Din Felsefesi Bakımından Sigmund Freud’da Bilim ve Din I: Bilimsel Görüşleri, Özgünlüğü ve Bilim Perspektifinden Bilim-Din İlişkisi

Yıl 2020, Sayı: 49, 143 - 178, 15.12.2020

Fatma Yüce

https://doi.org/10.17120/omuifd.800426

Cited By: 2

Öz

Bilim ve din arasındaki ilişki din felsefesinin en önemli konularından biridir. Freud bilim ve din görüşleri bakımından din felsefesi için önemli bir bilim insanıdır. Bu çalışmada Freud’da bilimdin ilişkisi, din fel-sefesi disiplininin kapsamında bilim perspektifinden tartışılmıştır. Öncelikle Freud’un bilimsel görüşleri ve özgünlüğü ele alınmış; daha sonra Freud’un bilimsel görüşlerinden hareketle bilimdin ilişkisinde hangi yaklaşımı benimsediği sorgulanmıştır. Freud’un bilimsel görüşlerinin psikanaliz ve bilinçaltı gibi çok önemli bilimsel başarılara sahip olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte bu çalışmada Freud’un bilimsel görüşlerinin bazı eksiklerinin olduğu ve zannedildiği kadar özgün olmadığı tespit edilmiştir. Freud’un, bilimsel görüşlerini eleştirilere karşı korumak için bilim ve din arasındaki ilişkide bağımsızlıktan yanaymış izle-nimi veren ifadeleri dile getirmiş olması dikkat çekicidir. Bu ifadelere rağmen Freud bilim ve dini karşı karşıya getirdiği için tam bir çatışma taraftarıdır. Freud’un bilim ve din arasında ön gördüğü çatışma yaklaşımı, bilimsel görüşlerinin bir sonucu değildir; aksine onun ateist, materyalist ve natüralist felsefesinin bir sonucudur. Bilinçli alanı etkileyen bilinçsiz bir alanı olumlayan Freud’un bilimsel görüşleri, Freud’a rağmen dinle uyumludur. Netice itibariyle denilebilir ki, Freud’un bilimsel görüşleri değil, kendisi dinle çatışmaktadır. İdeolojik girdilerden ve ki-şisel ön yargılardan bağımsız Freud’un bilimsel görüşleri ile din arasında uyum olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sigmund Freud, Çatışma, Bağımsızlık, Bilim, Uyum, Din Felsefesi

Science and Religion in Sigmund Freud in Terms of The Philosophy of Religion I: His Scientific Views, Originality and The Relationship Between Science and Religion from The Perspective of Science

Öz

The relationship between science and religion is one of the most im-portant issues in the philosophy of religion. Freud is an important scien-tist for the philosophy of religion due to his views related to science and religion. In this study the relationship between science and religion in Freud is discussed from the perspective of science within the scope of the philosophy of religion. At first, Freud’s scientific views and original-ity has been analysed, then it has been discussed which approach in the relationship between science and religion Freud affirmed. It is known that Freud’s scientific views have very important scientific achievements such as psychoanalysis and the subconscious. However, in this study it has been determined that Freud’s scientific views have some deficien-cies and is not as original as it is supposed. It is remarkable that Freud expressed some statements as if he was in favor of independence in the relationship between science an religion to preserve his scientific views against criticism. Despite these statements, Freud is a defender of con-flict in the relationship between science and religion because he brought science and religion against each other. Freud’s approach of conflict between science and religion is not a result of his scientific wievs; but it is the result of his atheist, materialist and naturalist phi-losophy. Despite Freud, Freud’s scientific views, which affirms the un-conscious that affects the conscious field, are compatible with religion. In Conclusion, it is deduced that not Freud’s scientific views but Freud, himself, is in conflict with religion. It may be said that religion is com-patible with Freud’s scientific views without his ideological inputs and personal prejudices

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, Science, Sigmund Freud, Conflict

