Comparison of Two Poems Named ‘Jerusalem’: Nizār Qabbānī’s Arabic ‘al-Quds’ and Else Lasker-Schüler’s German ‘Jerusalem’

Yıl 2022, Sayı: 53, 799 - 824, 30.12.2022

Esat Ayyıldız

https://doi.org/10.17120/omuifd.1167935

Cited By: 1

Öz

Nizār b. Tawfīq Qabbānī was among the most famous poets of modern Arabic literature. The reason why he gained such a great reputation in Arabic literature is that he was very active in expressing the problems of Palestine. Especially for the last century, the fate of Palestine and the holy city of these holy lands, Jerusalem, has occupied the minds of many intellectuals from many nations. One of these intellectuals was Else Lasker-Schüler, who wrote her poems in German. Jerusalem, a holy city for all monotheistic religions, is a motif that appears in the poems of both Nizār Qabbānī and Else Lasker-Schüler. Two different poems by these poets have the same name, Jerusalem. Nizār Qabbānī’s al-Quds and Else Lasker-Schüler’s Jerusalem are similar to each other in certain respects and differ from each other in some points. In this study, it is aimed to make a comparative analysis of two poems, one in Arabic and the other in German. Qabbānī’s poem was translated word for word in this study in order to make a more accurate comparison, rather than a literary and artistic translation. Similarly, Else Lasker-Schüler’s poem has been translated literally from German to Turkish with the same method. The difference that distinguishes this study from previous respected academic publications and makes this research unique is that a comparative analysis will be made between the poems in question. The importance of this study is that a comparative analysis will be made between these poems. Therefore, the scope of this study is limited only to the comparison of the two poems in question. For this purpose, it is planned to make a scientific comparison.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Literature, Modern Arabic Poetry, Jerusalem, Nizār Qabbānī, Else Lasker-Schüler

‘Kudüs’ Adlı İki Şiirin Mukayesesi: Nizâr Kabbânî’nin Kaleminden Arapça ‘El-Kuds’ ve Else Lasker-Schüler’in Kaleminden Almanca ‘Jerusalem’

Öz

Nizâr b. Tevfik Kabbânî, modern Arap edebiyatının en meşhur şairleri arasındadır. Onun Arap edebiyatında böylesi büyük bir tanınırlık kazanmasının nedeni, daha ziyade Filistin’in sorunlarının dile getirilmesi hususunda son derece faal olmasıdır. Özellikle son bir asırdır, Filistin ile bu kutsal toprakların mukaddes kenti Kudüs’ün akıbeti, pek çok ulustan pek çok aydının zihnini meşgul etmektedir. Bu aydınlardan birisi de şiirlerini Almanca nazmeden Else Lasker-Schüler’dir. Tüm semavi dinler için kutsal bir kent olan Kudüs, hem Nizâr Kabbânî’nin hem de Else Lasker-Schüler’in şiirlerinde karşımıza çıkan bir motiftir. Söz konusu şairlere ait iki farklı şiir, aynı adı yani Kudüs ismini taşımaktadır. Nizâr Kabbânî’nin el-Kuds’ü ve Else Lasker-Schüler’in Jerusalem’ı, belirli açılardan birbirine benzemekte, bazı noktalarda da birbirinden ayrılmaktadır. Bu çalışmada, biri Arapça diğeri Almanca olan söz konusu iki şiirin mukayeseli bir incelemesinin yapılması amaçlanmaktadır. Kabbânî’nin mezkûr şiiri, bu çalışmada edebî ve sanatsal bir tercümeden ziyade, mukayesenin daha doğru yapılabilmesi için kelimesi kelimesine tercüme edilmiştir. Benzer şekilde, Else Lasker-Schüler’in şiiri de aynı metotla Almancadan Türkçeye tam haliyle kelimesi kelimesine aktarılmıştır. Bu çalışmanın önemi, söz konusu şiirler arasında mukayeseli bir incelemenin yapılacak olmasıdır. Dolayısıyla bu çalışmanın kapsamı yalnızca mezkûr iki şiirin mukayesesiyle sınırlıdır. Bu amaç doğrultusunda bilimsel bir karşılaştırmanın yapılması planlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Edebiyatı, Modern Arap Şiiri, Kudüs, Nizâr Kabbânî, Else Lasker-Schüler

