Spor Taraftarların Futbolda Şiddetin Kaynağına İlişkin Görüşleriyle Sporda Özdeşleşme Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 143 - 160, 30.04.2024

Eren İbrahim Bozkurt , Abdulkerim Çeviker

https://doi.org/10.17155/omuspd.1383628

Öz

Bu çalışmanın amacı taraftarların futbolda şiddetin kaynağına ilişkin görüşleriyle sporda özdeşleşme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Anket çalışmasına 252’si erkek 31’i kadın olmak üzere 283 kişi katılım göstermiştir. Veriler normal dağılım gösterdiği için Tek-Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Independent t testi kullanılmıştır. Ölçek alt boyutları arasındaki ilişkiyi belirlemek için veriler normal dağılım gösterdiğinden Pearson Korelasyon testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre özdeşleşme ile spor medyasından, hakem kararlarından, antrenör ve teknik direktörden ve sporcu davranışlarından kaynaklanan şiddet alt boyutları arasında pozitif zayıf bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Katılımcıların takımla özdeşleşme düzeyi arttıkça spor medyasından, hakem kararlarından, antrenör ve teknik direktörden ve sporcu davranışlarından kaynaklanan şiddet artmaktadır. Cinsiyet göre, özdeşleşme durumunun daha çok erkek bireylerde olduğu belirlenmiştir. Yaş gruplarına göre yapılan incelemelerde ise 18-23 yaş arasında anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Evli katılımcıların takımlarıyla daha çok özdeşleştiği ve lise düzeyinde eğitim alan bireylerin özdeşleşme düzeyinin daha yüksek olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Özetle, bu çalışma sporda görülen şiddetin kaynaklarına ve taraftarların takımla özdeşleşme düzeylerine odaklanmıştır. Özdeşleşme ile spor medyası, hakem kararları, antrenör ve teknik direktörler, sporcu davranışlarından kaynaklanan şiddet arasında pozitif bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar, spor medyasının ve diğer faktörlerin şiddeti azaltmak için üzerine düşen sorumlulukları daha iyi anlamalarını sağlayabilir ve şiddeti önlemeye yönelik stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunabilir.

Anahtar Kelimeler

Özdeşleşme, spor, şiddet, taraftar

Examınatıon of The Relatıonshıp Between Fans' Opınıons On The Source Of Vıolence In Football And Levels Of Identıfıcatıon In Sports

Öz

The aim of this study was to examine the relationship between fans' views on the sources of violence in football and their levels of identification with sports. A total of 283 participants, including 252 males and 31 females, took part in the survey, and the results were analyzed. Since the data showed a normal distribution, One-Way Analysis of Variance (ANOVA) and Independent t-tests were used. Pearson Correlation test was used to determine the relationship between the sub-dimensions of the scale. According to the findings of the study, there was a positive weak relationship between identification and the sub-dimensions of violence associated with sports media, referee decisions, coaches and managers, and athlete behaviors (p<0.05). As participants' identification with their teams increased, the violence associated with sports media, referee decisions, coaches and managers, and athlete behaviors also increased. In terms of gender, it was determined that identification was more prevalent among male individuals. An age-based analysis revealed a significant difference among the 18-23 age group. Married participants identified more strongly with their teams, and individuals with a high school education level showed higher levels of identification. In conclusion, this study focused on the sources of violence in sports and fans' levels of identification with their teams. It found a positive relationship between identification and violence associated with sports media, referee decisions, coaches and managers, and athlete behaviors. These findings can help sports media and other stakeholders better understand their responsibilities in reducing violence and contribute to the development of strategies to prevent it.

