Matematik ve Yaratıcılık: Bir Bibliyometrik Analiz

Yıl 2024, Cilt: 43 Sayı: 2, 1467 - 1502, 30.12.2024

Şeyda Aydın Karaca , Mustafa Serdar Köksal

https://doi.org/10.7822/omuefd.1461606

Öz

Bu araştırmada alanyazında matematik ve yaratıcılık üzerine yazılmış olan akademik yayınların ülkelere, üniversitelere, anahtar kelimelere ve yazarlara göre dağılımlarını görmek amacıyla bibliyometrik analiz yapılmıştır. Araştırmanın verileri Web of Science veri tabanında taranmakta olan matematik ve yaratıcılık ilgili akademik yayınlardan oluşmaktadır. Ulaşılan akademik yayınlar, on araştırma sorusu çerçevesinde VOSviewer programı ile analiz edilmiştir. Matematik ve yaratıcılık üzerine yazılmış olan yayınlar yayın yılları, yazarları, yayın sayıları, yazarların görev yaptıkları kurumlar, yayınlandıkları dergiler, yayınların yürütüldüğü ülkeler, yazarlarının ve kurumlarını aldıkları atıflar, çalışmaların kaynakları ve temel aldıkları anahtar kelimeler açısından incelenmiştir. İncelemeler sonucunda matematik ve yaratıcılık ile ilgili 1960-2023 yıllarında 918 yayın yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Matematik ve yaratıcılık alanlarına en çok katkıyı Montana Üniversitesi ve Umeå Üniversitesi sunmuştur. İlgili alanlardaki en çok atıf alan dergiler ise “Thinking Skills and Creativity”, “Eurasia Journal of Mathematics Science and Technology Education” ve “ZDM-Mathematics Education”dır. Bu çalışmanın sonuçlarının, matematik ve yaratıcılık alanlarında araştırma yapacak olan araştırmacıların, okuyucuların bilgi edinmelerine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, matematik, matematik eğitimi, bibliyometrik analiz.

Mathematics and Creativty: A Bibliometric Analysis

Öz

In the research, it is aimed to make a bibliometric analysis of publications related to mathematics and creativity. The publications on mathematics and creativity indexed in the Web of Science database were analyzed using bibliometric methods with the VOSviewer program. Mathematics and creativity publications were examined in terms of authors, number of publications, authors' institutions, active journals, countries where active research was conducted, citations received by authors and institutions, sources and keywords in publications. According to the findings, it was seen that 918 publications were made on mathematics and creativity in the years 1960-2023. The institutions that contributed the most to the field of study are the University of Montana and the University of Umeå. The most active journals in the field of study are Thinking Skills and Creativity and ZDM-Mathematics Education. It is thought that researchers who will work on mathematics and creativity can benefit from the results of this research in order to obtain information about the field.

Anahtar Kelimeler

Creativity, mathematics, mathematics education, bibliometric analysis.

