Xvı. Yüzyıl Başlarında Merzifon’a Ait İki Tapu-Tahrir Defteri

Yıl 1991, Cilt: 6 Sayı: 1, 47 - 63, 27.11.2014

Mustafa Çolak

Öz

’Merzifon, Karadeniz Bölgesinin, Orta Karadeniz Bölümü’nde Anadolu steplerine bakan iç kesiminde yer almaktadır. Biz, bugün ilçe merkezi olan bu şehrimizin XVI. yüzyıl başlarındaki sosyal ve ekonomik durumunu incelerken, bu döneme ait iki tapu-tahrir defterini kendimize temel malzeme olarak aldık. Bu defterlerden biri, İstanbul Başbakanlık Arşivi'nde tapu - tahrir kataloğu’nda 90 numarada kayıtlı tahminen H.921 (M. 1515] tarihli mufassal defterdir. Diğeri ise, yine İstanbul Başbakanlık Arşivi’nde 387 numarada kayıtlı icmâlen yapılmış olan Karaman ve Rum eyaleti defteridir. 1515 tarihli tapu-tahrir defteri sırasıyla Lâdik, simre-i Lâdik, Merzifon ve Gümüş1 kazalarını ihtiva etmektedir. 137- 168 sayfaları arası Merzifon Kazasına aittir. Defterin tarihi ve tahririn kim tarafından yapıldığı kaydedilmemiştir. Ancak, şehir sakinlerinden İbrahim: Çelebi elinde «Sultan Bâyezid Hân ve hükm-i Sultan Sekim Hân» olduğu kaydı düşülmüştür.2 Buna göre, bu tahririn ya Yavuz Sultan Selim'in hükümdarlığı döneminde (1512-1520] ya da Kânun? Sultan Süleyman’ın ilk dönemlerinde yapılmış olması gerekir.

Anahtar Kelimeler

Xvı. Yüzyıl, Başlarında, Merzifon