Method Concepts in the Quranic Recitation (Qiraa)

Yıl 2017, Sayı: 43, 217 - 251, 28.12.2017

Yaşar Akaslan

Öz

Science of various recitation of the Quran
(Qiraa) is a discipline that analyze the words of the Holy Qur'an with
direction of expression and examines the agreement and the contradictions by
referring to their transporters (imams and their narrators). Subject of our
study is method concepts which are used frequently in teaching technic of this
discipline. In this study the concepts will be looked at from a general
framework and pointed to their general rules, because the problem expressed as
procedural contradictions are very technical.    

Anahtar Kelimeler

: Qiraa, Method, Contradictions, Concept, Technique

Kırâat İlmi Sistematiğinde Usûl Kavramları

Öz

Kırâat ilmi, Kur’ân-ı Kerîm’in lafızlarını edâ
yönüyle ele alan, bu husustaki ittifak ve ihtilafları belirten rivâyetleri,
nakledenlerine (imam ve râvîlerine) isnâd ederek inceleyen bir disiplindir. Bu
ilmin öğretiminde sıkça kullanılarak tekrarlanan usûl kavramları, makalemizin
konusunu teşkil edecektir. Burada, usûlî ihtilaflar olarak ifade edilen
meselenin çok teknik olması hasebiyle ve bu çalışmanın hacmini de aşacağından
kavramlara genel bir çerçeveden bakılacak ve onların genel kurallarına işaret
edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kırâat, Usûl, Farklılık, Kavram, Teknik, Teknik

