Öz
Bu çalışma İslam dini ve spor ilişkisini ele almaktadır. Tarih boyunca spor ve spor yarışmaları tüm toplumlarda var olmuştur. Onun, bir oyun ve eğlence olmasının yanı sıra zihinsel ve bedensel gelişime katkı sağlaması, kişiye ahlaki erdemler kazandırması tüm eğitimciler tarafından bilinir. İnsana kazandırdığı ahlaki erdemler dolayısıyla o, bütün eğitim kurumlarında vazgeçilmez bir ders olmuştur. Tarihte bazı spor aktiviteleri dini kökenlidir. Mesela tarihte Mayaların oynadığı bir tür basketbol oyunu, dini ritüeller içerir. Antik Yunan’daki atletizm oyunları, çok tanrılı dinlerin bir parçasıdır. Tarihte oynanan bazı olimpiyat oyunları yine dini kökenlidir. İslam dini birtakım temel ilkeler çerçevesinde spora ve spor etkinliklerine onay vermiştir. İslam hukuku kitaplarında yer alan bu temel ilkeler Kur’an ve sünnet kaynaklıdır. İslam Peygamberi Hz. Muhammed’in bizzat kendisi spor yapmış, etrafındaki arkadaşlarını spor yapmaya teşvik etmiştir. Çeşitli münasebetlerle o sportif yarışmalar düzenlemiş, bu yarışmalarda başarı sağlayan sporculara ödüller vermiştir. İslam’da bir spor etkinliğinin helal olabilmesi için bir takım ilkeler vardır. Mesela spor ve spor etkinlikleri ibadetlere engel olmamalıdır. Bir spor faaliyeti insan, hayvan ve çevre sağlığına zarar vermemeli, bünyesinde intikam alma, öç alma duyguları barındırmamalıdır. O, kumara veya İslam’da yasaklanmış şeylere sebep olmamalıdır. Spor etkinliği esnasında kaba ve çirkin sözler kullanılmamalıdır. Spor kıyafetleri, İslam’ın giyim kuşam ile alakalı ölçülerine uygun olmalıdır. Bir spor yarışmasında kurallar herkes için eşit ve adil olmalıdır. Bu ilkelere dikkat edilerek yapılacak her türlü spor faaliyeti İslami açıdan serbesttir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akgül, M. H. (2014). Popüler Spor Kültürü ve Din. (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
- Akyüz, V. (2007). Asr-ı Saadet'te Spor, (Edt. Vecdi Akyüz), Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet'te İslâm, İçinde, Ensar Neşriyat, İstanbul.
- Bakır, R. E. (2020). Sporcularda Dindarlık, Alçakgönüllülük ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Uzak Doğu Sporları Örneği. (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Balcıoğlu. İ. (2003). Sporun Sosyolojisi ve Psikolojisi, Bilge Yayıncılık, İstanbul.
- Balçıkanlı, G. S. (2017). Yarışma Sporlarının Ahlaksal Amacı. OMÜ Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. C: 8 Sy. 1, Samsun.
- Bardakoğlu, A. (2010). İslam İlmihali. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
- Begavî, Ebü'l-Kâsım Abdullah b. Muhammed el-Merzübân. (ty). Mu'cemü's-Sahâbe, (thk: Muhammed el-Emin b. Muhammed el-Cuknî) Mektebetu Dâru'l-Beyan, Kuveyt.
- Bilmen, Ö. N. (1998). Büyük İslâm İlmihali, (Sadeleştiren: Ali Fikri Yavuz). İstanbul.
- Bozkurt, N. (2009). “Spor”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Bünyamin, E. (2009). “Semüre b. Cündüb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Çağrıcı, M. (2000). “İntikam”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Çayıroğlu, Y. (2014). İslam Hukukuna Göre Helal Gıda. Işık yay. İzmir.
- Demir, B. (2016). Görsel Medyanın Spordaki Şiddette Rolü, iksad publications.
- Devlet Planlama Teşkilatı. 1974.
- Din işleri yüksek kurulu Başkanlığı fetvaları 1066. (2018). Fetvalar. Ankara: TDV Matbaacılık ve ticari işletmeciliği.
- Doğan. O. (2015). Spor Psikolojisi. Detay Yayıncılık, Ankara.
- Ebü't-Tayyib, Takiyyüddîn Muhammed b. Ahmed b. Alî el-Hasenî el-Fâsî. (1998). el-İkdü's-Semîn fî Târîhi'l-Beledi'l-Emîn. (thk: Muhammed Abdulkadir Atâ). Dâru'l-Kütübi'l-İlmiye, Beyrut.
