PROSPECTIVE TEACHERS’ VIEWS ON THE SUFFICIENCY LEVEL OF MENTOR TEACHERS’ USE OF CONSTRUCTIVIST LEARNING APPROACH

Yıl 2013, Cilt: 32 Sayı: 2, - , 01.06.2013

Mehmet Nuri Gömleksiz Ayşe ÜLKÜ Kan

Öz

The present study tried to evaluate prospective teachers’ perceptions of mentor teachers’ sufficiency level on the use of constructivist learning approach. Study group consisted of fourth year students enrolled at Fırat, Adıyaman, İnönü, Kilis 7 Aralık, Gaziantep, Dicle, Erzincan, Cumhuriyet, İbrahim Çeçen, Kafkas, Alpaslan, Hatay, Siirt, Atatürk and Van 100. Yıl Universities in the spring term of 2009-2010 academic year. Both quantitative and qualitative data collection methods were used for the study. For the quantitative part of the study, “Teachers’ Sufficiency Scale in Relation to Constructivist Learning”, developed by Karadağ (2007), was used as the data collection tool. An interview form including four semi-structured questions was used for the qualitative part of the study. Validity and reliability of the data collection tools were calculated (Alpha: 0.79, Spearman-Brown: 0.77, Gutmann Split-Half: 0.75) and the results proved that they were both valid and reliable. Mean score, standard deviation, Independent samples t test, one way ANOVA, Mann Whitney U and LSD tests and content analyses were used to analyze quantitative and qualitative data. Results with p

Anahtar Kelimeler

Prospective teacher, teaching practicum, mentor teacher, teacher sufficiency

MENTOR ÖĞRETMENLERİN YAPILANDIRMACI ÖĞRENME YAKLAŞIMINI KULLANMADAKİ YETERLİK DÜZEYLERİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının mentor öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme yaklaşımını kullanmadaki yeterlik düzeylerine ilişkin görüşlerini değerlendirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2009-2010 öğretim yılı Bahar yarıyılında Fırat, Adıyaman, İnönü, Kilis 7 Aralık, Gaziantep, Dicle, Erzincan, Cumhuriyet, İbrahim Çeçen, Kafkas, Alpaslan, Hatay, Siirt, Atatürk ve Van 100. Yıl Üniversitelerinde öğrenim gören dördüncü sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada hem nicel hem de nitel veriler toplanmıştır. Çalışmanın nicel bölümünde veri toplama aracı olarak Karadağ (2007) tarafından geliştirilen “Yapılandırmacı Öğrenme İle İlgili Öğretmen Yeterliliği Ölçeği” kullanılmıştır. Nitel bölümde ise yarı yapılandırılmış dört sorudan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Veri toplama araçlarının geçerlik ve güvenirlik hesaplamaları yapılmış (Alpha: 0.79, Spearman-Brown:0.77, GutmannSplit-Half: 0.75) araçlar geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi, ANOVA, Mann Whitney U, LSD testi ile içerik analizi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi için p

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, öğretmenlik uygulaması, mentor öğretmen, öğretmen yeterliği

