Farklı Ayçiçeği Çeşitlerine Ait Tohumların Bazı Fiziksel Ve Renk Karakteristikleri İle Mekanik Davranışlarının Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 2, 421 - 437, 30.06.2022

Esra Nur Gül , Ebubekir Altuntaş , Hüsne Gök

https://doi.org/10.7161/omuanajas.975045

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, Tunca, Tarsan-1018 ve Reyna ayçiçeği çeşitlerine ait tohumların bazı fiziksel ve renk karakteristikleri ile mekanik davranışları incelenmiştir. Çalışmada kullanılan Tunca, Tarsan-1018 ve Reyna ayçiçeği çeşitlerinin nem içerikleri sırasıyla %5.92, %6.58 ve %6.05 (k.b) olarak belirlenmiştir. Ayçiçeği çeşitlerinin fiziksel özellikleri içinde geometrik, hacimsel  karakteristikleri ile renk karakteristikleri ile beraber farklı hızlar ve eksenlerdeki mekanik davranışları incelenmiştir. L* parlaklık değerlerinin Tunca çeşidinde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayçiçeği çeşitlerine ait tohumların sıkıştırma testleri kapsamında kırılma kuvveti, deformasyon, kırılma enerjisi, sertlik ve kırılma gücü; 30, 60 ve 90 mm dk^-1 yükleme hızları ve uzunluk ve genişlik yükleme eksenleri için incelenmiştir. Tunca çeşidinde 30 mm dk^-1 hızındaki kırılma kuvveti değerleri diğer çeşitlere göre daha yüksek, Tunca ve Tarsan-1018 çeşitleri için ise genişlik ekseni boyunca kırılma kuvveti değerleri daha yüksek bulunmuştur. Ayçiçeğinin işlenmesi, son ürün kalitesi ve tüketici istekleri açısından tohumların hasat sonrası teknolojileri için bazı fiziksel ve renk karakteristikleri ile mekanik davranışlarının göz önünde bulundurulması gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Ayçiçeği, Küresellik, Kroma, Kırılma enerjisi