Kaynakça

• Ammon, U. (2001). The Dominance of English as a Language of Science: Effects on Other Languages and Language Communities. Mouton de Gruyter.
• Bevan, B., Gutwill, J. P., Petrich, M., & Wilkinson, K. (2015). Learning through STEM-rich tinkering: Findings from a jointly negotiated research project taken up in practice. Science Education, 99(1), 98-120. https://doi. org/10.1002/sce.21151
• Cahit Arf Bilgi Merkezi [CABİM], (2016). Dünya ülkeler ve gruplar bilimsel yayın sayısı (2010-2015). T.C. TÜBİTAK ULAKBİM. https://cabim.ulakbim.gov.tr/wp-content/uploads/sites/4/2016/07/D%C3%BCnya-%C3%9Clkeler- ve-Gruplar-Bilimsel-Yay%C4%B1n-Say%C4%B1s%C4%B1-2010-2015.pdf
• Carr, R. L., Bennett, L. D., & Strobel, J. (2012). Engineering in the K-12 STEM standards of the 50 U.S. States: An analysis of presence and extent. Journal of Engineering Education, Volume 101, Issue 3 p. 539-564.
• Chamberlin, S. A., & Moon, S. M. (2005). Model-Eliciting activities as a tool to develop and identify creatively gifted mathematicians. The Journal of Secondary Gifted Education 17(1), 37-47.
• Çelik, B., Eroğlu, T., ve Uzun, M. S. (2024). Matematik eğitimi alanında 2017-2021 yılları arasında Türkiye’de yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Millî Eğitim, 53(244), 1873-1912. https://doi.org/10.37669/milliegitim.
• Ding, Y. (2011). Scientific collaboration and endorsement: Network analysis of coauthorship and citation networks. Journal of Informetrics, 187-203. https://doi.org/10.1016/j.joi.2010.10.008
• Haylock, D. W. (1987). A framework for assessing mathematical creativity in school children. Education Studies in Mathematics, 18(1), 59-74.
• Hernández-Torrano, D., & Ibrayeva, L. (2020). Creativity and education: A bibliometric mapping of the research literature (1975–2019). Thinking Skills and Creativity 35.
• Jiménez-Fanjul, N., Maz-Machado, A., & Bracho-López, R. (2013). Bibliometric analysis of the mathematics education journals in the SSCI. International Journal of Research In Social Sciences, Vol. 2, No.3. 1484 Matematik ve Yaratıcılık: Bir Bibliyometrik Analiz
• Kagan, D.M. (1992) Implications of Research on Teacher Belief. Educational Psychologist, 27, 65-90. http://dx.doi. org/10.1207/s15326985ep2701_6
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayın Dağıtım. Kaufman, J. C. (2009). Creativity 101. Springer Publishing Company.
• Kwon, O. N., Park, J. H., & Park, J. S. (2006). Cultivating divergent thinking in mathematics through an open-ended approach. Asia Pacific Education Review, 7(1), 51-61.
• Lawani, S. M (1981). Bibliometrics: Its Theoretical Foundations, Methods and Applications. International Journal of Libraries and Information Services, 31(4), 294-315.
• Long, H., Plucker, J. A., Yu, Q., Ding, Y, & Kaufman, J. C. (2014) Research Productivity and Performance of Journals in the Creativity Sciences: A Bibliometric Analysis, Creativity Research Journal, 26:3, 353-360, https://doi.or g/10.1080/10400419.2014.929425
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Matematik Öğretim Programı (İlkokul ve 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).
• National Science Board. (2020). Science and Engineering Indicators 2020. National Science Foundation.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). Principles and Standards for School Mathematics.
• Özkaya, A. (2018). Bibliometric analysis of the studies in the field of mathematics education. Educational Research and Reviews, 13(22), pp. 723-734, 23. https://doi.org/10.5897/ERR2018.3603 Özyaprak, M. (2019). Matematik ve yaratıcılık. E. Kanlı (Ed.). Yaratıcılık ve alan uygulaması içinde (s. 161-211). Nobel Akademik Yayıncılık. Plucker, J. A., & Beghetto, R. A. (2004). Why creativity is domain general, why it looks domain specific, and why the distinction does not matter. In R. J. Sternberg, E. L. Grigorenko, & J. L. Singer (Eds.), Creativity: From potential to realization (pp. 153–167). Washington, DC: American Psychological Association.
• Runco, M. A. (2004). Creativity. Annual Review of Psychology, 55(1), 657–687. https://doi.org/10.1146/annurev. psych.55.090902.141502.
• Runco, M. A., & Nemiro, J. (1994). Problem finding, giftedness and creativity. Roeper Review, 16(4), 235-240. Sak, U. (2014). Yaratıcılık Gelişimi ve Eğitimi. Vizetek.
• Simon, M. A. (1995). Reconstructing Mathematics Pedagogy from a Constructivist Perspective. Journal for Research in Mathematics Education, Vol. 26, No. 2.
• Slot, P.L.; Leseman, P.P.M.; Verhagen, J.; Mulder, H. (2015). Early Childhood Research Quarterly, volume 33, pp. 64 – 76.
• Sriraman, B., Yaftian, N., & Lee, K. H. (2011). Mathematical creativity and mathematics education: A derivative of Existing Research. B. Sriraman and K.H. Lee (eds.), In The Elements of Creativity and Giftedness in Mathematics (pp. 119–130). Sense Publishers.
• Sternberg, R. J., Kaufman, J.C. & Grigorenko, E. L. (2008). Applied intelligence. Cambridge University Pres. Sutherland, R, vd., (2004). Transforming teaching and learning: Embedding ICT into everyday classroom practices.
• Journal of Computer Assisted Learning 20(6). 413-425. https://doi.org/10.1111/j.1365-2729.2004.00104.x
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2013). VOSviewer manual. Leiden: Univeristeit Leiden, 1(1), 1-53.
• Yaldız, H. (2024). Matematik öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme eğilimlerinin ve yaratıcı düşünmeyi ders planlarına yansıtma durumlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi,