Öz
Sanat ve ahlak ilişkisi konusunda çağdaş sanat felsefesinde dört farklı yaklaşım üzerinde durulur. Bunlar, aşırı özerkçilik, aşırı ahlakçılık, ölçülü özerkçilik ve ölçülü ahlakçılıktır. Ölçülü ahlakçılığa göre, sanat ve ahlak birbirinden özerk alanlar olmakla birlikte, birbirine katkı sunabilirler ve bu özellikleri salt kendine ait değerlerini de artırır. Bu çalışma, Rönesans’tan Kübizme kadar olan Batı resim sanatı özelinde sanatın ve sanatçıların ahlaki değerler ve erdemlere katkılarını araştırmakta ve örneklerini sunmaktadır. Batı resim sanatında, iyilikseverlik, yardımseverlik, adalet, merhamet, cesaret, mertlik gibi pekçok ahlaki erdem özendirecek şekilde resmedilmiş; sosyal adaletsizlik ve doğurduğu yoksulluk, savaşlar ve neden olduğu acımasızlık ve ıstıraplar ise eleştirilmiştir. Kısacası, resim sanatının ahlaki temalara değinmesi hem sanat hem de ahlak için önemlidir ve bugün de sürdürülmesinde yarar vardır.
Kaynakça
- Aristoteles, (1998), Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yayınevi).
- Aydın, Muhammet Şevki, (2018), Eğitim Ahlakı, Ankara: DİB Yayınları.
- Beksaç, Engin, (1995), Avrupa Sanatına Giriş, İstanbul: Engin Yayıncılık.
- Bugler, Caroline, vd. [Ann Kramer, Marcus Weeks, Maud Whatley, Iain Zaczek], 2017, Sanat Kitabı, çev. Ahmet Fethi, İstanbul: Alfa.
- Cündioğlu, Dücane, (2012), Sanat ve Felsefe, İstanbul: Kapı Yayınları.
- Daşçı, Semra, (2006), “Avrupa Resim Tarihinde Klasik Kavramı Üzerine Düşünceler,” Sanat ve Klasik, Haz. Halit Özkan, İstanbul: Klasik.
- Emery, Alan EH, ve Marcia LH Emery, (2005), Tıp ve Sanat, çeviri editörü: Yeşim Türkmenoğlu, İstanbul.
- Ergüven, Mehmet, (1992), Yoruma Doğru, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Foucoult, Michel, (2018), Manet, Velazques ve Estetik Modernizm, çev. Savaş Kılıç, İstanbul: İletişim.
- Garcia, Vifredo Rincon, (2012), “Goya: Evrensel Ressam,” Goya: Zamanın Tanığı: Gravürler ve Resimler, Hazırlayan: Begüm Akkoyunlu Ersöz, Tania Bahar, İstanbul: Pera Müzesi Yayını.
- Güvemli, Zahir, (1960), Başlangıçtan Bugüne Türk ve Dünya Sanat Tarihi, İstanbul: Varlık Yayınları.
- Hodge, Susie, (2018), Sanatın Kısa Öyküsü, çev. Deniz Öztok, İstanbul: hep kitap.
- Kandinsky, (1981), Sanatta Manevilik Üzerine Özellikle Resim Sanatında, çev. Ahmet Necati Bigalı, İzmir: Özden Ofset.
- Karslı, İbrahim Hilmi, (2018), Bir Arada Yaşama Ahlakı, Ankara: DİB Yayınları.
- Krausse, Anna-Carola, (2005), Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü, çev. Dilek Zaptcıoğlu, Almanya: Literatür Yayıncılık.
- Leger, Fernard, (1984), Resmin İşlevleri, çev. Alp Tümertekin, İstanbul: Janus.
- Little, Stephen, (2006), … İzmler: Sanatı Anlamak, çev. Nükhet Özer, İstanbul: YEM Yayın.
- Melick, Tom, (ed.), (2015), Dünya Sanat Tarihinde Üsluplar ve Akımlar, çev. Dilek Şendil, Süreyya Evren, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Oktay, Ahmet, (2002), Resim Yazıları, İstanbul: Bilim Sanat Galerisi.