Kaynakça

• yarattığını ortaya koyan farklı çalışmalar da alan yazında mevcuttur (Özmen,
• 2004; Çepni, Ayas, Akdeniz, Özmen, Yiğit, Ayvacı, 2005 ). Yurdakul (2008, 43)
• da zamana ilişkin vurgu yaparken yapılandırmacı yaklaşımda zaman alıcı
• uygulamaların bulunduğunu ve bu nedenle zamanın etkili kullanılmasının
• gerekli olduğunu belirtmiştir
• Yapılandırmacı anlayışa uygun ölçme değerlendirme konusunda öğretmenler
• büyük ölçüde yeterli bulunmuştur. Öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre
• görüşlerinde bir farklılık belirlenmezken; bölüm değişkeni dikkate alındığında
• bölümler arasında farklılık olduğu, en belirgin farklılığın okul öncesi
• öğretmenleri ile diğer bölümlerdeki öğretmenler arasında olduğu ortaya
• çıkmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin ölçme değerlendirme noktasında diğer
• bölümlerdeki öğretmenlerden daha yeterli oldukları belirlenmiştir.
• Araştırmanın nitel boyutunda öğretmen adaylarının ölçme değerlendirmeye
• ilişkin olarak en fazla gözlemledikleri problem kaynağı ürüne dönük
• değerlendirme yapılmasıdır. Başka bir ifade ile öğretmenlerin yapılandırmacı
• anlayışta kullanılması gereken sürece dönük değerlendirme yapmak yerine
• eski alışkanlıklarını devam ettirerek ürüne dönük değerlendirme yapıyor
• olmaları önemli bir problem kaynağıdır. Türkçe dersi kapsamında yapılan bir
• araştırmada yapılandırmacı anlayışa uygun olan bir değerlendirmenin sürece
• dönük olması gerektiği belirlenmiştir (Arslan, 2009). Araştırmada sınıfların
• kalabalık oluşu ve öğrenciler arasındaki bireysel farklılıklar diğer önemli
• problem kaynaklarıdır. Yapılan bir araştırmada ölçme değerlendirmeye ilişkin
• yöntemlerin yeterince açık olduğu belirtilmiştir (Çınar vd., 2006). Ancak bir
• başka araştırmada Sınıf öğretmenlerinin değerlendirme sürecinde daha çok
• hazır kaynaklardan edindikleri çalışma yapraklarını ve testleri kullandıkları
• belirlenmiştir (Gökçe vd., 2012). Bütün
• Yapılandırmacılık ve yapılandırmacı öğrenme ortamına ilişkin öğretmenler
• eğitilmeli ve hizmet içi eğitim verilmelidir. Sınıflarda yapılandırmacı öğrenme
• ortamını düzenleyebilmek için öğrenci sayısı azaltılmalı ve sınıflar kalabalık
• olmamalıdır. Öğretmenlerin kendi öğrenme etkinliklerini uygulayabilme
• imkân ve fırsatı sağlanmalıdır. Bu yolla öğretmenler öğrencilerin
• öğrenmelerini sağlayabilmek için alternatifler arasında seçim ve tercihler
• BUTAKIN V. ve ÖZGEN K. (2007). “Yeni İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programının (4. ve 5. Sınıf) Uygulamadaki Etkililiğinin Ö
• ÇEPNİ S. vd. (2005). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• ÇINAR O.,TEYFUR E. ve TEYFUR M. (2006). “İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticilerinin Yapılandırmacı Eğitim Yaklaşımı ve Programı Hakkındaki Görüşleri”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 11, s. 47-64.
• DEMİR S., ÖNEN F. ve ŞAHİN F. (2012). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yapılandırmacı Yaklaşımı Uygulamaya Yönelik Öz Yeterlik İnanç Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
• ERCAN F. ve ALTUN S. A. (2005). „İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi 4. ve 5. Sınıflar EğitimdeYansımalar: Yeni Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara: Sim Matbaası, s. 311–319. Programına VIII Görüşleri“, İlköğretim Programlarını
• EVREKLİ E., İNEL, D., BALIM, A. G. ve KESERCİOĞLU, T. (2009). “Fen Öğretmen Adaylarına Yönelik Yapılandırmacı Yaklaşım Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”, Türk Fen Eğitimi Dergisi, C. 6, S. 2, s. 134-148.
• FOSNOT C. T. ve PERRY R. S. (2007). “Oluşturmacılık: Psikolojik Bir Öğrenme Teorisi”, Constructivism, Oluşturmacılık: Teori, Perspektifler ve Uygulama, Ed.: Catherine Twomey Fosnot, (Çev. Ed.: Soner Durmuş), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, s. 9-42.
• GÖKÇE E., DEMİRHAN-İŞCAN C. ve ERDEM A. (2012). “Öğretmen Adaylarının Sınıf Ortamında Yapılandırmacılık Yaklaşımına Uygun Çalışmalar Gerçekleştirilmesine İlişkin Gözlemleri”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, C. 1, S.1, ISNN:2146-91999.