Anahtar Kelimeler

Fans, identification, sports, violence

Kaynakça

• Atalay, A., (2012). Türk futbolunda sendikal süreç. Akademik Bakış, 30, 1-16.
• Çakmak, G., Başaran, Z., & Karatut, A. (2022). Futbol taraftarlarının takıma psikolojik bağlılık, fanatiklik ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 95-110.
• Dere, G., & Türen, U. (2020). Sporda taraftar şiddeti ve saldırganlığı açıklayan kuramlara bütüncül bir bakış. Yönetim ve Çalışma Dergisi, 4(1), 113-136.
• Doğaner, S., Erdeveciler, Ö., Balcı, V., Uyar, Y., Bağış, T. Ö., & Ercan, M. (2021). Futbol taraftarlarının fanatiklik düzeylerinin belirlenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 257-269. https://doi.org/10.33689/spormetre.1000343
• Doğaner, S., Görmüş, M., & Kılıç, M. Ö. (2020). Sporcu kimliği ile öz yeterlik arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. The Journal of Internatıonal Socıal Research, 13(69), 1465-1480. https://doi.org/10.17719/jisr.2020.4058
• Erdoğan, A., Öztaş, M., & Şirin, E.F. (2021). Futbol taraftarlarının seyircilik durumları ile spor takımı evangelizm (eFANgelizm) ilişkisi üzerine ampirik bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 476-484. https://doi.org/10.33206/mjss.681321
• Gümüşgül, O. (2016). Futbol seyircilerinde saldırganlık, şiddet ve holiganizme yönelik davranışların önlenmesinde serbest zaman etkinliklerine katılım etkisinin incelenmesi. (Doktora tezi, Dumlupınar Üniversitesi).
• Günay, N., & Tiryaki, Ş. (2003). Spor taraftarı özdeşleşme ölçeğinin (STÖÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 14(1), 14-26.
• Kaplan, T. (2016). Futbolda şiddetin sorun boyutları. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-10. https://doi.org/10.17155/spd.16523
• Kılıç, M. (2019). Sosyolojik açıdan sporda şiddet olgusu: Bütüncül bir bakış. Muhakeme Dergisi, 2(1), 83-98. https://doi.org/10.33817/muhakeme.468835
• Koçer, M. (2012). Futbol derneklerine üye olan taraftarların şiddet ve holiganizm eğilimlerinin belirlenmesi: Kayseri örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 111-135.
• Kural, S. (2017). Futbol süper lig takım taraftarlarının sporda fanatizm ve şiddete ilişkin görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi).
• Küçük, H., Öz, F., Demirci, A., Kusan, M., & Çankaya, S. (2024). Futbol taraftarlarının sportif başarıya hasret düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 122-135. https://doi.org/10.38021/asbid.1442349
• Lee, J. H. (2021). Effect of sports psychology on enhancing consumer purchase ıntention for retailers of sports shops: Literature content analysis. Journal of Distribution Science, 19(4), 5-13.
• Özen, Ü., Kabakuş, A. K., & Eygü, H., (2013). Üniversite öğrencilerinin sporda şiddet ve saldırganlık algıları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 4(7), 323-342.
• Paksoy, E. (2014). Futbol fanatizmi, taraftar kimliği: beşiktaş çarşı taraftarlarının taraftarlıkla ilgili davranışlarının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi).
• Reyhan, S., Müniroğlu, S., & Yetim, A.A. (2020). Taraftarların futbolda şiddetin kaynağına ilişkin görüşleri: Ölçek geliştirme çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 213-224. https://doi.org/10.33689/spormetre.626887
• Seong, D.H. (2021). How to utilize sports psychology for better customer experience in sports retail store as a distribution content perspective. Journal of Distribution Science, 19(2), 45-52.
• Tanyeri, L. (2019). Futbol taraftarı fanatikliği: Üniversite öğrencileri örneği. Spor Eğitim Dergisi, 3(2), 89-97.
• Wann, D. L., & Branscombe, N. R. (1993). Sports fans: Measuring degree of identification with their team. International Journal of Sport Psychology, 24(1), 17.
• Yetim, A. A. (2006). Sosyoloji ve Spor. Marpa Kültür Yayınları.
• Yıldız, H., & Açak, M. (2018). Lise öğrencilerinin futbol fanatiklik düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 738-748. https://doi.org/10.17679/inuefd.454735
• Yücel, A. S., Atalay, A., & Gürkan, A. (2015). Sporda şiddet ve saldırganlığı etkileyen unsurlar. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi, 2(2), 68-90.