- Tansuğ, Sezer, (1999), Resim Sanatının Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Tunalı, İsmail, (1981), Felsefenin Işığında Modern Resim, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yaran, Cafer Sadık, (2020), Sanat Ahlakı, Ankara: DİB Yayınları.
- Yetkin, Suut Kemal, (2007), Büyük Ressamlar, Ankara: Palme Yayıncılık.
Öz
There are four different approaches in connection with the relationship between art and morality in comtemporary Western philosophy of art. These are radical autonomism, radikal moralism, moderate autonomism and moderate moralism. According to moderate moralism, art and morality can contribute to each other and this makes each of them more valuable. even though they are essentially autonomous areas. This article seeks and presents painting examples in Western art from Renaissance to Cubism which deals with ethical values such as good governance and virtues such as justice and mercy directly or indirectly. In the end, it is argued that the relationship between painting and ethics is really significant both for art itself and also for morality.
Kaynakça
- Aristoteles, (1998), Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yayınevi).
- Aydın, Muhammet Şevki, (2018), Eğitim Ahlakı, Ankara: DİB Yayınları.
- Beksaç, Engin, (1995), Avrupa Sanatına Giriş, İstanbul: Engin Yayıncılık.
- Bugler, Caroline, vd. [Ann Kramer, Marcus Weeks, Maud Whatley, Iain Zaczek], 2017, Sanat Kitabı, çev. Ahmet Fethi, İstanbul: Alfa.
- Cündioğlu, Dücane, (2012), Sanat ve Felsefe, İstanbul: Kapı Yayınları.
- Daşçı, Semra, (2006), “Avrupa Resim Tarihinde Klasik Kavramı Üzerine Düşünceler,” Sanat ve Klasik, Haz. Halit Özkan, İstanbul: Klasik.
- Emery, Alan EH, ve Marcia LH Emery, (2005), Tıp ve Sanat, çeviri editörü: Yeşim Türkmenoğlu, İstanbul.
- Ergüven, Mehmet, (1992), Yoruma Doğru, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Foucoult, Michel, (2018), Manet, Velazques ve Estetik Modernizm, çev. Savaş Kılıç, İstanbul: İletişim.
- Garcia, Vifredo Rincon, (2012), “Goya: Evrensel Ressam,” Goya: Zamanın Tanığı: Gravürler ve Resimler, Hazırlayan: Begüm Akkoyunlu Ersöz, Tania Bahar, İstanbul: Pera Müzesi Yayını.
- Güvemli, Zahir, (1960), Başlangıçtan Bugüne Türk ve Dünya Sanat Tarihi, İstanbul: Varlık Yayınları.
- Hodge, Susie, (2018), Sanatın Kısa Öyküsü, çev. Deniz Öztok, İstanbul: hep kitap.
- Kandinsky, (1981), Sanatta Manevilik Üzerine Özellikle Resim Sanatında, çev. Ahmet Necati Bigalı, İzmir: Özden Ofset.
- Karslı, İbrahim Hilmi, (2018), Bir Arada Yaşama Ahlakı, Ankara: DİB Yayınları.
- Krausse, Anna-Carola, (2005), Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü, çev. Dilek Zaptcıoğlu, Almanya: Literatür Yayıncılık.
- Leger, Fernard, (1984), Resmin İşlevleri, çev. Alp Tümertekin, İstanbul: Janus.
- Little, Stephen, (2006), … İzmler: Sanatı Anlamak, çev. Nükhet Özer, İstanbul: YEM Yayın.
- Melick, Tom, (ed.), (2015), Dünya Sanat Tarihinde Üsluplar ve Akımlar, çev. Dilek Şendil, Süreyya Evren, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Oktay, Ahmet, (2002), Resim Yazıları, İstanbul: Bilim Sanat Galerisi.
- Tansuğ, Sezer, (1999), Resim Sanatının Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Tunalı, İsmail, (1981), Felsefenin Işığında Modern Resim, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yaran, Cafer Sadık, (2020), Sanat Ahlakı, Ankara: DİB Yayınları.
- Yetkin, Suut Kemal, (2007), Büyük Ressamlar, Ankara: Palme Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Ocak 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 50 |