Yabancı Dil Olarak Türkçe Eğitimi Alan Uluslararası Öğrencilerin Öğrenme Etkinliğini Geliştirme Amaçlı Sosyal Medya Kullanım-Doyum Motivasyonları

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 1, 155 - 173, 30.06.2020

Mete Yusuf Ustabulut , Savaş Keskin

Öz

Sosyal medyayı uluslararası öğrencilerin yabancı dil olarak Türkçe eğitimine destek olan bir öğrenimsel mecra/aracı olarak varsayan bu çalışmada, Türkçe öğrenme durumu bir ihtiyaç, sosyal medyadaki dil öğrenme amaçlı faaliyetler bir kullanım, öğrenmenin ve dili geliştirmenin gerçekleşiyor olması da bir doyum parametresi olarak kodlanmaktadır. Çalışmanın amacı, öğrencilerin sosyal medyayı kullanım performansları ile dil eğitimleri arasında pedagojik bağıntılar kurmak ve sosyal medyanın öğretici etkinliğini öğrencilerin perspektifinden kullanım-doyum ilişkisi ekseninde ölçümlemektir. Bu amaçla İstanbul Aydın Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi (AYDIN TÖMER) bünyesinde Türkçe öğrenen 116 öğrencinin katmanlı örnekleme tekniği ile seçildiği örneklem grubuyla anket çalışması yapılmıştır. Uyruklarına göre katmanlara ayrılan öğrencilere yöneltilen sorulara alınan yanıtlar, sosyal medyanın Türkçe öğrenim süreçlerinde giderek artan etkinliğini göstermekle birlikte, formel TÖMER eğitiminin merkezde olduğu bir süreç algısının öğrenciler tarafından korunduğuna işaret etmektedir. Öğrencilerin öğrenim amaçlı sosyal medya uğraşılarını kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde değerlendiren çalışmanın sonuçlarına göre, doğrudan ve dolaylı dil öğrenmeye ilişkin çeşitli kullanım tipleri (dijital performanslar) eğitimin sınırlıklarını aşan ve birbirleriyle ilişkili dijital doyumlar üretmektedir. Bulgulara göre; TÖMER’deki formel eğitim ne kadar net ve özelleştirilmiş amaçlar içeriyorsa, sosyal medya bir o kadar dağıtık, enformel ve kitlesel öz-amaçlar içerme potansiyeli taşır. Bu nedenle öğrenciler sosyal medyada, TÖMER’de olduğu gibi yalnızca dil öğrenmek için bulunmaz. Orada birçok bulunma amacı aynı anda gerçekleşebilir ya da amaçlanmayan bir ilişki kendi gelişim olanaklarını hazırlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Kullanımlar ve Doyumlar, Sosyal Medya

