Öğretmenlerinin Öznel İyi Oluşu: Branş ve Demografik Değişkenler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 3, 471 - 485, 25.12.2024

Sermin Ağralı Ermiş , Özkan Güler

https://doi.org/10.17155/omuspd.1515746

Öz

Öğretmenler, bireyin hayatını şekillendirmede önemli bir rol oynar ve onların olaylara karşı verdikleri tepkiler, yaşam doyumu, yaşam alanı memnuniyeti ve duygusal durumları hem kendilerini hem de öğrencilerini etkiler. Bu çalışmada, öğretmenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin cinsiyet, yaş, mesleki deneyim ve öğretmenlik branşları gibi demografik faktörlere göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya, ilk ve orta öğretim düzeyinde farklı branşlarda görev yapan (Özel Yetenek Branşları-Beden Eğitimi, Resim ve Müzik; Sözel Branşlar-Sosyal Bilgiler, Din Kültürü ve Ahlak; Sayısal Branşlar-Matematik ve Fen Bilgisi; Ana Sınıfı ve Sınıf Öğretmenleri; Yabancı Dil Öğretmenleri ve Meslek Öğretmenleri) 68’i kadın (%50,4) ve 67’si erkek (%49,6) olmak üzere toplam 135 öğretmen katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, “Öznel İyi Oluş Ölçeği” ve demografik bilgileri içeren bir anket formu kullanılmıştır. Bulgular, öğretmenlerin okul bağlılığı puanlarının yüksek, öğretim yeterliliği ve genel öznel iyi oluş düzeylerinin ise orta seviyede olduğunu göstermektedir. Yaş ve branş değişkenleri anlamlı bulgular sunarken, cinsiyet ve mesleki tecrübe değişkenleri önemli bir farklılık göstermemiştir. Özellikle özel yetenek branşları, dil, anaokulu ve ilkokul öğretmenlerinin öğretim yeterliliği düzeyleri, meslek öğretmenlerinden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Bu sonuçlar, öğretmenlerin branşlarına göre değişen tecrübe ve tatmin düzeylerini yansıtmaktadır. Küçük yaş gruplarıyla çalışan öğretmenlerin işlerine daha fazla adanmış oldukları söylenebilir. Bu bulgular, öğretmenlerin çalışma koşullarını iyileştirme ve eğitim politikaları geliştirme bağlamında değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

farklı branşlar, öğretmen, öznel iyi oluş

Subjective Well-Being of Teachers: A Study on Branches and Demographic Variables

Öz

Teachers play a key role in shaping individuals’ lives, and reactions of individuals, their judgments about life satisfaction, their living conditions, and emotional states affect both themselves and their students. This study aimed to assess teachers’ subjective well-being based on demographic factors such as gender, age, work experience, and teaching disciplines. The research included teachers working in various disciplines at the primary and secondary education levels (Special talent disciplines: Physical Education, Art, and Music; Verbal Disciplines: Social Studies, Religious Culture and Ethics; Numerical Disciplines: Mathematics and Science; Kindergarten and Primary School teachers; Foreign Language teachers; and Vocational teachers). A total of 135 teachers, 68 females (50.4%) and 67 males (49.6%) participated in the study. Data were collected using the “Subjective Well-Being Scale” and a survey form containing demographic information. The findings indicate that teachers’ school engagement scores are high, while their teaching efficacy and overall subjective well-being levels are at medium levels. While age and teaching discipline variables showed significant findings, gender and work experience variables did not reveal any significant differences. In particular, the teaching proficiency levels of special talent disciplines, language, kindergarten, and primary school teachers were significantly higher than those of vocational teachers. These results reflect the varying levels of experience and satisfaction among teachers based on their disciplines. It can be concluded that teachers working with younger age groups tend to be more dedicated to their jobs. These findings may provide insights for improving teachers’ working conditions and developing educational policies.