Kaynakça

• Altuntas, E., Gercekcioglu, R., Kaya, C., 2010. Selected mechanical and geometric properties of different almond cultivars. International Journal of Food Properties 13 (2): 282-293.
• Altuntaş, E., Erdoğan, M., 2017. Yenibahar (Pimenta dioica L.) meyvesinin bazı fiziksel özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32: 316-320.
• Altuntas, E., Yildiz, M, 2017. Some engineerıng properties of shelled and kernel tea (Camellia sinensis) seeds. Afr J Tradit Complement Altern Med.,14 (4): 39-45.
• Anonim, 2019. T.C. Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkârlar ve Koperatifçilik Genel Müdürlüğü 2018 Yılı Ayçiçeği Raporu. https://ticaret.gov.tr/data/5d41e59913b87639ac9e02e8/4c17a258a718e4971bfa702f6c03fed3.pdf Erişim: 21.06.2021
• Anonim, 2020. Tarım Ürünleri Piyasaları, Ayçiçeği. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1/2020-Temmuz%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Raporu/Ay%C3%A7i%C3%A7e%C4%9Fi%20Temmuz-2020%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1%20Raporlar%C4%B1.pdf Erişim: 21.06.2021.
• Arıoğlu, H.H., Kolsarıcı, Ö., Göksu, A.T., Güllüoğlu, L., Arslan, M., Çalışkan, S., Söğüt, T., Kurt, C., Arslanoğlu, F., 2010. Yağ bitkileri üretiminin artırılması olanakları. Türkiye Ziraat Müh. Bir. VII. Teknik Kong. Bildiri Kitabı I.: 361- 377. Ankara.
• Ashwini, T., Vikas, L., 2014. Effect of moisture content on the physical properties of sunflower seeds (Helianthus annuus L.) for development of power operated sunflower seed decorticator. International Journal of Science and Research, 3(7): 2298-2302.
• Babić, Lj., Radojčin, M., Pavkov, I. and Babić, M., 2012. The physical and compressive load properties of sunflower (Helianthus annuus L.) fruit. HELIA, 35, Nr. 57, p.p. 95-112.
• Baryeh E. A., 2001. Physical properties of bambara groundnuts. Journal of Food Engineering. 47:4. 321-326.
• Braga G.C, Couto SM, Hara T, Neto J.T.P.A., 1999. Mechanical behaviour of macadamia nut under compression loading. Journal of Agricultural Engineering Research, 72 (3): 239-245.
• Gül, V., Öztürk E., Polat, T., 2017. Yağlık ayçiçeği tanelerinin bazı karakteristik özelliklerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (2): 81-85.
• Gül, V., Öztürk, E., Sezek, M., 2018. Ayçiçeği bitki artıklarının organik tarım amaçlı değerlendirilmesi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(6): 676-679.
• Günaydın, S., 2020. Mikrodalga, konvektif ve gölgede kurutma yöntemleri kullanılarak kurutulmuş kuşburnu meyvesinin kurutma kinetiği, renk ve besin elementi içeriği açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 65 sayfa, Bursa.
• Jafari, S, Khazaei J, Arabhosseini, A., Massah, J., Khoshtaghaza, M.H., 2011. Study on mechanical properties of sunflower seeds. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, 14(1); #06.
• Kaleemullah, S., Gunasekar, J.J., 2002. Moisture-dependent physical properties of Arecanut Trues. Biosystem Engineering, 82(3), 331-338.
• Khazaei, J., Rasekh, M., Borghei, A.M., 2002. Physical and mechanical properties of almond and ıts kernel related to cracking and peeling. An ASAE Meeting Presentation, Paper No 026153.
• Khodabakhshian, R., Emadi B. and Abbaspour Fard, M.H., 2010. Some engineering properties of sunflower seed and ıts kernel. Journal of Agricultural Science and Technology, 4(4);37-46.
• Malik, M.A., Saini, C.S., 2016. Engineering properties of sunflower seed: effect of dehulling and moisture content. Cogent Food & Agriculture, 2:1, 1145783.
• McGuire, R.G., 1992. Reporting of objective colmeasurements. Hortscience, 27: 1254-1255.
• Mohsenin, N.N., 1980. physical properties of plants and animal materials. Gordon and Breach Science publishers, NW, New York.
• Özarslan, C., 2002. Physical properties of cotton seed. Biosystems Engineering 83(2), 169 –174.
• Saçılık, K., Öztürk, R., Keskin, R., 2003. Some physical properties of Hemp seed. Biosystems Engineering, 86 (2), 191-198.
• SPSS, 2000. “SPSS for Windows”. Student Version. Release 10.0.9 SPSS Inc IL USA.
• Suthar, S.H., Das, S.K., 1996. Some physical properties of Karingda [Citrus lanatus (thumb) mansf] grains. Journal of Agricultural Engineering Research, 65: 15-22.
• Şahin, T.,2015. Tokat-Erbaa şartlarında bazı ayçiçeği (Heliantus Annuus L.) çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana bilim Dalı, 65 sf.
• TUİK, 2021. Yağlı tohumlar. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1 Erişim tarihi: 21.06.2021.
• Kadakoğlu, B., Karlı, B., 2019. Türkiye’de yağlı tohum üretimi ve dış ticareti. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 96, Eylül 2019, s. 324-341.
• Kadakoğlu, B., Karlı, B., 2019. Türkiye’de yağlı tohum üretimi ve dış ticareti. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 96, Eylül 2019, s. 324-341.
• Sefaoğlu, F., Kaya, C., 2018. Bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L,) genotiplerinin erzurum ekolojik koşullarında adaptasyon kabiliyetlerinin belirlenmesi. Alınteri Journal of Agriculture Sciences, Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 33(1): 37-41.
• Voća, S., Pliestıć, S., Dobričević, N., Filipović, D., 2008. Physical and mechanical properties of sunflower seed (cv. Alexandra Pr). Cereal Research Communications, Vol. 36, Supplement: Proceedings of the VII. Alps-Adria Scientific Workshop, 28 April-2 May 2008, Stara Lesna, Slovakia (June 2008), pp. 471-474.
• Yılmaz, G., Altuntas, E., 2020. Some bio-technical properties of flax seeds, fennel seeds and harmal seed capsules. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research (TURKAGER), 1(2): 222-232. https://doi.org/10.46592/turkager.2020.v01i02.001