Kaynakça

• Akçay, H. (2011). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı bağlamında sosyal medya kullanımı: Gümüşhane Üniversitesi üzerine bir araştırma. İletişim kuram ve araştırma dergisi, Güz, 33, 138-161.
• Alioğlu, N. (2015). Duygusal tatmin aracı olarak sosyal medya kullanımı üzerine bir alan araştırması. İstanbul sosyal bilimler dergisi, 11, 21-48.
• Aydın, M. ve Çelik, T. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım ve doyumlarının incelenmesi. Eğitim kuram ve araştırmaları dergisi, 3(2), 82-97.
• Ayhan, B. ve Balcı, Ş. (2009). Kırgızistan’da üniversite gençliği ve internet: bir kullanımlar ve doyumlar araştırması. BİLİG, 48, 13-40.
• Baudrillard, J. (1998). Simulakrlar ve simülasyon. Oğuz Adanır (Çev.). İzmir: Dokuz Eylül.
• Biçer, S. (2014). Akademisyenlerin sosyal ağlarda bulunma motivasyonları: Facebook örneği. Dumlupınar Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 40, 59-80.
• Blumler J., G. ve Coleman, S. (2015). Democracy And The Media-Revisited. Javnost: The Public. 22(2). 111-128.
• Blumler, J., G. ve Kavanagh, D. (1999). The Third age of political communication: ınfluences and features. Political communication, 16, 209–230
• Buyukdogan, B.; Gedik, H.; Albayrak, S. ve Ozdemir, N. (2017). Social media usage of students at state and foundation university: a comparison in terms of uses and gratification theory. Javstudies, 3(12), 293- 302
• Canöz, N. (2016). İletişim Fakültesi öğrencilerinin kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde sosyal medya kullanım alışkanlıkları. SUTAD, 39, 423-441.
• Castells, M. (2011). The network theory of power. International journal of communication, 5, 773-787.
• Çil, S. (2016). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde Facebook grupları kullanımlarının incelenmesi: Muğla Meslek Yüksekokulu öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası gençlik araştırmaları kongresi bildiri kitabı, 27-31 Mayıs, Muğla, 316-326.
• Erdoğan, Z., B., Özata, Z., F., Doğan, S. ve Şaşmaz, H., A. (2017). Konum tabanlı Swarm uygulaması üzerinden paylaşım motivasyonlarının incelenmesi. Tüketici ve tüketim araştırmaları dergisi, 9(2), 379-400.
• Fidan, N. ( 2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A.
• Fuchs, C. (2009). Social networking sites and the surveilence society. Wienna: ICT&S.
• Gadekar, R. ve Krishnatray, P. (2017). Gtratifications of Facebook: a literature review. Online journal of communication and media technologies, 7(1), 87-103.
• Göncü, S. (2018). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde Y kuşağının Whatsapp kullanımı üzerine bir inceleme. TRT akademi, 3(6), 590-612.
• İşman, A. ve Özdemir, N. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı alışkanlıkları üzerine bir araştırma: KTO Karatay Üniversitesi Facebook örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi dergisi, Kasım (30), 89-103.
• Jenkins, H. (2017). Medya yöndeşmesinin kültürel mantığı. Filiz Aydoğan (Ed.). Yeni Medya Kuramları içinde (s. 33-45). İstanbul: Der.
• Kara, T. (2016). Gençler neden Snapchat kullanıyor: kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı üzerinden bir araştırma. Intermedia international e‐journal, 3(5), 262-277.
• Karakoç, E. ve Gülsünler, M. E. (2012). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında sosyal medya: Konya üzerine bir araştırma. Akdeniz iletişim dergisi, 18, 42-57.
• Küçükkurt, M., H., Murat, Ç., M. ve Topbaş, H. (2009). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı perspektifinden üniversite öğrencilerinin medyaya bakışı. Selçuk iletişim dergisi, 6(1), 37-50.
• Levy, P. (1997). Collective intelligence. Cambridge, MA: Perseus.
• Livingstone, S. (1997). The work of Elihu Katz: conceptualizing media effects in context. Corner J. Et All (Eds.). International media research: a critical survey içinde (p. 18-47). London: Routledge.
• Manovich, L. (2016). Instagrammism and contemporary cultural ıdentity. Retrieved from http://manovich.net/content/04-projects/095-notes-on-instagrammism-and-mechanisms-of-contemporary-cultural-identity/notes-on-instagrammism.pdf adresinden ulaşıldı. (Erişim Tarihi: 10.11.2019).
• NCES (2002). Technology in schools: suggestions, tools and guidelines for assesing technology. Elemetary and secondary education içinde. Washington D.C: U.S Department Of Education.
• Ökten, C. E. ve Acar, S. (2015). Yükseköğretim ve yaygın eğitim işbirliği: annemin masalı. Sakarya University journal of education, 5(2), 21-35.
• Özata, Z., Kılıçer, T. ve Ağlargöz F. (2014). Müptelalardan mesafelilere sosyal ağ sitesi kullanıcısı gençler: kullanma motivasyonları ve davranışları açısından profilleri. Anadolu Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 14(3), 19-38.
• Özsarı, İ. ve Karaduman, G., B. (2016). Eğitim fakültesi öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ve yalnızlıklarının incelenmesi. Eğitim ve öğretim araştırmaları dergisi, 5(41), 380-389.
• Öztürk, S. (2018). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin internet ve sosyal medya kullanım alışkanlıkları: Devrekâni Meslek Yüksekokulu örneği. Social sciences studies journal, 4(14), 470-478.
• Rogers, E. (1986). Communication technology: the new media in society. New York: Free. Smock, A., Ellison, N., Lampe, C. ve Whohn, D., Y. (2011). Facebook as a toolkit: a uses and gratification approach to unbundling feature use. Computers in human behavior, 27, 2322–2329
• Şentürk, Ş., D. (2017). 60 Yaş üstü bireylerin sosyal ağlarda yer alma motivasyonları: Facebook örneği. Yeni medya elektronik dergi, 1(2), 183-195.
• Tanta, I., Miholovic, M. ve Sablic, Z. (2014).Uses and gratification theory –why adolescents use Facebook?. Medij. İstraž, 20(2), 85-110.
• Thussu, D. K. (2015) Infotainment. Gianpietro Mazzoleni (Eds.). The International Encyclopedia Of Political Communication içinde. Published By John Wiley & Sons, Inc.
• Üçer, N. (2016). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında gençlerin sosyal media kullanımına yönelik niteliksel bir araştırma. Global media journal Turkish edition, 6(12), 1-26.
• We Are Social (2019). Global digital report 2019. Retrieved from https://wearesocial.com/global-digital-report-2019. (Erişim Tarihi: 10.11.2019).
• Yalman, E. (2016). Sosyal medyanın mavi yüzü: Facebook. Addicta: the Turkish journal of addictions, 3(2), 282-288.
• Yengin, D., A. (2016). Sosyal medya ve akıllı mobil teknoloji: akıllı sosyal yaşamlar. TOJDAC, 6(2), 105-113.
• https://www.alexa.com/topsites (Erişim Tarihi: 10.11.2019).