Kaynakça

• Balogh, Emese. Die Biographien Zweier Verfolgter Dichterinnen im Vergleich: Else Lasker-Schüler und Mascha Kaléko. Hamburg: Bachelor + Master Publishing, 2015.
• Boullata, Issa. “Qabbānī, Nizār”. Encyclopedia of Arabic Literature. ed. Julie Scott Meisami vd. 2/625-526. Londra-New York: Routledge, 1998.
• Büyüktopçu, Mehmet Burak. “Alman Sürgün Şiirleri”. Journal of Modernism and Postmodernism Studies 1/1 (2020), 44-52.
• el-Cubûrî, Kâmil Selmân. Mu‘cemu’l-udebâ’ mine’l-‘aṣri’l-câhilî ḥattâ seneti 2002. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1424/2003.
• Dağbaşı, Gürkan. Şiir Çeviri Eleştirisi: Arapçadan Türkçeye Yapılan Şiir Çevirilerinin Şekil ve İçerik Bakımından İncelenmesi. İstanbul: Akdem Yayınları, 2017.
• Doğru, İhsan. “Yahya Kemal and Nizar Qabbani: Two Poet-Diplomats in Spain and ‘Andalus’ in their Poems”. Clear 4/2 (2017), 20–33. https://doi.org/10.1515/clear-2017-0009
• Er, Rahmi. Çağdaş Arap Edebiyatı Seçkisi. Ankara: Vadi Yayınları, 2012.
• Gemi, Ahmet – Shoush, Mahmoud. “el-Mer‘e fî şi‘ri Nizâr Ḳabbânî”. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7/1 (Haziran 2018), 298-319.
• Hessing, Jakob. “Hebräerland”. Enzyklopädie Jüdischer Geschichte und Kultur. ed. Dan Diner. 3/1-5. Stuttgart – Weimar: J. B. Metzler, 2012.
• Jones, Calvin. “Else Lasker-Schüler”. Encyclopedia of German Literature. ed. Matthias Konzett. 632-634. Şikago – Londra: Fitzroy Dearborn Publishers, 2000.
• Kabbani, Nizar. Aşkın Kitabı. çev. Mehmet Hakkı Suçin. Ankara: Hece Yayınları, 2016.
• Ḳabbânî, Nizâr. el-A‘mâlu’s-siyâsiyyeti’l-kâmile li-Nizâr Ḳabbânî. 9 Cilt. Beyrut: Menşûrât Nizâr Ḳabbânî, ts.
• Keskin, Aysel Ergül. “Nizâr Kabbânî’nin Cumhûriyye Cunûnistân-Lubnân Sâbikan (Deliler Cumhuriyeti) Tiyatrosunun Metin Dramaturjisi - I”. Doğu Araştırmaları 7 (Ocak 2011), 71-82.
• Keskin, Aysel Ergül. Şiirin Galip Aşkın Devrik Kralı: Nizar Kabbani’de Aşk ve Kadın. Ankara: Araştırma Yayınları, 2006.
• Keskin, Mustafa - Begdeş, Fecir. “el-Mer’e fî şi‘ri Nizâr Ḳabbânî ve Maḥmûd Dervîş”. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal 7/41 (2021), 256-272.
• Kur’an-ı Kerim Meâli. haz. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 12. Basım, 2011.
• Lasker-Schüler, Else. Mein Blaues Klavier: Neue Gedichte. Kudüs: Jerusalem, 1943.
• Redmann, Jennifer. “Else Lasker-Schüler versus the Weimar Publishing Industry: Genius, Gender, Politics, and the Literary Market”. Practicing Modernity: Female Creativity in the Weimar Republic. ed. Carmel Finnan. 297-310. Würzburg: Königshausen & Neumann, 2006.
• Robertson, Ritchie. “Lasker-Schüler, Else (1869–1945)”. Encyclopedia of Modern Jewish Culture. ed. Glenda Abramson. 1/743-744. Londra – New York: Routledge, 2005.
• Sonino, Claudia. German Jews in Palestine, 1920–1948: Between Dream and Reality. çev. Juliet Haydock. Lanham: Lexington Books, 2016.
• Şaked, Gerşon. Modern İbrani Edebiyatı Tarihi: Nesir (1880-1980). çev. Bedrettin Aytaç. Ankara: Phoenix, 2007.
• Tur, Salih. “Çağdaş Arap Şiirinde Kent Algısı”. Şarkiyat Mecmuası 29 (2016), 167-208.
• Tur, Salih. “Nizâr Kabbânî’nin Şiirlerinde Filistin”. Şarkiyat Mecmuası 26 (2015), 157-192.
• Tur, Salih. Modern Arap Edebiyatının Ünlü Şairi Nizâr Kabbânî ve Poetikası. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020.
• al-Turk, Gulhan. “Remzu’l-cemâl ve’l-ḳubh (el-ḫaşerât) fî şi‘ri Nizâr Ḳabbânî: Dirâse delâliyye”. Ekev Akademi Dergisi 22/74 (2018), 127-149.
• Tülücü, Süleyman. “Nizâr Kabbânî ve Eserleri Üzerine Notlar”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (Haziran 2011), 25-38.
• Usta, İbrahim. Modern Suriye Şiiri: Edebî Akımlar ve Temsilcileri. Ankara: Araştırma Yayınları, 2018.
• Ürün, Ahmet Kâzım. Modern Arap Edebiyatı. Konya: Çizgi Kitabevi, 2015.
• Valencia, Heather. “Lasker-Schüler, Else”. Jewish Writers of the Twentieth Century. ed. Sorrel Kerbel. 586-590. New York – Londra: Fitzroy Dearborn Publishers, 2006.
• Yıldız, Musa – Koç, Celal Turgut. Modern Arap Edebiyatı: Şiir Seçkisi. İzmir: Akdem Yayınları, 2019.
• ez-Zevzenî, Ebû ‘Ubeyde el-Huseyn b. Ahmet b. el-Huseyn. Şerḥu’l-mu‘allaḳâti’s-seb‘. haz. Muhammed Ali Hamdullah. Şam: el-Mektebetu’l-Umeviyye bi-Dimaşḳ, 1383/1963.