Büyükşehir Belediye Modelinde Zabıta Hizmet Paylaşımı Analizi: Ordu ve Trabzon Örneği

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 356 - 374, 14.07.2023

Gamze Çürüksulu Usta

https://doi.org/10.17541/optimum.1240190

Cited By: 1

Öz

Türkiye’de yerel yönetimlerdeki düzenlemelerin en sonuncusu olan 6360 sayılı Kanun değişikliği ile kademeler arasındaki hizmet paylaşımında önemli değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Buradan hareketle araştırmanın amacı büyükşehir belediyeleri ile büyükşehir ilçe belediyeleri arasındaki zabıta hizmet paylaşımının son sekiz yılda ortaya çıkardığı uygulama sonuçlarının analiz edilmesidir. Yerel yönetimlerde belediye içinde örgütlenen zorunlu bir hizmet alanı olan zabıta hizmet alanının seçilmesinde 6360 sayılı Kanun’un doğrudan etkilediği bir hizmet alanı olmasının ve büyükşehir belediyelerinin hizmet sunum alanlarının genişlemesiyle birlikte hizmet alan nüfusunun artmasının etkisi bulunmaktadır. Araştırma, Ordu ve Trabzon büyükşehir ve ilçe belediyelerindeki üst düzey yönetici algısı üzerinden ölçülmekte, verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış mülakat yöntemi kullanılmaktadır. Araştırma sonuçları, ruhsatlandırma, denetleme ve ana arterlere hizmet paylaşımının başarılı şekilde sürdürüldüğünü bu anlamda il belediyesinden büyükşehir belediyesine dönüşmüş olmanın beklenileni karşıladığını göstermektedir. Diğer taraftan, ana yol ve ara yol ayrımına dayalı hizmet paylaşımının kargaşaya neden olduğunu ve bu paylaşımın kaldırılarak ilçe belediyelerinin yetkili ve sorumlu olmasını önermektedir.

Anahtar Kelimeler

Büyükşehir, İlçe Belediyesi, Hizmet Paylaşımı, Zabıta, 6360 Sayılı Kanun., Metropolitan, County Municipality, Service Sharing, Municipal Police, Law No. 6360

Municipal Police Service Sharing Analysis in Metropolitan Municipality Model: Ordu and Trabzon Cases

Öz

There have been significant changes in service sharing between levels following the Law No 6360. This research aims to investigate the application results of service sharing in municipal police between metropolitan municipalities and county municipalities in Ordu and Trabzon. The municipal police service area is one of the mandatory service areas that is directly affected by the last regulation. Moreover, it has direct interaction with the population living on the expanded border of the municipality. Empirical investigation relies on the perceptions of senior officers in municipalities. This research uses semi-structured interviews. The main findings suggest that the transformation from provincial municipality to metropolitan municipality meets the expectations. Licensing, inspection, and service sharing to main arteries have been successfully conducted. To overcome the confusion in service sharing between municipalities, criterion based on discrimination between main arteries and crossroads should be canceled and county municipalities should be responsible, instead.

Anahtar Kelimeler

Metropolitan, County Municipality, Service Sharing, Municipal Police, Law No. 6360

