Samsun / Vezirköprü’de Çantı Tekniğinde İnşa Edilmiş Bir Grup Ahşap Cami

Yıl 2017, Sayı: 43, 129 - 154, 28.12.2017

Eyüp Nefes Yılmaz Can Recep Gün

Öz

Anadolu’nun en eski ahşap camilerinden biri olarak
kabul edilen Çarşamba Göğceli Camii’nin inşa edildiği Samsun ve çevresinde
yakın zamanlara kadar ahşap cami yapım geleneği sürdürülmüştür. Söz konusu
camilerden nispeten eski tarihli olanları çeşitli yayınlara konu edilmiş,
süsleme bakımından oldukça fakir olan yakın dönem ahşap camileri ise genellikle
ihmal edilmiştir. Bu çalışmada, Karanar Köyü Camii, Çorakdere Köyü Corukdere
Mahallesi Merkez Camii, Susuz Köyü Merkez Camii ve Kaplancık Köyü Merkez
Camii’leri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Samsun, Vezirköprü, Ahşap (Çantı) Camiler

A Cluster of Wooden Mosques Built with Canti Technique in Vezirköprü in Samsun

Öz

The traditional construction of wooden mosques has
continued in Samsun which Çarşamba Göğceli Mosque  which is considered as one of the most
archaic wooden mosques in Anatolia was built. The ones built in the earlier
time period of the mentioned mosques were discussed in several studies ;
however mosques in the Republican period that are not highly decorated
generally were ignored.In this article, Karanar, Çorakdere Village, Susuz and
Kaplancık Village Center, and Corukdere District Center Mosques were analyzed.

