Türkiye’de mercimek piyasasının ekonomik analizi ve pazarlama marjları

Yıl 2019, Cilt: 34 Sayı: 3, 279 - 288, 15.10.2019

Uğur Küzeci , Vedat Dağdemir , Tevhit Kahraman

https://doi.org/10.7161/omuanajas.522390

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada
Türkiye’de yeşil ve kırmızı mercimeğin üretici–tüketici fiyatları ve pazarlama
yapısı incelenmiştir. 2003-2017 yılları arasında üretim–tüketim, dış ticaret,
fiyat dalgalanmaları ve pazarlaması üzerinde durulmuştur. Türkiye’de ekim
alanları ve üretim miktarında düşüş olmasına karşılık verimde artış olduğu
tespit edilmiştir. İthalatta yıllara göre artış, ihracatta ise azılış olmuştur.
Yeşil ve kırmızı mercimeğin cari ve reel fiyatlara göre pazarlama marjları
hesaplanmış, aracılar eline geçen oranın yükseldiği gözlemlenmiştir. Cari
fiyatlara göre üretici ve tüketici zincirleme indeksleri hesaplanarak yıllık
enflasyon oranları ile karşılaştırılmıştır. Mercimek üretici fiyatlarının çoğu
yılda enflasyon oranının altında kaldığı tespit edilmiştir. Kırmızı mercimek
ile ilgili arz ve talep modelleri tahmin edilmiş ve istatistiki olarak
yorumlanmıştır. Sonuçta kırmızı mercimek üretim miktarı üzerine üretici reel
fiyatlarının, kırmızı mercimek tüketim miktarı üzerine ise tüketici reel
fiyatlarının etkili olduğu belirlenmiştir. Kırmızı mercimek arz ve talep
fonksiyonlarına göre arz elastikiyeti 0.769, talep elastikiyeti 0.448
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yeşil mercimek, kırmızı mercimek, pazarlama yapısı, Fiyat dalgalanmaları

Marketing margins and economic analysis of the lentil market in Turkey

Öz

In this study, the
producer and consumer prices and marketing structure of green and red lentils
in Turkey were examined. Between 2003 and 2017, production - consumption,
foreign trade, price fluctuations and marketing have been emphasized. The
reduction in amount of acreage and production in Turkey in response to the
yield was found to increase. There was an increase in imports compared to years
and a decrease in exports. The marketing margins of green and red lentils were
calculated according to the current and real prices, and it was observed that
the ratio of intermediaries increased. According to current prices, producer
and consumer chain indexes are calculated and compared with annual inflation
rates. Lentil producer prices were found to be below the inflation rate in most
of the years. Supply and demand models related to red lentils are estimated and
interpreted statistically. As a result, it has been determined that producer
real prices on red lentil production quantity and consumer real prices on red
lentil consumption amount are effective. According to the supply and demand
functions of red lentils, supply elasticity was 0.769 and demand elasticity was
0.448.

Anahtar Kelimeler

Green lentils, Red lentils, Marketing structure, Price fluctuations

Kaynakça

• Referans1 Altundağ, S. ve Güneş, T. 1992. Türkiye'de Patates ve Soğanın Üretim Miktarı ile Fiyat İlişkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı. s.52-65.
• Referans2Anonim, 2013. Baklagil Raporu. GAP UTAEM GÜNCEL. Aralık 2013 yıl:1, sayı:1.
• Referans3Anonim, 2017. http://www.millermagazine.com/dunya-kuru-fasulye nohut-pazarı/.html
• Referans4Dağdemir, V. 1998. Türkiye Soğan Piyasasının Ekonomik Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Cilt:12, Sayı:1/2, Sayfa 99-114
• Referans5Dağdemir, V. ve Birinci, A. 1999. II. Ulusal Patates Kongresi, 28 - 30 Haziran, Erzurum.
• Referans6Aşkan, E. ve Dağdemir, V. 2018. Türkiye Sarımsak Piyasasının Ekonomik Analizi
• Referans7Demirbaş, N., Niyaz, Ö.C. ve Daysal, H. 2017. Evaluation of self-sufficiency in lentil production in Turkey. GOP Ziraat Fakültesi Dergisi.
• Referans8Hasdemir, M., Miran, B., Kandemir, M. ve Polat, K., 2016. Baklagil Üretiminde Fark Ödemesi Desteklerinin Etkisi. TEPGE Yayın No:265.
• Referans9Gülaç, Z.N. 2017. Mercimek Ürün Raporu, TEPGE Yayın No:306.
• Referans10Karadaş, K., Bakçı, C. ve Kadirhanoğulları, İ., H. 2018. Midyat İlçesi Tarım İşletmelerinde Mercimek Üretim Maliyetinin Hesaplanması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi., 49 (2): 118-123, 2018 Atatürk Üniversitesi, J. of the Agricultural Faculty, 49 (2): 118-123, 2018 ISSN : 1300-9036.
• Referans11Kaya, F. 2010. Ülkemizde Yetiştirilen Bazı Mercimek Çeşitlerinin Bileşimlerinin Belirlenmesi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi. Yüksek Lisans Tezi. Adana. 59s.
• Referans12Kılıç, T. 1997. Türkiye’de Yemeklik Baklagil Üretim Tüketim Ticaret ve Dışsatım Pazarlama Yapısı. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Adana.
• Referans13Pellet, P., 1988. İnsan Beslenmesinde Mercimek ve Nohutun Yeri. Herkes İçin Mercimek Sempozyumu, 29-30 Eylül 1988, Marmaris, TMO yayınları, sayfa: 37-135, Ankara.