Priorty (Avlaviyyah) as a Legal Interpretation Tool in Hanafi Sect

Yıl 2014, Sayı: 37, 131 - 164, 01.12.2015

Ayhan Ak

Öz

In this article, firstly, the conceptual framework of priority (avlaviyyah) and
the meaning of conflict, which occurs in priority area have been discussed.
The boundaries of priority and its relationship with necessity have been analyzed
with examples. After that, the valid reasons for adjudicating have been
analyzed in a detailed manner; nass, ijma, qiyas, law’s basic rules, logical
rules, sociological structure, condition, maslahat, unity and bidat have been
handled with examples as reasons of priority (avlaviyyah). Lastly, the article,
by mentioning the obtained consequences, has been finished.

Anahtar Kelimeler

-

Hanefi Mezhebinde, “Hukuksal Yorum Aracı” Olarak Evleviyet

Öz

Bu makalede öncelikle evleviyetin kavramsal çerçevesi ve evleviyet alanında ortaya çıkan ihtilafın anlamı ele alınmış, evleviyetin sınırları ve zaruretle ilişkisi örneklerle analiz edilmiştir. Ardından evleviyete hükmetmede geçerli gerekçeler ayrıntılı olarak tahlil edilmiş, evleviyetin gerekçesi olarak nass, icmâ, kıyas, genel hukuk kuralları, mantıkî kaideler, sosyolojik yapı, hal, maslahat, bütünlük ve bidat örneklerle ele alınmış, ulaşılan sonuçlar zikredilmek suretiyle çalışma sonlandırılmıştır

Anahtar Kelimeler

Hanefi Mezhebi, Evleviyet, Evleviyet İhtilafı, Sosyolojik Gerekçe

Kaynakça

• Ali Haydar, Düreru’l‐hukkâm şerhu mecelleti’l‐ahlâm, Dâru’l‐Kütübi’l‐İlmiyye, Bey‐ rut, ty.
• Bilge, Necip, Hukuk Başlangıcı Hukukun Temel Kavram ve Kurumları, Turhan Kita‐ bevi, Ankara, 2002.
• El‐Bezdevî, Ali b. Muhammed, Usûlü’l‐Pezdevî, Matbaatü Câvid, Karaçi, ty
• Burhaneddin El‐Buhârî, Burhânüʹş‐şerîa Mahmûd b. Ahmed b. Abdilaziz, el‐ Muhîtüʹl‐Burhânî, Dâru İhyâi’t‐Türâsi’l‐Arabî, yy, ty.
• El‐Cessâs, Ebubekir Ahmed b. Ali ez‐Râzî, Ahkâmü’l‐Kur’ân, Dâru İhyâi’t‐Türâsi’l‐ Arabî, Beyrut, 1405.
• El‐Kâsânî, Alauddin, Bedâiu’s‐sanâi’, Dâru’l‐Kitâbi’l‐Arabî, Beyrut, 1982.
• El‐Merginânî, Ebu’l‐Hasan Ali b. Ebu Bekir, Bidâyetü’l‐Mübtedî, Mektebetü Mu‐ hammed Ali, Kahire, ty. , el‐Hidâyeşerhubidâyeti’l‐mübtedî, el‐Mektebetü’l‐İslâmiyye, yy, ty.
• El‐Meydânî, Abdülganî el‐Guneymî ed‐Dımeşkî, el‐Lübâb fî  şerhi’l‐kitâb, Dâru’l‐ Kitâbi’l‐Arabî, yy, ty.
• Emiroğlu, İbrahim, Ana Hatlarıyla Klasik Mantık, Asa Kitabevi, İstanbul, 1999.
• El‐Haskefî, Alâuddîn, ed‐Dürru’l‐muhtâr, Dâru’l‐Fikr, Beyrut, 1386.
• İbn Kesîr, Ebu’l‐Vefâ  İsmail b. Ömer, Tefsîru’l‐Kur’âni’l‐Azîm, Dâru Tayyibe, yy, 1999.
• İbn Nüceym, Zeynüddin, el‐Bahru’r‐râik  şerhu kenzi’d‐dekâik, Dâru’l‐Ma’rife, Bey‐ rut, ts. , el‐Eşbâh ve’n‐nezâir, Dâru’l‐Kütübi’l‐İlmiyye, Beyrut, 1980.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülazîzed‐Dımaşki, Hâşiyetu Reddi’l‐ muhtar ale’d‐Dürri’l‐muhtar: Şerh‐i Tenviri’l‐ebsar, Dâru’l‐Fikr, Beyrut, 2000.
• İbnü’l‐Hümam, Kemâleddin Muhammed b. Abdulvahid, Şerhu fethu’l‐kadîr, Dâru’l‐Fikr, Beyrut, ty.
• Es‐Semerkandî, Alauddin, Tuhfetü’l‐fukahâ, Dâru’l‐Kütübi’l‐İlmiyye, Beyrut, 1984.
• Es‐Serahsî, Ebû Bekr  Şemsüleimme Muhammed b. Ahmed b. Sehl, Usûlü’s‐ Serahsî, Dâru’l‐Kütübi’l‐İlmiyye, Beyrut, 1993. , el‐Mebsût,Dâru’l‐Fikr, Beyrut, 2000
• Eş‐Şeybânî, Ebu Abdullah Muhammed b. Hasan, el‐Câmiu’s‐sağîr, Âlemü’l‐Kütüb, Beyrut, 1406. , el‐Huccealâehli’l‐Medîne,Âlemü’l‐Kütüb, Beyrut, 1403.
• Şeyh Nizam, Heyet, el‐Fetâva’l‐Hindiyye,Dâru’l‐Fikr, yy, 1991.
• Şeyhizâde, Abdurrahman b. Muhammed b. Süleyman, Mecmau’l‐enhur fî  şerhi mülteka’l‐ebhur, Dâru’l‐Kütübi’l‐İlmiyye, Beyrut, 1998.
• Et‐Taberî, Muhammed b. Cerir b. Yezid, Câmiu’l‐beyân fî te’vîli’l‐Kur’ân, Müessese‐ tü’r‐Risâle, yy, 2000.
• Et‐Tahtâvî, Ahmed b. Muhammed b.  İsmail, Hâşiyetü’t‐tahtâvî alâ merâki’l‐felâh şerhu nûri’l‐îzâh, el‐Matbaatü’l‐Kübrâ, Mısır, 1318.
• Ez‐Zerkâ, Mustafa Ahmed, Şerhu’l‐Kavâidi’l‐Fıkhiyye, Dâru’l‐Beşîr, Cidde, 2001.
• Ez‐Zeylaî, Fahreddin Osman b. Ali, Tebyînüʹl‐hakâik fî şerhi kenziʹd‐dekâik, Dâru’l‐ Kütübü’l‐İslâmî, Kahire, 1313.
• 1926 Tarih ve 320 sayılı Türk Ceza Kanunu.