- Ensârî, Muhammed b. Mâhî es-Sa'dî el- el-Mâlî, (1972). el-İlmâm bi-Şerhi Umdeti'l-Ahkâm. Matbaatü's-Seâde, Mısır.
- Erdem, S. (2015). İslâm Hukukunda Tesettür. Din Gelenek ve Ahlâk Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu Kitabı, Ordu.
- Ergin, M. (1971). Dede Korkut Kitabı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
- Fâkihî, Ebû Abdillâh Muhammed el-Fâkihî, (1994). Ahbâru Mekke fî Kadîmi'd-Dehr ve Hadîsih, (thk: Abdülmelik Abdullah Düheyş, Dâru’l-Hadara, Beyrut.
- Günay. H. M. (2009). "Su". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Ilkım, Ebutalip. (2019). Bireylerin Yüzme Sporunu Tercih Etmelerinin Nedenleri (Malatya İli Örneği). (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü).
- İbn Âbidîn, Muhammed Emîn ed-Dımaşkî. (1992). Reddü'l-Muhtâr Ale'd-Dürri'l-Muhtâr, Dâru'l-Fikr, Beyrut.
- Karadavî, Y. (1973). İslamda Helal ve Haram, (Ramazan Nazlı, Çev.). Hilal Yayınları, İstanbul.
- Karaman, H. (2009). Hayatımızdaki İslâm, İz Yayıncılık, İstanbul.
- Karaman, H. (2012). İslâm'ın Işığında Günün Meseleleri. İz Yayıncılık, İstanbul.
- Kazvînî, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd b. Mâce el-Kazvînî, (2013). es-Sünen, (thk: Ahmed Şemseddin). Dâru'l Kutubi'l-İlmiye, Beyrut.
- Koca, F. (2013). İslâm İbadet Esasları, Ankara.
- Kurtubî, Ebü'l-Hasen Alî b. Halef el-Bekrî. (2003). Şerhu Sahîhi'l-Buhârî, (thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrahim). Mektebetü'r-Rüşt, Riyad
- Mervezi, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî, (2001). Müsned. (thk: Adil Mürşid ve Şuayip Erneût). Müessesetü'r-Risale, Beyrut.
- Mevsılî, Abdullah b. Mahmûd. (1980). el-İhtiyâr li-ta’lîli’l-Muhtâr. Çağrı Yayınları, İstanbul.
- Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb. (2001). es-Sünenü'l-Kübrâ, (thk: Hasen Abdulmünam). Müessesetü'r-Risale, Beyrut.
- Özbek, F. (2020). İslam’da Spor, Oyun ve Eğlence, Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Özgen, F. (2016). Spor Yapan ve Yapmayan Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ile Kişilik İlişkisinin İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü).
- Pay, S. (2006). Günlük Hayat, İslâm’a Giriş. DİB. Yayınları, Ankara.
- Pûri, Ebu’l-Ula Muhammet el-Mübarek. (2010). Tuhfetü’l-ahvezî şerhu câmiu’t-Tirmizî. Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut.
- San'ânî, Ebû Bekr Abdürrezzak el-Hımyerî. (1982). el-Musannef, (thk: Habib er-Rahman el- A'zamî). el-Mektebü'l-İslâmî, Beyrut.
- Serahsî, Ebû Ya'kub İshâk el-Kerrâb, el-Herevî. (1989). Fazâilu'r-Remy fî Sebîlillâh, (thk: Meşhur b. Hasen Muhammed Selmân). Mektebetü'l-Menar, Ürdün.
- Şâban, Z. (2017). İslâm Hukuk İlminin Esasları (Usulü’l-Fıkh), (Çev: İbrahim Kâfi Dönmez) Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
- Şahan, H. (2007). Üniversite öğrencilerinin sosyalleşme sürecinde spor aktivitelerinin rolü. (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Şentürk, Lütfi. Yazıcı, Seyfettin. (2009). İslâm İlmihali. DİB Yayınları, Ankara.
- Tahavî, Ebu Cafer Ahmet b. Muhammet el-Ezdî. (2013). Mukayeseli Hanefi Muhtasarı, (Soner Duman, Çev.). Beka yayıncılık, İstanbul.
- Tükenmez, M. (2011). Toplumbilim ve Spor. Kaynak yay, İstanbul.
- Türkiye Halter Federasyonu. (2024). http://halter.gov.tr/halterin-tarihi-gelisimi/>, (Erişim: 08.06.2024).
