Öz
This study was carried out on the trees of Adana Topağı, Ayvalık, Çilli, Domat, Gemlik, Karamürsel Su, Manzanilla, Mavi and Memecik 9 olive cultivars and Arbequina IRTA-18 olive clone located at the olive germplasm orchard of the Univ. Cukurova, Faculty of Agriculture. The aim of this research was to determine the fruit quality characteristics and the chilling requirements of the experimented olive cultivars. The chilling requirements were calculated according to the standard and chill unit methods and the fruit quality characteristics of the experimented olive cultivars were determined by pomological analysis. As a result, Adana Topağı olive cultivar was found to be the lowest chilling requiring cultivar (247 CU and 346 hours) and it was followed by Çilli, Mavi, Gemlik and Ayvalık. Domat olive cultivar was found to be the highest chilling requiring cultivar (333 CU and 552 hours). In the pomological analysis, the highest fruit weight was determined in Karamürsel Su (9.44) cultivar while the smallest fruits were obtained from Arbequina IRTA-18 (1.09) olive clone. In addition, Domat (9.96 g), Çilli (6.90 g), Mavi (6,61g) and Adana Topağı (6.0 g) were determined to be the cultivars with big fruits. These results will lead growers to select and arrange olive orchards according to the climatic conditions of the regions. Also, it will help to identify the reasons of the unproductivity. It could be recommended to do top working on unfruitful olive trees with the suitable chilling requiring cultivars adaptable to the region and built up new plantations with these suitable olive cultivars.
Kaynakça
- Anonim, 2019 http://www.apelasyon.com Canözer, Ö., 1991. Standart Zeytin Çeşitleri Kataloğu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Genel Yayın No:334, Seri:16-107. Dursun, Ö., 2010. Yapraktan Kalsiyum ve Bor Uygulamalarının Ayvalık Yağlık Zeytin Çeşidinde Meyve Gelişmesi ve Kalitesi Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bornova/İzmir. 1-57s. Erten, L. ve Yıldız, M., 2011. Screening for resistance of Turkish olive cultivars and clonal rootstocks to Verticillium wilt. Phytoparasitica, S: 39,83-92 Gökçe, M. Hadi, 1991, Standart Zeytin Çeşitleri Kataloğu. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, Ankara Mesleki Yayınlar, No:334 Seri 16 S:107 Kaya, H., Sefer, F., Mete, N., Çetin, Ö., Hakan, M., Şahin, M., Güloğlu, U., Uluçay, N., Gürbüz, Veral, M., 2015. Türkiye Zeytin Çeşitleri Kataloğu. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. 200 s. İzmir. Küden, A. B., İmrak, B., Tanır M., Bayazıt, S., Çömlekçioğlu, S., Küden, A., 2005. Determination of the Chill Units of Cherry Cultivars Suitable to Subtropical Conditions. 5th International Cherry Symposium on June 06-10.2005 Bursa TURKEY. Küden, A.B., Kaşka, N.,1992. Ilıman İklim Meyveleri Yetiştiriciliği Açısından Adana ve Pozantı’daki Soğuklama Sürelerinin Çeşitli Yöntemlerle Saptanması, Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16(1):50-62. Küden, A.B., Kaşka, N.,1990. Ilıman İklim Meyveleri Yetiştiriciliği Açısından Adana ve Pozantı’daki Soğuklama Sürelerinin Çeşitli Yöntemlerle Saptanması, Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16(1):50-62. Pansiot, F.P., Ebour, H. 1964. Zeytincilikte Gelişmeler (Çevirenler: Aksu S ve Kantar M). Tarım Bakanlığı, Bornova Zeytincilik Enstitüsü Yayınları, Tercüme Serisi: 3, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir. Tetik, D., 2005, Sofralık Zeytin İşleme Teknikleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, No:53, İzmir. Ulaş, M., 2012. Zeytinde Modern Dikim Sistemleri ve Uygun Çeşitler. Tarım Türk, Fidancılık eki.Kasım-Aralık sayısı S:40-44, Aralık-2012, S:38. Weinberger, JH., 1950. Chilling requirement of peach varieties. Proceedings of American Society for Horticultural Science, 56, 122-128.
