Türkiye’de Sosyal Politikanın Dünü, Bugünü: Hayırseverliğin Kurumsallaşması mı? Gelişim mi?

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 1 - 22, 04.07.2017

Yener Şişman

https://doi.org/10.17541/optimum.281038

Cited By: 8

Öz

Cumhuriyet Türkiye’si ekonomik, sosyal, kültürel alanlarda
Osmanlı’nın mirası üzerine kurulmuş, sözü edilen alanlarda kırılmadan ziyade
yumuşak bir geçiş gerçekleşmiştir. Bu nedenle, Türkiye’deki sosyal politika
uygulamalarının bugününü kavrayabilmek için geçmişin bilinmesi, konunun
Osmanlı’daki yapının değişimi ve dönüşümü çerçevesinde irdelenmesi gereklidir.
Bu çalışma, Türkiye’de sosyal politikanın tarihsel gelişimini ortaya koymak ve
bugüne ilişkin yansımaları olan geçmiş dönem uygulamalarının mevcut biçimini
analiz etmek amacındadır. Çalışmanın sonucunda Türkiye’deki sosyal politika
uygulamalarının kimi farklılıkları içinde barındırsa da Osmanlı’dan günümüze
kadar; ekonomik ve sosyal yapı ile uyumlu bir biçimde geliştiği, gönüllülük ve
hayırseverlik düşüncesine dayalı temel yapısını koruduğu, “sosyal devlet”
anlayışının ise zaman içinde ve aşamalı bir gelişme gösterdiği vurgulanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Politika, Sosyal Devlet, Sosyal Politika Tarihi, Hayırseverlik

Past And Current States of Social Policy in Turkey: Is it Philanthropy Institutionalized? Is it Progress?

Öz

Republic of Turkey was founded on the
heritage of the Ottomans in economic, social and cultural areas, and a soft,
not sharp, transition, occurred in the these areas. Therefore, in order to
understand the current state of social policy practices in Turkey, it is
necessary to know about the past and to examine the subject within the
framework of the change and transformation in the Ottoman structure. The
purpose of this study is to reveal the historical development of social policy
in Turkey and to examine the current form of the practices that have
reflections into the present time. In conclusion it has emphasized that social
policy practices in Turkey include certain differences, yet up until now, these
practices have developed in accordance with the economic and social structure
and protected the notion of voluntariness and benevolence and that the
understanding of “social state” has developed gradually in time. 