Anahtar Kelimeler

subjective well-being, teacher, teaching branches

Kaynakça

• Amirian, S. M., Amirian, S. K., & Kouhsari, M. (2023). The impact of emotional intelligence, increasing job demands behaviour and subjective well-being on teacher performance: teacher-gender differences. International Journal of Educational Management, 37(1), 240-258. https://doi.org/10.1108/IJEM-09-2022-0370
• Akhan, N. E., & Kaymak, B. (2021). Öğretmenlik uygulamasının öğretme motivasyonu ve öğretmenlik özyeterlilik inançlarına etkisi. Journal of International Social Research, 14(76). https://doi.org/10.17719/jisr.11424
• Azpiazu, L., Fernández-Zabala, A., Rodríguez-Fernández, A., & Ramos-Díaz, E. (2023). Perceived emotional intelligence and subjective well-being during adolescence: the moderating effect of age and sex. Current Psychology, 42(35), 31048-31063. https://doi.org/10.1007/s12144-022-04128-1
• Babbie, E., & Edgerton, J. D. (2023). Fundamentals of social research. Cengage Canada.
• Bhargava, S., Sharma, R., & Kulshreshtha, M. (2024). Promoting subjective well-being of IT professionals through gratitude practice: a moderated mediation analysis of gender and employee engagement. Management Research Review, 47(4), 559-580. https://doi.org/10.1108/MRR-05-2022-0363
• Bıçak, M. (2021). “Sınıf öğretmenlerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile mesleki tükenmişlikleri arasındaki ilişki” (Master's Thesis, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Cenkseven-Onder, F., & Sari, M. (2009). The quality of school life and burnout as predictors of subjective well-being among teachers. Educational Sciences: Theory and Practice, 9(3), 1223-1235.
• Chen, Y. L., Huang, L. F., & Wu, P. C. (2021). Preservice preschool teachers’ self-efficacy in and need for STEM education professional development: STEM pedagogical belief as a mediator. Early Childhood Education Journal, 49, 137-147. https://doi.org/10.1007/s10643-020-01055-3
• Dreer, B. (2024). Teachers’ well-being and job satisfaction: The important role of positive emotions in the workplace. Educational studies, 50(1), 61-77. https://doi.org/10.1080/03055698.2021.1940872
• Dereceli, Ç. & Dereceli, E. (2023). Öğretmenlerin Denetim Odakları İle Öz Yeterlik İnançlarının İncelenmesi, Uluslararası Eğitimde Mükemmellik Arayışı Dergisi (UEMAD), 3 (2), 20-33
• Diener, E., Oishi, S., Tay, L. (2018). ‘’Advances in Subjective Well-Being Research’’, Nature Human Behaviour, 2(4), .253-260. https://doi.org/10.1038/s41562-018-0307-6. https://doi.org/10.1038/s41562-018-0307-6
• Dinç, G. (2018). “Özel eğitim kurumlarında çalışan özel eğitim öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile öznel iyi oluş düzeylerinin “ (Master's thesis, Biruni Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Erceylan, N., Öztürk, M., Uludağ, K., Uzunbacak, H. H., & Akçakanat, T. (2021). İçsel motivasyon ve öznel iyi oluş arasındaki ilişki: İş becerikliliği ve akış deneyiminin seri aracılık rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(40), 413-436. https://doi.org/10.35408/comuybd.755959
• Emeljanovas, A., Sabaliauskas, S., Mežienė, B., & Istomina, N. (2023). The relationships between teachers’ emotional health and stress coping. Frontiers in psychology, 14, 1276431. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1276431
• Gönener, A., Öztürk, A., & Yılmaz, O. (2017). Kocaeli üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin mental (psikolojik) iyi olma düzeylerinin mutluluk düzeylerine etkisi. Sportif bakış: Spor ve eğitim bilimleri dergisi, 4(1), 44-55.
• Güvenç, A. (2021). “Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile olumlu düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki” (Master's thesis, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi).
• Hameed, Z., Garavan, T. N., Naeem, R. M., Burhan, M., Moin, M. F., & McCabe, T. (2024). Subjective well‐being, COVID‐19 and financial strain following job loss: Stretching the role of human resource management to focus on human sustainability beyond the workplace. Asia Pacific Journal of Human Resources, 62(1), e12384. https://doi.org/10.1111/1744-7941.12384
• Hascher, T., & Waber, J. (2021). Teacher well-being: A systematic review of the research literature from the year 2000–2019. Educational research review, 34, 100411. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2021.100411