Anahtar Kelimeler

Samsun, Vezirköprü, Wooden Mosques

Kaynakça

• Anonim, Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 2009, Samsun, 2009.
• Arseven, C. E., Sanat Ansiklopedisi, c. 1, İstanbul, 1983.
• Aytekin, O., Ortaçağ’dan Osmanlı Dönemi Sonuna Kadar Artvin’deki Mimari Eserler, Ankara, 1999, ss. 160-169.
• Ayverdi, E. Hakkı, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri (Ertuğrul, Osman, Orhan Gaziler, Hüdavendigar ve Yıldırım Beyazıt 630-805 (1230-1402) I, İstanbul, 1989, ss. 120, 133.
• Bayhan, A. A., “Ordu/İkizce’den Bir Ahşap Camii: Laleli (Eski) Camii”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. 14, Erzurum, 2005, ss. 1-22.
• Bayhan, A. A., “Ordu’da Yeni Tespit Edilen Camiler”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. 16, Erzurum, 2006, ss. 33-48.
• Bayhan, A. A., “Ordu’dan Bazı Tarihi Ahşap (Çantı) Camiler”, http://www. sosyalarastirmalar. com/cilt2/ sayi7pdf/ bayhan_ ahmet_ali. pdf, ss. 55-84.
• Bayraktar, M.S., “Samsun Çarşamba’da Taceddinoğulları ve Osmanlı Dönemine Ait İki Ahşap Eser; Ordu ve Porsuk Köyü Camileri”, Geçmişten Geleceğe Samsun 2. Kitap, Samsun, 2007, ss. 529-557.
• Bayraktar, M.S., “Samsun’da Türk Mimarisinin Gelişimi”, Geçmişten Geleceğe Samsun 1. Kitap, Samsun, 2006, ss. 399-425.
• Bayraktar, M.S., Samsun ve İlçelerinde Türk Mimari Eserleri, Atatürk Üniversitesi S.B.E., yayınlanmamış doktora tezi, Erzurum, 2005.
• Bayraktar, M.S., “Samsun’da Anadolu Selçuklu ve İlhanlı döneminden kalan tarihi yapılar”, http://www.sosyalarastirmalar. com/cilt2/sayi7pdf/bayraktar _sami.pdf, ss. 85-118.
• Bayraktar, M.S., Samsun’da Türk Devri Mimarisi, Samsun 2016.
• Can, Yılmaz, “Samsun’da Bulunan İki Önemli Ahşap Eser Gökçeli ve Bekdemir Camileri”, Geçmişten Geleceğe Samsun 2. Kitap, Samsun, 2007, ss. 509-527.
• Can, Yılmaz, “Kastamonu ve Sinop Yöresinde Bulunan Ahşap Camiler”, OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 14-15, Samsun, 2003, ss. 117-134.
• Can, Yılmaz, Samsun Yöresinde Bulunan Ahşap Camiler, İstanbul, 2004.
• Danışman, H. H. G., “Samsun Yöresi Ahşap Mimarisinin Gelenekselliği – Bafra, İkiztepe Arkeolojik Verilerinin ışığında Çarşamba Gölçeli Camii’nin İncelenmesi”, IX. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, C. 1, Ankara, 1998, ss. 135-144.
• Dönmez, E. E. N. Wooden Mosques of the Samsun Region, Turkey from the Past to the Present, England, 2008.
• http://iskilipliyim.com/haberdetay/Iskilipli-Tavukcu-Hoca-Efendi-Cami-Hayirsever-Vatandaslarin-Yardimini-Bekliyor/863. http://www.iskilip.bel.tr/haberler.asp?ID=1807.
• http://www.sabah.com.tr/galeri/turkiye/turkiyenin-en-gezgin-camisi/2.
• Karpuz, Haşim, “Trabzon’un Çaykara İlçesi Köylerinde Bulunan Bazı Camiler”, Vakıflar Dergisi, sayı: XXI, Ankara, 1990, ss. 281-298.
• Karpuz, Haşim, Rize, Ankara, 1992.
• Karpuz, Haşim, “Rize Çayeli Ormancık Köyü Camii”, S. Ü. Selçuklu Araştırma Merkezi Prof. Dr. Yılmaz Önge Armağanı, Konya, 1993, ss. 253-262.
• Kuniholm, P. I., “A 1503- Year Chronology For The Bronze And Iran Ages: 1990-1991 Progrest Report of The Aegean Dendrochronology Project”, VII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara, 1992, ss. 131-130.
• Kuniholm, P. I., “Aegean Dendrochronoloji Project: 1993-1994”, XI. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara, 1996, ss. 181-187. Nefes, Eyüp, “Giresun’da Yeni Tespit Edilen Bir Ahşap Camii, Çaldağ Beldesi Melikli Mahallesi Tahtalı Camii”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Samsun, 2009, ss. 187-209, http://www. dinbilimleri.com/dergi/cilt9/sayi3/ 0903035 9.pdf, ss. 385-397.
• Nefes, Eyüp, “Çarşamba’da Yıkılmak Üzere Olan Ahşap Camilerden Biri: Paşayazı Köyü Cami”, sosyal araştırmalar dergisi, C. 3, S. 14, 2010, ss. 285- 397.
• Nefes, Eyüp, “Samsun/Çarşamba Çantı Tekniğinde İnşa Edilmiş İki Ahşap Camii: Ustacalı Köyü Camii ve Kocakavak Camii”, Vakıflar Dergisi, S. 38, Anlara, 2012, ss. 155-163.
• Nefes, Eyüp, “Samsun’da Ahşap Bir Osmanlı Eseri, Ayvacık/Tiryakioğlu Camii”, OMÜİFD, S. 28, ss. 151-174. (2010).
• Nefes, Eyüp, Samsun Ahşap Camiler, Ankara, 2011 (Akademik Danışman).
• Nefes, Eyüp, Samsun Yöresindeki Son Dönem Ahşap Camiler, Samsun, 2009.
• Nefes, Eyüp, “Çorum/İskilip’te Çantı Tekniğinde İnşa Edilmiş İki Cami: Sanayi Marangozlar ve Tavukçuhoca Camileri”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, C. XV, S. 30, ss. 299-309.
• Nemlioğlu, Candan, “Göçeli (Gökçeli) Camii”, I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi Bildiriler, C.II, Konya, 2001, ss. 117, 136.
• Yılmaz, Cevdet, “Vezirköprü’de Az Bilinen İki Ahşap Eser; Çorakdere ve Karanar Camileri”, Vezirköprü Araştırmaları, Samsun 2014, ss. 429-436.
• Sözen, M. – Tanyeli, U., Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1992.
• Şahin, M. K., “Samsun-Çarşamba/Yaycılar Köyü-Şahyhabil Köyü Camii”, Atatürk Ü. .Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 4, sayı:. 2, Erzurum, 2004, ss. 15-36.