Bazı Yerli ve Yabancı Zeytin Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin ve Soğuklama Gereksinimlerinin Saptanması
Öz
Bu çalışma, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü zeytin gen kaynağı bahçesindeki Adana Topağı, Ayvalık, Çilli, Domat, Gemlik, Karamürsel Su, Manzanilla, Mavi ve Memecik olmak üzere 9 zeytin çeşidi ve Arbequina IRTA-18 zeytin klonuna ait ağaçlar üzerinde yürütülmüştür. Bu araştırmada, denemeye alınan zeytin çeşitlerinde meyve kalite özelliklerinin ve soğuklama gereksinimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çeşitlerin soğuklama gereksinimlerinin saptanmasında 1-2 yaşlı dallardan alınan 25 cm uzunluğundaki çelikler materyal olarak kullanılmıştır. Bu zeytin çeşitlerinin soğuklama gereksinimleri standart ve soğuk birimi yöntemlerine göre hesaplanmıştır. Bu hesaplamalarda deneme ağaçlarından eylül-nisan ayları arasında alınan çeliklerin kontrollü oda sıcaklığında (21-24C) dinlenmeyi kestiği tarihler dikkate alınmıştır. Ayrıca, denemeye alınan zeytin çeşitlerinin bazı kalite özellikleri de pomolojik analizlerle saptanmıştır.
Bu çalışmalar sonucunda, Adana Topağı zeytin çeşidi soğuklama gereksinimi en düşük (234 SB ve 346 saat) çeşit olarak bulunmuş, bu çeşidi Çilli, Mavi, Gemlik ve Ayvalık zeytin çeşitleri izlemiştir. Domat zeytin çeşidi soğuklama gereksinimi en yüksek (333 SB ve 552 saat) çeşit olarak saptanmıştır. Elde edilen bu sonuçlar, üreticileri bölgenin iklim koşullarına uygun zeytin çeşidi seçimi ve bahçe tesisine yönlendirecektir. Ayrıca, bazı zeytinliklerde görülen verimsizliklerin nedenini ortaya koymaya yardımcı olacaktır. Bu verimsiz çeşit ve tiplerin soğuklama gereksinimi bölgeye uygun olan çeşitlerle çevirme aşısı yöntemiyle aşılanması veya yeni kurulacak zeytinliklerin bu fidanlarla tesis edilmesi tavsiye edilebilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anonim, 2019 http://www.apelasyon.com Canözer, Ö., 1991. Standart Zeytin Çeşitleri Kataloğu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Genel Yayın No:334, Seri:16-107. Dursun, Ö., 2010. Yapraktan Kalsiyum ve Bor Uygulamalarının Ayvalık Yağlık Zeytin Çeşidinde Meyve Gelişmesi ve Kalitesi Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bornova/İzmir. 1-57s. Erten, L. ve Yıldız, M., 2011. Screening for resistance of Turkish olive cultivars and clonal rootstocks to Verticillium wilt. Phytoparasitica, S: 39,83-92 Gökçe, M. Hadi, 1991, Standart Zeytin Çeşitleri Kataloğu. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, Ankara Mesleki Yayınlar, No:334 Seri 16 S:107 Kaya, H., Sefer, F., Mete, N., Çetin, Ö., Hakan, M., Şahin, M., Güloğlu, U., Uluçay, N., Gürbüz, Veral, M., 2015. Türkiye Zeytin Çeşitleri Kataloğu. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. 200 s. İzmir. Küden, A. B., İmrak, B., Tanır M., Bayazıt, S., Çömlekçioğlu, S., Küden, A., 2005. Determination of the Chill Units of Cherry Cultivars Suitable to Subtropical Conditions. 5th International Cherry Symposium on June 06-10.2005 Bursa TURKEY. Küden, A.B., Kaşka, N.,1992. Ilıman İklim Meyveleri Yetiştiriciliği Açısından Adana ve Pozantı’daki Soğuklama Sürelerinin Çeşitli Yöntemlerle Saptanması, Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16(1):50-62. Küden, A.B., Kaşka, N.,1990. Ilıman İklim Meyveleri Yetiştiriciliği Açısından Adana ve Pozantı’daki Soğuklama Sürelerinin Çeşitli Yöntemlerle Saptanması, Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16(1):50-62. Pansiot, F.P., Ebour, H. 1964. Zeytincilikte Gelişmeler (Çevirenler: Aksu S ve Kantar M). Tarım Bakanlığı, Bornova Zeytincilik Enstitüsü Yayınları, Tercüme Serisi: 3, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir. Tetik, D., 2005, Sofralık Zeytin İşleme Teknikleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, No:53, İzmir. Ulaş, M., 2012. Zeytinde Modern Dikim Sistemleri ve Uygun Çeşitler. Tarım Türk, Fidancılık eki.Kasım-Aralık sayısı S:40-44, Aralık-2012, S:38. Weinberger, JH., 1950. Chilling requirement of peach varieties. Proceedings of American Society for Horticultural Science, 56, 122-128.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Ekim 2020 |
| Kabul Tarihi | 5 Eylül 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 35 Sayı: 3 |