Anahtar Kelimeler

Social Policy, History of Social Policy, Social State, Charity

Kaynakça

• Akça, G. (2004). Âhilik geleneği ve günümüz Fethiye esnafı, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14, 209-219.
• Akman, Ş. T. ve Solak A. (2011). II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de hububat üretiminin vergilendirilmesi. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2), 73-91.
• Altan, Ö. Z. (2008). Sosyal politika. Eskişehir:Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Altan, Ö. Z. vd. (2005). İşçi profil araştırması:Eskişehir örneği. Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Altan, Ö. Z. vd. (2011). Uluslararası çalışma normları. Eskişehir:Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Babahan, A. (2009). Bir sosyal politika projesi olarak köy enstitüleri. Alternatif Politika, 1(2), 194-226.
• Bakan, S. ve Özdemir, H. (2012). Sosyal politika açısından CHP ile AKP’nin karşılaştırılması. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 22-50.
• Bedir, E. vd. (2012). Sosyal politika. (Ed. Oral İ. ve Şişman Y.). Eskişehir:Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Boratav, K. (2003). Türkiye iktisat tarihi 1908-2002. İstanbul:İmge Kitabevi.
• Buğra, A. (2008). Kapitalizm, yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika. İstanbul:İletişim Yayınları.
• Büyükboyacı Y. (1986). Türk esnafının sosyal yapısı ve sosyal değişme temayülleri. Sosyoloji Konferansları, 21, 159-170.
• Çelik, A. (2010). Muhafazakâr sosyal politika yönelimi:hak yerine yardım-yükümlülük yerine hayırseverlik. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 42, 63-81.
• Demirci Akyol, E. (2014). Sultan II. Abdülhamid döneminde sosyal politika uygulamaları. Sosyal Politika Çalışmaları, 14(31), 33-47.
• Dilik, S. (1985). Atatürk döneminde sosyal politika. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 40(1), 93-102.
• Dilik, S. (1988). Sosyal güvenliğin tarihsel gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 43(1), 41-80.
• Durmaz, O. S. (2016). Neo-Liberal Sosyal Politika Rejiminin Tesisi ve AKP. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1(2016), 143-167.
• Ertem, B. (2009). Türkiye-ABD ilişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 377-397.
• Ekin, N. (1987). Türkiye’de endüstri ilişkilerinin gelişimi ve 1936 İş Kanunu. Sosyal Siyaset Konferansları, 35-36, 33-51.
• Evren, B. (1999). Osmanlı esnafı. İstanbul:Doğan Kitapçılık.
• Görmüş, A. (2007). Türkiye’de sosyal diyaloğun gelişimi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 14, 115-140.
• Güvercin, C. H. (2004). Sosyal güvenlik kavramı ve Türkiye’de sosyal güvenliğin tarihçesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57(2), 89-95.
• İTO (2006). Loncadan oda’ya. İstanbul.
• Karakök, T. (2011). Zonguldak kömür havzasında bir yardım sandığı:Amele Birliği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 351-367.
• Karasoy, Y. (2004). Âhi kelimesi ve Türk kültüründe âhilik. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14, 1-23.
• Koray, M. (1994). Değişen koşullarda sendikacılık. İstanbul:TÜSES Yayınları.
• Koray, M. (2000). Sosyal politika. Bursa:Ezgi Kitabevi.
• Koray, M. (2008). Sosyal politika. Ankara:İmge Kitabevi.
• Makal, A. (1997). Osmanlı İmparatorluğunda çalışma ilişkileri:1850-1920. Ankara:İmge Kitabevi.
• Makal, A. (1999). Türkiye’de tek partili dönemde çalışma ilişkileri:1920-1946. Ankara:İmge Kitabevi.
• Makal, A. (2004). 65. yılında milli korunma kanunu, çalışma ilişkileri ve iş mükellefiyeti üzerine bir inceleme, tartışma metinleri serisi. Ankara:Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını.
• Makal, A. (2006a). Dünden bugüne Türkiye’nin toplumsal yapısı. İçinde. M. Zencirkıran (ed.), Cumhuriyetten 21. yüzyıla Türkiye’de çalışma ilişkileri (ss.375-398). Ankara:Nova Yayınları.
• Makal, A. (2006b). Zonguldak Kent Tarihi Bienali Bildiriler Kitabı. İçinde Zonguldak ve Türkiye toplumsal tarihinin acı bir deneyimi olarak iş mükellefiyeti. İstanbul.
• Metin, O. (2011). Sosyal politika açısından AKP dönemi:sosyal yardım alanında yaşananlar. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1(2011), 179-200.
• Ökçün, A. G. (1996). Ta’til-i Eşgal Kanunu, 1909 belgeler-yorumlar. Ankara:SPK Yayınları.
• Özcan, K. (2006). Anadolu’da Selçuklu kentler sistemi ve mekânsal kademelenme. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(2), 21-61.
• Özdemir, S. (1996). Türkiye'de zorunlu çalışma uygulamaları. Sosyal Siyaset Konferansları, 42, 181-213.
• Sevinç, N. (1978). Osmanlılarda sosyo-ekonomik yapı, cilt 1. İstanbul:Kutsun Yayınevi.
• Şenocak, H. (2009). Sosyal güvenlik sistemini oluşturan bileşenlerin tarihi süreç ışığında değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 56, 409-468.
• Şişman, Y. (2011). Türkiye’de özürlülere yönelik yasal düzenlemeler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 60, 169-221.
• Şişman Y. vd. (2010). Özürlülerin çalışma yaşamına katılma gereği ve türkiye’de bu bağlamda uygulanan sosyal politikaların genel bir değerlendirmesi -kota yönteminin uygulanmasına ilişkin bir Eskişehir örneği-, Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Talas, C. (1992). Türkiye’nin açıklamalı sosyal politika tarihi. Ankara:Bilgi Yayınevi.
• Tokol, A. (2005). Türk endüstri ilişkileri sistemi. Ankara:Nobel Yayınları.
• Topçuoğlu, H. (1956). Etibank ve sosyal politikası. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13(1), 287-328.
• Uçkan, B. (1999). Mecelle'de iş hukuku düzeni. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54(1), 159-173.
• Yazıcı, E. (?). Osmanlı’dan günümüze Türk işçi hareketi ve Türk Harb-İş. Ankara:Türk Harb-İş Sendikası Eğitim Yayınları.
• Zabcı, F. C. (2003). Sosyal Riski Azaltma Projesi:yoksulluğu azaltmak mı, zengini yoksuldan korumak mı?. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(1), 215-239.