2010, Mersin, 50(3): 111-120 s.
• Öztürk, N. ve Şahin, Y., 2013, İslâhiye (Gaziantep) Bağlarında Salkım Güvesi [Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin Ergin Popülasyon Değişimi, Alatarım Cilt 12 (1): 49-55 s.
• Ringot, D., Chango, A., Schneider, Y.J. and Larondelle, Y., 2006, Toxicokinetics and Toxicodynamics of Ochratoxin A, an Update, Chemico-Biological Interactions, 159: 18-46.
• Saeidi, K. and Kavoosi, B., 2011, Seasonal Flight Activity of the Grape Berry Moth, Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae) in Sisakht Region, Iran, African Journal of Agricultural Research, 6 (15): 3568-3573.
• Sipahi, R., 1956, Idiocerus stali Fieb. ve Polychrosis botrana Schiff. Yaşayışı ve Mücadelesi, Gaziantep Zirai Araştırma Enstitüsü.
• Şekerden Çağlar, Y., 2009, Hatay İli Bağ Alanlarındaki Zararlılar, Yayılışları, Parazitoit ve Predatörler ile Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)’nın Popülasyon Gelişmesinin Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana, 126 s.
• Westwood, M.N., 1993, Temperate-Zone Pomology, Physiology and Culture, Timber Press Inc. Portland, Oregon, 523 p.
• Winkler, A.J., Cook, J.A., Kliewer, W.M. and Lider, L.A., 1974, General Viticulture Univ. Calif. Press. Berkeley and Los Angeles, 710 p.
• Altındişli, F.Ö. ve Kısmalı, Ş., 1996, Ege Bölgesi’nde Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) (Lepidoptera: Tortricidae) ile Mücadelede Kitle Halinde Tuzakla Yakalama Yönteminin Uygulanma Olanakları, Türkiye 3. Entomoloji Kongresi, 24-28 Eylül 1996, Ankara.
• Altındişli, F.Ö., Koçlu, T., Hepdurgun, B. ve Özsemerci, F., 2005, Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) ile Mücadelede Çiftleşmeyi Engelleme Tekniğinin Kullanımında 6 Yıllık Deneyim, Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu Bildirileri, 19-23 Eylül 2005, Tekirdağ, Cilt: 1, 297-304 s.
• Anonim, 1999, Bağ Entegre Mücadele Teknik Talimatı, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, 96 s.
• Anonim, 2005, Pratik Bağcılık, Manisa Tarım İl Müdürlüğü, Çiftçi Eğitim ve Yayım Şube Müdürlüğü, 2. Baskı, Manisa, 208 s.
• Anonim, 2008, Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Meyve ve Bağ Zararlıları, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Cilt 4, Ankara, 388 s.
• Anonim, 2010, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul [Erişim Tarihi: 17 Mart 2014].
• Anonim, 2011, http://faostat3.fao.org/faostat-gateway/go/to/download/Q/QC/E [Erişim Tarihi: 23 Haziran 2014].