Generative Rootstock Potential of Some Hybrid Chestnut Genotypes

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 2, 185 - 191, 15.06.2020

Burak Akyüz , Ümit Serdar

https://doi.org/10.7161/omuanajas.653388

Cited By: 6

Öz

In Turkey chestnut cultivation is threaten by chestnut blight, chestnut root rot and Asian chestnut gall wasp. In order to obtain tolerant cultivars to the pests and diseases hybridization studies were performed. As a result, A14, A25, A41 and A100 hybrid chestnut genotypes were selected as superior. Some of these genotypes were registered by ‘Republic of Turkey Ministry of Agriculture and Forestry Variety Registration and Seed Certification Center’. A14 genotype named as ‘Akyüz’ and A100 named as ‘Macit 55’. Grafting studies were performed with these genotypes and cultivars. However, due to graft incompatibility survival ratio was found low. To avoid graft incompatibility, own seedlings may be better candidate as rootstocks because of the degree of compatibility. In this study seedling rootstock potential of ‘Akyüz’, ‘Macit 55’ cultivars and A25, A41 genotypes were examined. ‘Marigoule’ cultivar used as control. The study was conducted between 2013 and 2015 at Ondokuz Mayıs University, Samsun, Turkey. In the study healthy seed ratio (%), seed emerging ratio (%), suitable for grafting seedling ratio (%), seedling diameter (cm), coefficient of variation (CV) of seedling diameter and seedling productivity (%) were investigated. As a result of the study, all genotype and cultivars were found superior in terms of their generative rootstock characteristics. However, a great variation was observed among the rootstocks over the years. Therefore, studies should be conducted to determine the effect of xenia on rootstock candidates in nut species where generative rootstock use is necessary. Also, to find out the graft compatibility of these genotype and cultivars grafting studies should be done and they should be evaluated for long-term.

Anahtar Kelimeler

Castanea spp., hybrid, seedling potential, seedling productivity

Bazı hibrit kestane genotiplerinin anaçlık potansiyelleri

Öz

Türkiye’de kestane yetiştiriciliği kestane kanseri ve kök çürüklüğü hastalıkları ile kestane gal arısı zararlısının tehdidi altındadır. Bu hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı çeşitler geliştirmek amacıyla melezleme çalışmaları yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda A14, A25, A41 ve A100 genotipleri ümitvar bulunmuştur. Bu çeşitlerden bazıları TTSM tarafından tescil edilmiştir. A14 genotipi ’Akyüz’, A100 genotipi ise ‘Macit 55’ ismiyle tescil ettirilmiştir. Bu çeşit ve genotipler ile aşılama çalışmaları yapılmış ancak aşı uyuşmazlığı sonucunda yaşama oranları düşük olmuştur. Akrabalık derecelerinin daha yakın olması nedeniyle genotip ve çeşitlerin kendi çöğürleri ile aşı uyuşmasının daha iyi olabileceği düşünülmüştür. Bu çalışmada ‘Akyüz’ ve ‘Macit 55’ çeşitleri ile A25 ve A41 genotiplerinin anaçlık potansiyelleri incelenmiştir. ‘Marigoule’ ise kontrol çeşidi olarak kullanılmıştır. Çalışma 2013-2015 yılları arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde yürütülmüştür. Çalışmada sağlam tohum oranı, çıkış oranı, aşı yapılabilir çöğür oranı, çöğür çapı, çöğür çapının CV değeri ve tohumdan elde edilen çöğür oranı incelenmiştir. Çalışma sonucunda tüm genotip ve çeşitler generatif anaçlık potansiyelleri bakımından üstün bulunmuştur. Ancak yıllara göre değişmekle beraber genotip ve çeşitlerin anaçlık değerleri arasında farklılıklar gözlenmiştir. Tohum anaçlarının kullanımının zorunlu olduğu türlerde, anaç adaylarında kseninin etkisinin de araştırılması gerekmektedir. Ayrıca bu kestane genotip ve çeşitleri ile ilgili aşı uyuşma çalışmaları da yürütülmeli ve arazideki uzun yıllar yaşama oranları belirlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Castanea spp., çöğür potansiyeli, çöğür üretkenliği, hibrit

Kaynakça

• Bilgener, Ş., Serdar, Ü., 1995. Bazı uygulamaların kestane (Castanea sativa Mill.) tohumlarının çimlenme ve çöğür gelişimleri üzerine etkileri. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1, 515-519, 3-6 Ekim, Adana.
• Chapa, J., Verlhac, A., 1978. Principales varietes fruitieres de chataigner cultivees en France. INRA, 33s, Centre de Recherches de Bordeaux.
• Cicek, E., Tilki, F., 2007. Seed size effects on germination, survival and seedling growth of Castanea sativa Mill. Journal of Biological Sciences, 7(2): 438-441. doi:10.3923/jbs.2007.438.441
• Ertan, E., 1999. Seleksiyon ile belirlenmiş Ege bölgesi kestane (Castanea sativa Mill.) tiplerinin anaçlık özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. PhD Thesis. Adnan Menderes University, Institute of Science, p.132, Aydın.
• FAOSTAT, 2019. Chestnut production statistics in the world. Available at http://www.fao.org/faostat/en/#data (Erişim tarihi: 25 Kasım 2019).
• Macit, I., Serdar, U., Er, E., Akyuz, B., 2018. Some chestnut interspecific hybrids from Turkey. Acta Horticulturae, 1220, 67-70. doi: 10.17660/ActaHortic.2018.1220.10
• Pereira-Lorenzo, S., Costa, R., Anagnostakis, S., Serdar, U., Yamamoto, T., Saito, T., Ramos-Cabrer, M., Ling, Q., Barreneche, T., Robin, C., Botta, R., Contessa, C., Conedera, M., Martin, A., Gomes-Laranjo, J., Villani, F., Carlson, J.E., 2016. Interspecific Hybrizidation of Chestnut. In: Annaliese S.M. (Eds). Polyploidy and Hybridization for Crop Improvement. CRC Press. pp. 377-407.
• Serdar, Ü., Demirsoy, H., Demirsoy, L., 2011. A morphological and phenological comparison of chestnut (Castanea) cultivars ‘Serdar’ and ‘Marigoule’. Australian Journal of Crop Science, 5(11): 1311-1317.
• Serdar, Ü., Akyüz, B., Fulbright, W.D., 2014. Graft success of hybrids on European chestnut rootstock and development of chestnut blight disease. 2nd Symposium of Turkey Forest Entomology and Pathology, 127-131, 7-9 April, Antalya, Turkey.
• Soylu, A., Serdar, U., 2000. Rootstock selection on chestnut (Castanea sativa Mill.) in the middle of black sea region in Turkey. Acta Horticulturae, 538, 483-487. doi: 10.17660/ActaHortic.2000.538.85
• Soylu, A., Eris, A., Özgür, M., Dalkiliç, Z., 1999. Researches on the rootstock potentiality of Chestnut Types (Castanea sativa Mill.) grown in Marmara region. Acta Horticulturae, 494, 213-222. doi: 10.17660/ActaHortic.1999.494.32
• Soylu, A., 1986. Bazı önemli kestane çeşitleri arasındaki melezlemelerden elde edilmiş çöğürlerin gelişme kriterleri. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Bahçe Dergisi, 15(1): 22-23.
• Tosun, F.1991. Tarımda Uygulamalı İstatistik Metotları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları No:1, 256 s, Samsun.
• TTSM, 2019. Chestnut production statistics in Turkey. Available at http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search&araType=vt (Erişim tarihi: 25 Kasım 2019).