Gazâlî and the Scientific Exegis

Yıl 2011, Cilt: 31 Sayı: 31, 39 - 59, 01.05.2011

Ömer Faruk Yavuz

Öz

Ghazali, who is of the most important Islamic scholars upon whom based the scientific commentary approach. However, when opinions of Gazâlî on this issue and scientific interpretation approach are closely examined, it is understood that Ghazali was abused by this school of exegesis. The reason for this the scientists who are supporting this approach are based their understanding of scientific commentary on Gazâlî because they don’t understand Gazâlî’s correct existence, Kor’an and exegesis opinions. Here in this paper we will try to put out the differences between advocates of the concept of scientific exegesis and Gazal’s real opinion in this subject.

Anahtar Kelimeler

Kor’an, Gazâlî, Scientific Commentary, Existence.

Gazâlî ve İlmi Tefsir

Öz

Gazâlî, ilmî tefsir/yorum anlayışının dayandırıldığı en önemli İslam alimidir. Ancak bu tefsir anlayışı ve Gazâlî’nin bu konudaki görüşleri yakından incelendiğinde Gazâlî’nin bu tefsir ekolü tarafından istismar edilmiş olabileceği düşünülmektedir. Bunun sebebi, bu tefsir anlayışında Kur’an’ın mucizevi yönünü ve evrenselliğini gören ilim adamlarının Gazâlî’in varlık, Kur’an ve yorum anlayışını görmeksizin ya da dikkate almaksızın, onu ilmi tefsir anlayışının temel referanslarından biri olarak gördükleri anlaşılmaktadır. İşte biz bu makalede Gazâlî’nin varlık, Kur’an ve yorum anlayışından hareketle, onun Kur’an’da pek çok ilimlerin bulunduğunu ifade eden görüşüyle ilmi tefsir anlayışını savunan ve onu Gazâlî’ye dayandıran ilim adamlarının aralarındaki anlayış farkını ortaya koymaya çalışacağız. Böylece, belki de bu konuda Gazâlînin maksadını ortaya koyarak, onun ilmi tefsir anlayışı tarafından istismar edildiğinin anlaşılmasına katkıda bulunmuş olabileceğiz.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Gazâlî, İlmî Tefsir, Varlık.

Kaynakça

• Bolay, Süleyman Hayri, Aristo Metafiziği ile Gazâlî Metafiziğinin Karşılaştırılması, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1993.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usulü, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1995.
• ______,Tefsir Tarihi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 1998.
• Cüveynî, İmamü’l-Haremeyn, İnanç Esasları Kılavuz Kitâbü’l-İrşâd, çev., Adnan Bülent Baloğlu ve.dğr., Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2010.
• Cevheri, Tantavi, el-Cevahir fi Tefsiri’l-Kur’ani’l-Kerim, Daru’l-fikr, Beyrut, ts.
• Gazâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed. Mi'yaru'l-ilm fi'l-mantık, neşr ve tahk., Ahmed Şemsüddîn, Daru'l-kutubi'l-ilmiyye, Beyrut 1990.
• ______, ‚Mişkâtu’l-envâr‛, Mecmûatu resâilu’l-imâm el-Gazâlî, Daru’l-kutubi’l- ilmiyye, Beyrut 1994., el, s.49.
• ______, el-Maksadu’l-esnâ fi şerhi meani’l-esmaillahi’l-hüsnâ, neşr., Bessam Apşbdu- vahheb el-Câbî, el-Ceffan ve’l-Câbî li’t-tıba ve’n-neşr, Limassol 1987
• ______, İlcâmu'l-avâm an ilmi'l-kelâm, tahk., Muhammed el-Mu'tasımbillah el- Bağdâdî, Daru'l-kitabi'l-arabî, Beyrut 1985.
• ______, Cevahiru’l-Kur’an, thk. Mahmud Bicu, Daru’t-takva, Dimaşk 2010.
• ______,"Faysalu't-tefrika", Mecmuatu resaili'l-İmmam el-Gazâlî Daru'l-kutubi'l- ilmiyye, Beyrut 1994.
• ______, İhyau Ulumi’d-Din” Daru’l-fikr, Beyrut 2000.
• ______, Kavaidu’l-akâid, tahk., Musa Muhammed Ali, Alemu’l-kutub, Beyrut 1985.
• Huli, Emin, et-Ttefsir Neşetuhu Tederrucuhu Tatavvuruhu, Daru’l-Kutubi’l-Lubnani, Beyrut 1982.
• Kırca, Celal, Kur’n-ı Kerim ve Modern İlimler, Marifet Yayınları, İstanbul 1981.
• ______, Kur’an-ı Kerimde Fen Bilimleri, Marifet Yayınları, İstanbul 1989
• Okumuş, Mesut, Kur’an’ın Çok Boyutlu Okunuşu İmam Gazâlî Örneği, Ankara Oku- lu, Ankara 2006.
• Suyuti, Celaleddin Abdurrahman b. Ebi Bekr, el-İtkan fi Ulumu’l-Kur’an, Mektebe- tu’l-Mearif, Riyad 1987.
• Şatıbi, el-Muvafakat, çev., Mehmet Erdoğan, İz yayıncılık, İstanbul 1990.
• Şimşek, Said, Günümüz Tefsir Problemleri, Kitap Dünyası, Konya, ts.
• Turgut, Ali, Tefsir Usulü ve Kaynakları, Marmara Ün. İlahiyat Fak. Yayınları, İstan- bul 1991.
• Yavuz, Ömer Faruk, Varlık ve Yorum Açısından Kur’an Tasavvuru, Karadeniz Basın Yayın, Rize 2007.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Yayıncılık, İstan- bul 1992.
• Zehebi, Muhammed, Hüseyin et-Tefsir ve’l-müfessirun, İhyau’t-turasi’l-arabi, Bey- rut, ts. ııı