• GÖMLEKSİZ M. N. (2005). “Yeni İlköğretim Programının Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, C. 5, S. 2, s. 339-384.
• GÖMLEKSİZ M. N. (2007). “Yeni İlköğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”, Eğitim Araştırmaları, S. 27, s. 69-82.
• GÖMLEKSİZ M. N. ve KAN A. Ü. (2007). “Yeni İlköğretim Programlarının Dayandığı Temel İlke ve Yaklaşımlar”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, C. 5, S. 2, s. 60-66.
• GÖZÜTOK F. D., AKGÜN Ö. E. ve KARACAOĞLU Ö. C. (2005). “İlköğretim Programlarının, Öğretmen Yeterlilikleri Açısından Değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII”, Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara: Sim Matbaası, s. 17–40.
• GÜLTEKİN M., KARADAĞ R. ve YILMAZ F. (2007). “Yapılandırmacılık ve Öğretim Uygulamalarına Yansımaları”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 7, S. 2, s. 503-528.
• GÜVEN S. (2008). “Sınıf Öğretmenlerinin Yeni İlköğretim Ders Programlarının Uygulanmasına İlişkin Görüşleri”, Milli Eğitim Dergisi, S. 177, s. 224- 236.
• JONASSEN D. (1999). “Designing Constructivist Learning Environments”, Instructional Design Theories and Models: A New Paradigm of Instructional Theory , Ed.: C. M. Reigeluth, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, s. 215-239.
• KAHVECİ A. ve AY S. (2008). “Farklı Yaklaşımlar–Ortak Çıkarımlar: Paradigmalar ve İntegral Model Işığında Beyin Temelli ve Oluşturmacı Öğrenme”, Türk Fen Eğitimi Dergisi, C. 5, S. 3, s. 108- 123.
• KARADAĞ E. (2007). “Development of the Teachers Sufficiency Scale in Relation to Constructivist Learning Reliabilitiy and Validity Analiysis”, Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri, C. 7, S. 1, s. 167-175.
• KARADAĞ E., DENİZ S., KORKMAZ T. ve DENİZ G. (2008). “Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımı: Sınıf Öğretmenleri Görüşleri Kapsamında Bir Araştırma”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 2, s. 383-482.
• KARASAR N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• KASAPOĞLU K. (2010). Relations Between Classroom Teachers‘ Attitudes Toward Change, Perceptions of “Constructivist” Curriculum Change and Implementation of Constructivist Teaching and Learning Activities in Class at Primary School Level, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, y. y. t., Ankara.
• MAYER R. E. (1999). “Designing for Constructivist Learning”, Instructional Design Theories and Models: A New Paradigm of Instructional Theory , Ed.: C. M. Reigeluth, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, s. 141-159.
• METİN M. ve ÖZMEN, H. (2009). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yapılandırmacı Kuramın 5E Modeline Uygun Etkinlik Tasarlarken ve Uygularken Karşılaştıkları Sorunlar”, Necati Bey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, C. 3, S. 2, s. 94-123.
• OĞUZ A. (2008). “Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Gelişim Dosyası, Başarı Testi ve Tutum Puanları Arasındaki İlişki”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 21, s. 45-59.
• ÖZDEMİR M. S. (2005). “İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Yeni İlköğretim Programlarına (I-V.Sınıflar) İlişkin Görüşleri”, XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kitabı, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, s. 573-581.
• ÖZDEMİR Y. ve KIROĞLU K. (2011). “Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Öğrenme Kuramına İlişkin Bilgi Düzeyleri”, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 32, s. 265-283.
• ÖZMEN H. (2004).” Fen Öğretiminde Öğrenme Teorileri ve Teknoloji Destekli Yapılandırmacı (Constructivist) Öğrenme”, TOJET, C. 3, S. 1, s. 100- 111.
• ÖZPOLAT A. R., SEZER F., İŞGÖR J. Y. ve SEZER M. (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin Yeni İlköğretim Programına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi”, Milli Eğitim Dergisi, S. 174, s. 206-213.
• YILDIRIM A. ve ŞİMŞEK, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YURDAKUL B. (2008). “Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımının Sosyal-Bilişsel Bağlamda Bilgiyi Oluşturmaya Katkısı”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 11, S. 20, s. 39-67.