Sera Koşullarında Sıcaklık, Işık Ve Farklı Budamaların Kavunda (Cucumis Melon L.) Büyüme, Gelişme Ve Verim Üzerine Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 38 Sayı: 2, 293 - 314, 04.07.2023

Fikret Özkaraman

https://doi.org/10.7161/omuanajas.1225045

Öz

Bu araştırma ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde kavunda büyüme, gelişme ve verim için uygun çevre şartları ve budama tipinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada ortam olarak plastik sera, cam sera ve %50 gölgeli cam sera kullanılmış ve 3 farklı budama tipi uygulanmıştır. Dikimden itibaren 15 gün aralıklarla bütün budama tipi uygulamalarında; bitki boyu (15-390 cm), gövde çapı (3.3-11.1 mm), boğum sayısı (4-42 adet/bitki), yaprak sayısı (4-39 adet/bitki); parametrelerinin farklı sıcaklık (günlük ortalama 24-28°C) ve ışık şiddetinde (2-11 MJ/m2/gün) değişimleri ve verime olan etkiler incelenmiştir.
İncelenen parametreler içerisinde bitki boyu, yaprak alanı ve özgül yaprak alanı düşük ışık şiddeti ve yüksek sıcaklıkta artmıştır. Yüksek ışık şiddeti ve yüksek sıcaklıkta ise gövde çapı, boğum sayısı ve yaprak sayısı artmıştır.
Kavunda dişi çiçekler, yüksek ışık ve düşük sıcaklık (plastik sera) ile yüksek ışık ve yüksek sıcaklık (cam sera) şartlarında dikimden itibaren 10 gün sonra 1. yan daldan itibaren ve bu yan dalın 2. veya 3. yaprak koltuğunda oluşurken, düşük ışık ve yüksek sıcaklık şartlarında (%50 gölgeli cam sera) dikimden itibaren 31 gün sonra 17. veya 18. yan dalın 4. veya 5. yaprak koltuğunda oluşmuştur.

Anahtar Kelimeler

Işık, Kavun, Sebzelerde Budama, Sera, Sıcaklık, Verim

Kaynakça

• Demir, Y., Uzun, S., Cemek, B., Özkaraman, F., 1998. Samsun Ekolojik Koşullarında Farklı Havalandırma Açıklıklı Plastik Seralarda Çevre Faktörlerinin İncelenmesi. O.M.Ü. Zir.Fak. Dergisi. 13, (2): 87-103
• De Koning, A.N.M., 1994. Development and Dry Matter Distrubution in Glasshouse Tomato a Quantitative Approach. Thesis, Wageningen.
• Doaris, M., Andre, G.,Trudel, M.J., 1991. Annual Greenhouse Tomato Production Under a Sequantial Intercroping System Using Suplemental Light. Scientia Horticulturae, 45: 225-234.
• Eltez, R.Z., Tüzel, Y., Boztok, K., 1999. Effect of different growing media and puruning methods on greenhouse muskmelon production. Acta Horticulturae 491: 363-367
• Kandemir, D., Uzun, S., 2019. Modelling of the quantitative effects of different light and temperature values on growth parameters of pepper grown in greenhouse. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 34(1): 1-11.
• Karaçalı, İ., 1990. Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No:494, s 413 İZMİR. Özbek, S., 1975. Genel Meyvecilik. Ç.Ü. Zir. Fak. Yayınları. No:111, Ders kitabı 6
• Özdemir, A., Özer, H., 2015. Organik olarak yetiştirilen salkım domatesin (Solanum lycopersicum L.) verim ve kalitesi üzerine yaprak budamasının etkisi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 30(1): 1-6. Doi: 10.7161/anajas.2015.30.1.1-6.
• Özer, H., 2017. Effects of shading and organic fertilizers on tomato yield and quality. Pakistan Journal of Botany, 49(5): 1849-1855.
• Pearson, S., 1992. Modelling The Effect Of Temperature On The Growth And Development Of Horticultural Crops (Unpublished Phd Thesis).
• Robert, B., 1998. Controlling Height with Temperature. Department of Horticultureae, Pennsylvania State Universty. Hort Technology October- December 8 (4).
• Sarıbaş, H.Ş., Saka, A.K., Özer, H., 2018. Mathematical growth model for organically grown pepper transplants. Biological Agriculture & Horticulture, 34(1): 10-17.
• Sevgican, A., 1999. Örtüaltı Sebzeciliği. Cilt II. Ege Üniv. Zir.Fak. Yayın no: 526, 60-70 İzmir
• Şeniz, V., Demirel, F., Akbudak, N. 2000. Serada yetiştirilen hıyar çeşitlerinde uygulanan budama sisteminin verim ve kaliteye etkisi. III. Sebze Tarımı Sempozyumu, 330-334, 11-13 Eylül, Isparta.
• Uzun. S., 1996. The Quantitative Effect of Temperature and Light Environment on the Growth, Development and Yield of Tomato and Aubergine (Unpublished PhD Thesis), The University of Reading, Reading-England.
• Uzun, S., 1997. Sıcaklık ve Işığın Bitki Büyüme, Gelişme ve Verimine Etkisi (I. Büyüme). OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 12(1):147-156.
• Uzun, S., 2000. Sıcaklık ve Işığın Bitki Büyüme, Gelişme ve Verimine Etkisi (III Verim). OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 15(1):105-108.
• Uzun, S., Demir, Y., Özkaraman, F., 1998. Bitkilerde Işık Kesimi ve Kuru Madde Üretimi. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 13(2):133-154.
• Uzun, S., Çelik, H., 1999. Leaf Area Prediction Models (Uzçelik-I) For Different Horticultural Plants. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 23(6):645-650.
• Uzun, S., Kandemir, D., Özkaraman, F., Özer, H., 2013. Açıkta ve serada organik sebze yetiştiriciliği. Doğu Karadeniz 1. Organik Tarım Kongresi. 85-93. 26-28 Haziran, Kelkit, Gümüşhane.
• Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. s368. Bornova-İzmir