- Yetim, A. (2000) Sporun Sosyal Görünümü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi.
- Yüksek, A. (2018). Delilleriyle İslam İlmihali, (Edt. Osman Şahin), Ensar neşriyat, İstanbul.
- Zuhaylî, V. (1989). İslâm Fıkhı Ansiklopedisi, Risâle Yayınları, İstanbul.
Öz
This study deals with the relationship between Islamic religion and sports. Sports and sports competitions have existed in all societies throughout history. All educators know that, in addition to being a game and entertainment, it contributes to mental and physical development and provides moral virtues to the person. Because of the moral virtues it imparted to people, it has become an indispensable lesson in all educational institutions. Historically, some sports activities have religious origins. For example, a type of basketball game played by the Mayans in history involves religious rituals. Athletics games in ancient Greece are a part of polytheistic religions. Some Olympic games played in history also have religious origins. The religion of Islam has approved sports and sports activities within the framework of certain basic principles. These basic principles included in Islamic law books originate from the Quran and the Sunnah. Prophet of Islam Muhammad himself did sports and encouraged his friends around him to do sports. He organized sports competitions on various occasions and gave awards to the athletes who were successful in these competitions. There are some principles for a sports event to be halal in Islam. For example, sports and sports activities should not interfere with prayers. A sports activity should not harm human, animal or environmental health. He should not harbor feelings of revenge or vengeance. It should not lead to gambling or things prohibited in Islam. Rude and ugly words should not be used during sports events. Sportswear must comply with Islamic clothing standards. In a sports competition, the rules should be equal and fair for everyone. Any sports activity that is carried out by paying attention to these principles is allowed in Islamic terms.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akgül, M. H. (2014). Popüler Spor Kültürü ve Din. (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
- Akyüz, V. (2007). Asr-ı Saadet'te Spor, (Edt. Vecdi Akyüz), Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet'te İslâm, İçinde, Ensar Neşriyat, İstanbul.
- Bakır, R. E. (2020). Sporcularda Dindarlık, Alçakgönüllülük ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Uzak Doğu Sporları Örneği. (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Balcıoğlu. İ. (2003). Sporun Sosyolojisi ve Psikolojisi, Bilge Yayıncılık, İstanbul.
- Balçıkanlı, G. S. (2017). Yarışma Sporlarının Ahlaksal Amacı. OMÜ Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. C: 8 Sy. 1, Samsun.
- Bardakoğlu, A. (2010). İslam İlmihali. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
- Begavî, Ebü'l-Kâsım Abdullah b. Muhammed el-Merzübân. (ty). Mu'cemü's-Sahâbe, (thk: Muhammed el-Emin b. Muhammed el-Cuknî) Mektebetu Dâru'l-Beyan, Kuveyt.
- Bilmen, Ö. N. (1998). Büyük İslâm İlmihali, (Sadeleştiren: Ali Fikri Yavuz). İstanbul.
- Bozkurt, N. (2009). “Spor”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Bünyamin, E. (2009). “Semüre b. Cündüb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Çağrıcı, M. (2000). “İntikam”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Çayıroğlu, Y. (2014). İslam Hukukuna Göre Helal Gıda. Işık yay. İzmir.
- Demir, B. (2016). Görsel Medyanın Spordaki Şiddette Rolü, iksad publications.
- Devlet Planlama Teşkilatı. 1974.
- Din işleri yüksek kurulu Başkanlığı fetvaları 1066. (2018). Fetvalar. Ankara: TDV Matbaacılık ve ticari işletmeciliği.
- Doğan. O. (2015). Spor Psikolojisi. Detay Yayıncılık, Ankara.
- Ebü't-Tayyib, Takiyyüddîn Muhammed b. Ahmed b. Alî el-Hasenî el-Fâsî. (1998). el-İkdü's-Semîn fî Târîhi'l-Beledi'l-Emîn. (thk: Muhammed Abdulkadir Atâ). Dâru'l-Kütübi'l-İlmiye, Beyrut.
- Ensârî, Muhammed b. Mâhî es-Sa'dî el- el-Mâlî, (1972). el-İlmâm bi-Şerhi Umdeti'l-Ahkâm. Matbaatü's-Seâde, Mısır.
- Erdem, S. (2015). İslâm Hukukunda Tesettür. Din Gelenek ve Ahlâk Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu Kitabı, Ordu.