• Hav Havighurst, R. J., & Glasser, R. (1972). An exploratory study of reminiscence. Journal of gerontology. https://doi.org/10.1093/geronj/27.2.245
• Herman, K. C., Prewett, S. L., Eddy, C. L., Savala, A., & Reinke, W. M. (2020). Profiles of middle school teacher stress and coping: Concurrent and prospective correlates. Journal of School Psychology, 78, 54-68. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2019.11.003
• Hung, C. H., Lin, C. W., & Yu, M. N. (2016). Reduction of the depression caused by work stress for teachers: Subjective well-being as a mediator. International Journal of Research Studies in Psychology, 3, 25-35. https://doi.org/10.5861/ijrsp.2016.1461
• Li, C., Xia, Y., & Zhang, Y. (2023). Relationship between subjective well-being and depressive disorders: Novel findings of cohort variations and demographic heterogeneities. Frontiers in Psychology, 13, 1022643. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1022643
• Liu, Y., Yang, X., Wu, Y., Xu, Y., Zhong, Y., & Yang, S. (2023). The relationship between job satisfaction and depressive symptoms among Chinese adults aged 35–60 years: the mediating role of subjective well-being and life satisfaction. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(3), 2023. https://doi.org/10.3390/ijerph20032023
• Özcan, M. (2024). Subjective well‐being levels of classroom teachers. European Journal of Education, e12693. https://doi.org/10.1111/ejed.12693
• Park, N. (2004). The role of subjective well-being in positive youth development. The annals of the American academy of political and social science, 591(1), 25-39. https://doi.org/10.1177/0002716203260078
• Pap, Z., Maricuțoiu, L., Vîrgă, D., Ilie, M., Mladenovici, V., Popescu, B., & Valache, D. (2023). Happy teacher, healthy class? Linking teachers’ subjective well-being to high-school and university students’ physical and mental health in a three-level longitudinal study. Social Psychology of Education, 26(3), 811-831. https://doi.org/10.1007/s11218-023-09768-0
• Pretsch, J., Flunger, B., & Schmitt, M. (2012). Resilience predicts well-being in teachers, but not in non-teaching employees. Social Psychology of Education, 15, 321-336. http://doi.org/10.1007/s11218-012-9180-8
• Proctor, C. (2024). Subjective well-being (SWB). In Encyclopedia of quality of life and well-being research (pp. 6952-6956). Cham: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-031-17299-1_2905
• Ronfelt, M., Farmer, S. O., McQueen, K., & Grissom, J.A. (2015). Teacher collaboration in instructional teams and student achievement. American Educational Research Journal, 52(3), 475-514. https://doi.org/10.3102/0002831215585562
• Santana-Monagas, E., Nunez, J. L., Loro, J. F., Huescar, E., & Leon, J. (2022). Teachers’ engaging messages: The role of perceived autonomy, competence and relatedness. Teaching and Teacher Education, 109. https://doi.org/10.1016/j.tate.2021.103556
• Santrock, J. W. (2015). Yaşam boyu gelişim (Galip Yüksel, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Taajamo, M., & Puhakka, E. (2019). Opetuksen ja oppimisen kansainvälinen tutkimus TALIS 2018. Perusopetuksen vuosiluokkien, 7-9.
• Tang, Y. (2018). What makes rural teachers happy? An investigation on the subjective well-being (SWB) of Chinese rural teachers. International Journal of Educational Development, 62, 192-200. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2018.05.001
• Wang, X., Gao, Y., Wang, Q., & Zhang, P. (2024). Relationships between self-efficacy and teachers’ well-being in middle school English teachers: The mediating role of teaching satisfaction and resilience. Behavioral Sciences, 14(8), 629. https://doi.org/10.3390/bs14080629
• Yurcu, G. (2014). ‘’Konaklama İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının İş Doyumu ve Öznel İyi Oluşlarına Etkisi’’, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Zee, M., Koomen, H. M. Y., & F.de Jong, P. (2018). How different levels of conceptualization and measurement affect the relationship between teacher selfefficacy and students’ academic achievement. Contemporary Educational Psychology, 55, 189-200. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2018.09.006
• Zhao, P., Yuan, J., & Hu, Y. (2024). Work hours, job resources and subjective well-being of Chinese faculty: An empirical analysis based on a sequential mediation model. Research in Higher Education, 1-24. https://doi.org/10.1007/s11162-023-09770-7