Almanya`daki Okullarda İslam Din Dersinden Öğretmenlerin Beklentileri: Baden-Württemberg Örneği*

Yıl 2022, Sayı: 52, 107 - 132, 30.06.2022

Şenay Yazgan

https://doi.org/10.17120/omuifd.1056780

Öz

Bu çalışma, Almanya’nın Baden Württemberg eyaletinin 2018/2019 eğitim-öğretim yılında kamu okullarında 1-4. sınıf düzeyinde pilot proje olarak uygulanan mezhebe dayalı İslam din dersinden, dersin işleyişi ve uygulamasına yönelik İslam din dersi öğretmenlerinin görüş ve beklentilerini tespit ederek dersin güncel durumu hakkında bilgi edinmek amacıyla yapılmıştır. Almanya`da mezhebe dayalı İslam din dersinin henüz teşekkül sürecinde olması nedeniyle dersin uygulaması ve gidişatı noktasındaki bilgiler dersin geliştirilmesi noktasındaki çalışmalara kılavuzluk etmesi açısından önem arz etmektedir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Araştırma örneklemi 11 İslam din dersi öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada analiz kategorileri yardımıyla öğretmenlerin görüş ve beklentileri ifade edilmiştir. Böylece İslam din dersinin hangi noktalarda beklentilere uygun olduğu, hangi noktalarda ise uygun hale getirilmesi gerektiğine ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, İslam din dersi, Baden Württemberg, öğretmenler, beklentiler.

Teachers' Expectations from Islamic Religion Lesson in Schools in Germany: Example of Baden-Württemberg

Öz

This study was conducted in public schools 1-4 in the 2018/2019 academic year of the German state of Baden-Württemberg. The aim of this study was to determine the opinions and expectations of the teachers of the Islamic religion lesson about the operation and implementation of the sect-based Islamic religion lesson, which was implemented as a pilot project at the grade level, and to obtain information about the current status of the lesson. Since the sect-based Islamic religion lesson is still in the process of formation in Germany, the information on the application and course of the course is important in terms of guiding the studies at the point of development of the course. Qualitative research method was used in the research. Research data were collected by semi-structured interview technique consisting of open-ended questions. The research sample consists of 11 Islamic religion lesson teachers. In the research, teachers' opinions and expectations were expressed with the help of analysis categories. Thus, evaluations were made about at which points the Islamic religion course is suitable for expectations and at which points it should be made appropriate.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Islamic Religion Lesson, Baden Württemberg, Teachers, Expectations.

Kaynakça

• Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. Federal Almanya’daki Türk Çocuklarının Temel Eğitiminde Din Eğitiminin Yeri ve Baden-Württemberg Eyaletlerinde Mukayeseli Bir Alan Araştırması. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1992.
• Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. Almanya’da Temel Eğitimdeki Türk Çocuklarının Din Eğitimi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 1993.
• Başkurt, İrfan. Federal Almanya’da Din Eğitimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1994.
• Demircioğlu, Ebru. “Dokuzuncu Sınıf Tarih Ders Kitabında Yer Alan Görseller Hakkında Öğretmen Görüşleri: Trabzon Örneği”. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/7 (Summer 2013), 95-107.
• Dresing, Thorsten – Pehl, Thorsten. Praxisbuch Interview, Transkription&Analyse Anleitungen und Regelsysteme für qualitativ Forschende. Marburg: Eigenverlag, 5. Auflage, 2013.
• Kiefer, Michael. “Islamische Religionspädagogik und -didaktik - Offene Fragen zu den Gegenständen einer neuen wissenschaftlichen Fachrichtung”. Islamunterricht-Islamischer Religionsunterricht-Islamkunde, Viele Titel-ein Fach?. Irka-Christin Mohr und Michael Kiefer. 21-33. Bielefeld: transcript Verlag, 2009.
• Konya, Pervin. “Erfahrungen als Lehrkraft für Islamunterricht in deutscher Sprache”. Islamische Religionspädagogik zwischen authentischer Selbstverortung und dialogischer Öffnung. Perspektiven aus der Wissenschaft und dem Schulalltag der Lehrkräfte. Bülent Uçar (Hrsg.). 475-478. Frankfurt: Peter Lang, 2011.
• Müller, Ingrid M. “Natürlich ist ein Religionsunterricht im eigenen Glauben besser”. Was soll ich hier? Lebensweltorientierung muslimischer Schülerinnen und Schüler als Herausforderung für den Islamischen Religionsunterricht. Harry Harun Behr, Christoph Bochinger, Mathias Rohe und Hansjörg Schmid (Hg.).15-24. Berlin: Lit Verlag, 2010.
• Müller, Peter. “Christen sind trotzdem unsere Freunde. Schwerpunt Baden Würtemmberg”. Was soll ich hier? Lebensweltorientierung müslimischer Schülerinnen und Schüler als Herausforderung für den Islamischen Religionsunterricht. Harry Harun Behr, Christoph Bochinger, Mathias Rohe und Hansjörg Schmid (Hg.). 9-14. Berlin: Lit Verlag, 2010.
• Selçuk, Mualla. “Überlegungen zum Islamischen Religionsunterricht in Deutschland”. Islamische Religionspädagogik-Etablierung eines neuen Faches. Peter Graf (Hg.). 105-117. Göttingen: V&R Unipress, 2007.
• Şimşek, Nihat. Derste Eğitim Teknolojisi Kullanımı. Ankara: Anıl Matbaa, 1997.
• Topçuk, Ali. Federal Almanya Kuzey Ren Westfalya`da İslam Din Dersleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016.
• Tosun, Cemal. Federal Almanya’da Yaşayan Türklerin Din Eğitiminde Caminin Yeri ve Din Görevlilerinin Yeterlilikleri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1992.
• Uçar, Bülent – Bergmann, Danja (Hg.). Islamischer Religionsunterricht in Deutschland: fachdidaktische Konzeptionen: Ausgangslage, Erwartungen und Ziele. Göttingen: V&R Unipress Osnabrück, 2010.
• Zengin, Halise Kader. Almanya’da İslam Din Öğretimi Modelleri, Bavyera Eyaleti Örneği. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007.