- Ergin, M. (1971). Dede Korkut Kitabı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
- Fâkihî, Ebû Abdillâh Muhammed el-Fâkihî, (1994). Ahbâru Mekke fî Kadîmi'd-Dehr ve Hadîsih, (thk: Abdülmelik Abdullah Düheyş, Dâru’l-Hadara, Beyrut.
- Günay. H. M. (2009). "Su". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara.
- Ilkım, Ebutalip. (2019). Bireylerin Yüzme Sporunu Tercih Etmelerinin Nedenleri (Malatya İli Örneği). (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü).
- İbn Âbidîn, Muhammed Emîn ed-Dımaşkî. (1992). Reddü'l-Muhtâr Ale'd-Dürri'l-Muhtâr, Dâru'l-Fikr, Beyrut.
- Karadavî, Y. (1973). İslamda Helal ve Haram, (Ramazan Nazlı, Çev.). Hilal Yayınları, İstanbul.
- Karaman, H. (2009). Hayatımızdaki İslâm, İz Yayıncılık, İstanbul.
- Karaman, H. (2012). İslâm'ın Işığında Günün Meseleleri. İz Yayıncılık, İstanbul.
- Kazvînî, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd b. Mâce el-Kazvînî, (2013). es-Sünen, (thk: Ahmed Şemseddin). Dâru'l Kutubi'l-İlmiye, Beyrut.
- Koca, F. (2013). İslâm İbadet Esasları, Ankara.
- Kurtubî, Ebü'l-Hasen Alî b. Halef el-Bekrî. (2003). Şerhu Sahîhi'l-Buhârî, (thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrahim). Mektebetü'r-Rüşt, Riyad
- Mervezi, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî, (2001). Müsned. (thk: Adil Mürşid ve Şuayip Erneût). Müessesetü'r-Risale, Beyrut.
- Mevsılî, Abdullah b. Mahmûd. (1980). el-İhtiyâr li-ta’lîli’l-Muhtâr. Çağrı Yayınları, İstanbul.
- Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb. (2001). es-Sünenü'l-Kübrâ, (thk: Hasen Abdulmünam). Müessesetü'r-Risale, Beyrut.
- Özbek, F. (2020). İslam’da Spor, Oyun ve Eğlence, Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Özgen, F. (2016). Spor Yapan ve Yapmayan Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ile Kişilik İlişkisinin İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü).
- Pay, S. (2006). Günlük Hayat, İslâm’a Giriş. DİB. Yayınları, Ankara.
- Pûri, Ebu’l-Ula Muhammet el-Mübarek. (2010). Tuhfetü’l-ahvezî şerhu câmiu’t-Tirmizî. Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut.
- San'ânî, Ebû Bekr Abdürrezzak el-Hımyerî. (1982). el-Musannef, (thk: Habib er-Rahman el- A'zamî). el-Mektebü'l-İslâmî, Beyrut.
- Serahsî, Ebû Ya'kub İshâk el-Kerrâb, el-Herevî. (1989). Fazâilu'r-Remy fî Sebîlillâh, (thk: Meşhur b. Hasen Muhammed Selmân). Mektebetü'l-Menar, Ürdün.
- Şâban, Z. (2017). İslâm Hukuk İlminin Esasları (Usulü’l-Fıkh), (Çev: İbrahim Kâfi Dönmez) Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
- Şahan, H. (2007). Üniversite öğrencilerinin sosyalleşme sürecinde spor aktivitelerinin rolü. (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Şentürk, Lütfi. Yazıcı, Seyfettin. (2009). İslâm İlmihali. DİB Yayınları, Ankara.
- Tahavî, Ebu Cafer Ahmet b. Muhammet el-Ezdî. (2013). Mukayeseli Hanefi Muhtasarı, (Soner Duman, Çev.). Beka yayıncılık, İstanbul.
- Tükenmez, M. (2011). Toplumbilim ve Spor. Kaynak yay, İstanbul.
- Türkiye Halter Federasyonu. (2024). http://halter.gov.tr/halterin-tarihi-gelisimi/>, (Erişim: 08.06.2024).
- Yetim, A. (2000) Sporun Sosyal Görünümü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi.
- Yüksek, A. (2018). Delilleriyle İslam İlmihali, (Edt. Osman Şahin), Ensar neşriyat, İstanbul.
- Zuhaylî, V. (1989). İslâm Fıkhı Ansiklopedisi, Risâle Yayınları, İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Egzersiz ve Spor Bilimleri (Diğer) |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Temmuz 2024 |
| Kabul Tarihi | 30 Ağustos 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 15 Sayı: 2 |