Kaynakça

• Arslan, Ahmet. İlkçağ Felsefe Tarihi 5: Plotinos, Yeni Platonculuk ve Erken Dönem Hıristiyan Felsefesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
• Barbour, Ian G. Bilim ve Din: Çatışma-Ayrışma-Uzlaşma. Çeviren Mübariz Camal ve Nebi Mehdi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2004.
• ———. When Science Meets Religion: Enemies, Strangers or Partners? New York: HarperCollins Publishers, 2000.
• Arslan, Ahmet. İlkçağ Felsefe Tarihi 5: Plotinos, Yeni Platonculuk ve Erken Dönem Hıristiyan Felsefesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
• Barbour, Ian G. Bilim ve Din: Çatışma-Ayrışma-Uzlaşma. Çeviren Mübariz Camal ve Nebi Mehdi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2004.
• ———. When Science Meets Religion: Enemies, Strangers or Partners? New York: HarperCollins Publishers, 2000.
• Ellenberger, Henri F. The Discovery of The Unconscious: The History and Evolution of Dynamic Psychiatry. New York: Basic Books, 1970.
• Freud, Sigmund. “A Note on The Unconscious in Psycho-Analysis”. İçinde The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, çeviren James Strachey, XII:117-27. London: The Hogart Press, 1981.
• ———. “An Autobiographical Study”. İçinde The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, çeviren James Strachey, XX:3-70. London: The Hogart Press, 1981.
• ———. “Aus der Geschichte einer infantilen Neurose”. Içinde Gesammelte Schriften, VIII:439-567. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1924.
• ———. “Bir Yanılsamanın Geleceği”. İçinde Uygarlık, Din ve Toplum, çeviren Selçuk Budak, 4. Baskı. Ankara: Öteki Yayınevi, 1999.
• ———. “Das Ich und das Es”. Içinde Gesammelte Schriften, VI:210-20. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1924.
• ———. “Das Unbewußte”. Içinde Gesammelte Schriften, V:210-20. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1924.
• ———. Die Zukunft einer Illusion. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1928.
• ———. “Einige Bemerkungen über den Begriff des Unbewußten in der Psychoanalyse”. Içinde Gesammelte Schriften, V:210-20. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1924.
• ———. “From the History of an Infantile Neurosis”. İçinde The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, çeviren James Strachey, XVII:7-122. London: The Hogart Press, 1981.
• ———. Metapsikoloji. Çeviren Aziz Yardımlı. 3. Baskı. İstanbul: İdea Yayınevi, 2020.
• ———. “On the History of the Psycho-Analytic Movement”. İçinde The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, çeviren James Strachey, XIV:7-66. London: The Hogart Press, 1981.
• ———. “Selbstdarstellung”. Içinde Gesammelte Schriften, XI:119-82. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1928.
• ———. “The Ego and The Id”. İçinde The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, çeviren James Strachey, XIX:117-27. London: The Hogart Press, 1981.
• ———. The Future of an Illusion. Editör James Strachey. Çeviren W. D. Robson-Scott. New York: Doubleday & Company, 1961.
• ———. “The Unconscious”. İçinde The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, çeviren James Strachey, XIV:117-27. London: The Hogart Press, 1981.
• ———. Yaşamım ve Psikanaliz. Çeviren Kamuran Şipal. 7. Baskı. İstanbul: Say Yayınları, 2000.
• ———. “Zur Geschichte der psychoanalytischen Bewegung”. Içinde Gesammelte Schriften, IV:411-80. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1924.
• Freud, Sigmund, ve Josef Breuer. İsteri Üzerine Araştırmalar. İzmir: İlya Yayınevi, 2011. ———. Studien über Hysterie. Lepzig, Wien, Zürich: Internationaler Psychoanalytischer Verlag, 1925.
• ———. “Studies on Hysteria”. İçinde The Standard Edition of The Complete Psychological Works of Sigmund Freud, çeviren James Strachey, II:1-305. London: The Hogart Press, 1981.
• Fromm, Erich. Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları. Çeviren Aydın Arıtan. 4. Baskı. İstanbul: Arıtan Yayınevi, 1993.
• ———. Psikanaliz ve Din. Çeviren Aydın Arıtan. İstanbul: Fatih Yayınevi Matbaası, 1982.
• Grubrich-Simitis, Ilse. “Sigmund Freud’un Yaşamöyküsü ve Psikanalizin Başlangıç Evreleri”. İçinde Yaşamım ve Psikanaliz, çeviren Kamuran Şipal, 7. Baskı., 7-37. İstanbul: Say Yayınları, 2000.
• Hall, Calvin S. Freudyen Psikolojiye Giriş. Çeviren Ersan Devrim. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 1999.
• Janet, Pierre. L’Automatisme Psychologique. Paris: Felix Alcan, 1910.
• Jastrow, Joseph. The Subconscious. London: Houghton, Mifflin & Co., 1906.
• Jones, Ernest. The Life and Work of Sigmund Freud. C. I. New York: Basic Books, 1953. Köse, Ali. Freud ve Din. İstanbul: İz yayıncılık, 2000.
• Küng, Hans. Freud and The Problem of God. Çeviren Edward Quinn. Nev Haven: Yale University Pres, 1979.
• Muckenhoupt, Margaret. Sigmund Freud: Explorer of the Unconscious. New York, Oxford: Oxford University Press, 1997.
• Schopenhauer, Arthur. Aşkın Metafiziği. Çeviren Veysel Atayman. İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınlar, 2003.
• Strachey, James. “Sigmund Freud: Yaşamı ve Görüşleri”. İçinde Uygarlık, Din ve Toplum, çeviren Selçuk Budak, 4. Baskı. Ankara: Öteki Yayınevi, 1999.
• Whyte, Lancelot Law. The Unconscious Before Freud. New York: Basic Books, 1960.
• Wittgenstein, Ludwig. Estetik Betimleme, Din ve Freud Hakkında Dersler. Çeviren Zeki Algün. İzmir: İlya, 2001.
• Yaran, Cafer Sadık. Bilgelik Peşinde: Din Felsefesi Yazıları. İstanbul: Ensar Yayınları, 2011.
• ———. Din Felsefesine Giriş. 2. Baskı. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Yasa, Metin. Din Felsefesi: Soru, Sorgu, Sonuç. Ankara: Elis Yayınları, 2016.
• Yüce, Fatma. “Bir Din Felsefesi Problemi Olarak Bilinçaltı ve Bilinçüstü Formlarıyla Tanrı’yla İletişim”. İçinde I. Uluslararası Din ve İnsan Sempozyumu: Din, Dil ve İletişim. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları, 2019.