Kaynakça

• Altundağ, Mustafa, “Sahih Kırâatlerin Arap Lehçeleriyle İlişkisi Üzeri-ne”, MÜİFD, 2001/20, ss. 23-48.
• Aşıkkutlu, Mehmed Rüşdü Tayyibe’nin Elfaz Manası, İstanbul 1978.
• Bigiyef, Mûsâ Cârullah, Şerhu Tayyibeti’n-neşr, Kazan 1912.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammâd, es-Sıhâh: Tâcü’l-lüğa ve sıhâhü’l-‘Arabiyye, Ahmed Abdülgafûr Attâr (tahk.), Dâru’l-İlmi li’l-Melâyin, Beyrût 1990.
• Cürcânî, Seyyîd Şerîf, Kitâbü’t-ta‘rîfât, Mektebetü Lübnân, Beyrût 1985.
• Çağıl, Necdet, Kur’ân’ın Belâgat ve Fonetik Yapısı (Kırâat Olgusu Çerçeve-sinde), İlâhiyât, Ankara 2005.
• Çetin, Abdurrahman, Kur’ân Okuma Esasları, Bursa: Emin, 2009.
• Çetin, Abdurrahman, Yedi Harf ve Kırâatler, Ensar, İstanbul 2005.
• Çollak, Fatih, Hafs Rivâyetiyle Gelen Muhtelif Vecihler ve Hüccetleriyle Âsım Kırâatı, Üsküdar, İstanbul 2006.
• Dağ, Mehmet, Geleneksel Kırâat Algısına Eleştirel Bir Yaklaşım, İSAM, İstanbul 2011.
• Dânî, Ebû ‘Amr, el-İdğâmü’l-kebîr, Abdurrahman Hasan Ârif (tahk.), Âlemü’l-Kütüb, Kâhire 2003.
• Dânî, Ebû ‘Amr, et-Teysîr fi’l-kırâati’s-seb‘, Otto Pretzl (tahk.), İstanbul 1930.
• Devserî, İbrahim Saîd, Muhtasaru’l-ibârât li mu‘cemi mustalahâti’l-kırâât, Dâru’l-Hadâre, Riyâd 2008.
• Dimyâtî, Ahmed Muhammed Bennâ, İthâfu fudalâi’l-beşer bi’l-kırââti’l-erbaate ‘aşer, Şa‘bân Muhammed İsmail (tahk.), Âlemü’l-Kütüb, Beyrût 1987.
• Durmuş, İsmail, “Hemze”, DİA, TDV, İstanbul 1998, XVII, s. 192.
• Ebû Bekr Ahmed b. Cezerî “İbn Nâzım”, Şerhu Tayyibeti’n-neşr fi’l-kırââti’l-‘aşr, Enes Mihre (tahk.), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 2000.
• Ebû Şâme, el-Makdisî, İbrâzü’l-meânî min Hırzi’l-emânî fî kırââti’s-seb‘a, İbrâhim Atve İvaz (tahk.), Dâru’l-Kütübil-İlmiyye, Kâhire 1981.
• Ebû Zür‘a, Abdurrahman b. Zencele, Hüccetü’l-kırâât, Saîd Efgânî (tahk.), Müessesetü’r-Risâle, Beyrût 1997.
• Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Zehraveyn, İstanbul 1993.
• Emin Efendi, Muhammed Rûmî, Umdetü’l-hallân fî izâhi Zübdeti’l-irfân, Emin, İstanbul ts.
• Hamed, Ğânim Kaddûrî, Dirâsâtü’s-savtiyye inde ulemâi’t-tecvîd, Matbaa-tu’l-Hulûd, Bağdât 1986.
• Isfehânî, Râgıb, el-Müfredâtü fî ğarîbi’l-Kur’ân, Muhammed Seyyid Kîlânî (tahk.), Dâru’l-Ma‘rife, Beyrût 1961.
• İbn Ebî Meryem, el-Mûdah fî vucûhi’l-kırâât ve ilelihâ, Ömer Hamdân Kübeysî (tahk.), Cidde 1993.
• İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrût ts.
• İbnü’l-Bâziş, el-İknâ‘ fi’l-kırââti’s-seb‘, Ahmed Ferîd Mezîdî (tahk.), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 1999.
• İbnü’l-Cezerî, en-Neşr fi’l-kırââti’l-‘aşr, Ali Muhammed Dabbâ‘ (tahk.), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût ts.
• İbnü’l-Cezerî, Takrîbü’n-neşr fi’l-kırââti’l-‘aşr, İbrahim Atve Ivaz (tahk.), Dâru’l-Hadîs, Kâhire 2004.
• İbnü’l-Cezerî, Tayyibetü’n-neşr fi’l-kırââti’l-‘aşr, Muhammed Temîm ez-Zü‘bî (zabt ve tsh.), Mektebetü Dâri’l-Hüdâ, Cidde 1994.
• İbnü’l-Cezerî, et-Temhîd fî ilmi’t-tecvîd, Ğânim Gaddûrî Hamed, (tahk.) Mü-essesetü’r-Risâle, Beyrût 2001.
• Karaçam, İsmail, Kur’ân-ı Kerîm’in Faziletleri ve Okunma Kâideleri, İFAV, İstanbul 2009.
• Kızıklı, Zafer, “Arap Dilinde İdgâm Kavramı”, EKEV, sy. 32, 2007, ss. 179-182.
• Mekkî b. Ebî Tâlib, el-Keşf an vucûhi’l-kırââti’s-seb‘ ve ilelihâ ve hucecihâ, Muhyiddîn Ramazan (tahk.), Dımaşk 1974.
• Mekkî b. Ebî Tâlib, et-Tebsıra fi’l-kırââti’-seb‘, Muhammed Gavs Nedvî (nşr.), Dâru’s-Selefiyye, Bombay 1982.
• Mersafî, Abdülfettâh Acemî, Hidâyetü’l-kârî ilâ tecvîdi kelâmi’l-bârî, Mek-tebetü Tayyibe, Medîne 1980.
• Mevsılî, Ebû Abdillah Ahmed, Şerhu Şa’le ale’ş-Şâtıbiyye, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 2001.
• Muhaysin, Muhammed Sâlim, el-İrşâdâtü’l-celiyye, Kâhire 1971.
• Muhaysin, Muhammed Sâlim, el-Kırâât ve eseruhâ fî ulûmi’l-‘Arabiyye, Mektebetü’l-Külliyyâti’l-Ezheriyye, Kâhire 1984.
• Muhaysin, Muhammed Sâlim, el-Muktebes mine’l-lehecâti’l-‘Arabiyye ve’l-Kur’âniyye, el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, Kâhire 1978.
• Muhaysin, Muhammed Sâlim, el-Mühezzeb fi’l-kırââti’l-‘aşr ve tevcîhihâ min tarîki Tayyibeti’n-neşr, Mektebetü’l-Ezheriyye, Kâhire 1997.
• Mutçalı, Serdar, el-Mu‘cemü’l-‘Arabiyyü’l-hadîs: Arapça-Türkçe Sözlük, Da-ğarcık, İstanbul 1995.
• Nüveyrî, Ebu’l-Kâsım Muhammed b. Ali, Şerhu Tayyibeti’n-neşr, Mecdî Muhammed Surûr Sa‘d Baslûm (tahk.), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 2003.
• Paluvî, Abdülfettâh, Zübdetü’l-irfân fî vucûhi’l-Kur’ân, Âsitâne, İstanbul ts.
• Pei, Mario, Glossary of Linguistic Terminology, Anchor Books, New York 1966.
• Saçaklızâde Ebû Bekr Mar‘aşî, Cühdü’l-mukıll, Sâlim Gaddûrî Hamed (dirase ve tahk.), Dâru Ammar, Amman 2008.
• Sehâvî, Ali Muhammed, Cemâlü’l-kurrâ ve kemâlü’l-ikrâ, Ali Hüseyin Bevvâb (tahk.), Mektebetü’t-Türâs, Mekke 1987.
• Suyûtî, Celâleddîn, el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân, Şuayb Arnaut (tahk.), Mü-essesetü’r-Risâle, Beyrût 2008.
• Suyûtî, Celâleddîn, Şerhu’ş-Şâtıbiyye, Ebû Âsım b. Kutub (tahk.), Müessesetü Kurtuba, Endülüs 2004.
• Tayyân, Muhammed Hassân, el-Kırââtü’l-Kur’âniyye ve alâkatühâ bi’l-esvâti ve’l-lehecât, Mecelletü’l-Mecmai’l-Lügati’l-‘Arabiyye bi Dımaşk, Dımaşk 1992.
• Temel, Nihat, Kırâat ve Tecvîd Istılahları, İFAV, İstanbul 2009.
• Tetik, Necati, Başlangıçtan IX. Asra Kadar Kırâat İlminin Ta’lîmi, İşaret, İstanbul 1990.
• Tetik, Necati, “Kur’ân Tilâvetinde Medd-i Bedel Vurguları”, EKEV, 3/2, 2001, ss. 109-120.
• Ünlü, Demirhan, Kur’ân-ı Kerîm Tecvîdi, TDV, Ankara 2005.
• Yeşildağ, Adem, “Kur’ân Harflerinin Okunmasında Lâzımî Sıfatlar”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, OMÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015).
• Zebidî, Muhammed Murtazâ, Tâcü’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, Mısır 1888.
• Zürkânî, Muhammed Abdulazîm, Menâhilü’l-irfân fî ulûmi’l-Kur’ân, Fevvâz Ahmed (tahk.), Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî, Beyrût 1995.