Kaynakça

• Agun, B. H. ve Güler, M. (2017). Büyükşehir belediyelerinin gelir yapılarının değerlendirilmesi: 2006-2015. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (4). [Çevrim-içi: http://www.yyusbedergisi.com/dergiayrinti/buyuksehir-belediyelerinin-gelir-yapilarinin-degerlendirilmesi-2006-2015_411], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Akman, E. ve Bayram, T. (2018). Özel kolluk kuvveti olarak belediye zabıtası: zabıtaların temel sorunlarının Isparta ölçeğinde nitel bir analizi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi. 1 (3), 348-356. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mana/issue/42538/502176], Erişim tarihi: 18.01.2023.
• Arıkboğa, E. (2013). Geçmişten geleceğe büyükşehir belediye modeli. Yerel Politikalar Dergisi. (3), 48-96. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yerelpolitikalar/issue/13663/165299], Erişim tarihi: 01.12.2022.
• Arıkboğa, E. (2018). Yerinden yönetim ve merkezileşmiş büyükşehir sisteminde yetkilerin dağıtılması. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6 (1), 1-34. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/en/pub/marusbd/issue/33431/412624], Erişim tarihi: 01.12.2022.
• Arıkboğa, Ü. (2015). Türkiye’de büyükşehir belediyesi transfer sistemi ve 6360 sayılı kanunun etkileri. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 37 (2), 1-29. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/muiibd/issue/16989/177543], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Arıkboğa, Ü. (2016). Türkiye’de belediyelerin gelir yapısı: sorunlar ve çözüm önerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (33), 276-297. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/en/pub/mkusbed/issue/19579/209005], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Arıkboğa, Ü. (2018). Metropoliten yönetimlerde hizmet sorumluluklarının paylaşımı ve finansmanı. TESAM Akademi Dergisi, Yerel Yönetimler Özel Sayısı, 251-282. [https://dergipark.org.tr/tr/pub/tesamakademi/issue/36803/419254], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Atabeyoğlu, Ö. (2014). Büyükşehir olma sürecinde bir kent: Ordu. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (5), 160-177. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/adusobed/issue/17962/188834], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Bulut, Y. ve Dönmez, D. (2019). 6360 sayılı düzenlemeyle oluşan büyükşehir modelinde büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri arasında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Hatay ili örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2 (1), 29-40. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mana/issue/45278/551905], Erişim tarihi: 06.12.2022.
• Çamdere, M. A. ve Genç, F. N. (2018). 6360 sayılı kanun’un kamu hizmetlerinin sunumuna etkisi: Denizli büyükşehir belediyesi örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 35-60. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ckuiibfd/issue/41863/337096], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Dağ, M. ve Kılınç, F. (2017). 6360 sayılı kanun sonrası büyükşehir belediyeleri açısından mali özerkliğin değerlendirilmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 426-443. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/en/pub/bitlissos/issue/32431/347475], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Eryiğit, B. H. (2018). Metropoliten alanların yönetimine dair kuramlar ekseninde Türkiye’de büyükşehir belediye mevzuatının irdelenmesi. TESAM Akademi Dergisi, Yerel Yönetimler Özel Sayısı. 51-76. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tesamakademi/issue/36803/419238], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Genç, F. N. ve Tekçe, Y. (2019). 6360 sayılı kanunun tüzel kişiliği kaldırılan köylere/yeni mahallelere etkisi: Aydın örneği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 20 (44), 1-16. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sobbiad/issue/46675/485557], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Genç, F. N., Özerk, H. ve Ülkü, M. S. (2018). 6360 sayılı kanunun kamu hizmetlerinin sunumuna etkisi: İncirliova belediyesi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2), 206-221. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/en/pub/aeusbed/issue/42007/387117], Erişim tarihi: 06.12.2022.
• Genç, F., N. (2016). 6360 sayılı yasa ve büyükşehir belediyelerinde dönüşüm. Türkiye’de Yeni Kamu Yönetimi: Yerel Yönetim Reformu. Demirkaya, Y. (Ed). 271-303. İstanbul: WALD Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı. . [Çevrim-içi: https://www.wald.org.tr/Uploads/Pages/Module/J5JJ3E44T3252RZ758LWXF1P12GH75.pdf], Erişim tarihi: 05.12.2022.
• Gül, H. (2016). Türkiye’de yerel, metropoliten ve bölgesel ölçekte idari reformlar. Türkiye’de Yeni Kamu Yönetimi: Yerel Yönetim Reformu. Demirkaya, Y. (Ed.). s. 49-77. İstanbul: WALD Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı. [Çevrim-içi: https://www.wald.org.tr/Uploads/Pages/Module/J5JJ3E44T3252RZ758LWXF1P12GH75.pdf], Erişim tarihi: 04.12.2022.
• Gül, H., Özgür, H. ve Efe, S. (2017). Niçin ve nasıl bir büyükşehir belediye reformu? Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1 (4). [Çevrim-içi: http://www.yyusbedergisi.com/dergi/nicin-ve-nasil-bir-buyuksehir-belediye-reformu20180101031608.pdf], Erişim tarihi: 29.11.2022.
• Kalpaklıoğlu, G. (2017). 6360 sayılı büyükşehir yasasının kırsal kesime etkilerinin değerlendirilmesi (Ordu Büyükşehir Belediyesi Örneği). Basılmamış yüksek lisans tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Karagöz, Y. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (2. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Oktay, T. (2016). 6360 sayılı kanuna dayalı büyükşehir belediye reformunu anlama ve anlamlandırma. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1 (1), 71-131. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/297175], Erişim tarihi: 05.12.2022.
• Oktay, T. (2017). Zabıta ve ruhsat denetim hizmetleri. Yerel hizmetler. Ateş, H. (Ed), 195-213. İstanbul: Der Yayınları.
• Öçal, E. U. (2016). Mülki sınırlarda büyükşehir belediye örgütlenmesi: Ordu büyükşehir belediyesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öner, S. ve Şahnagil, S. (2020). 6360 sayılı kanunun yönetsel sonuçlarına büyükşehir belediye meclis üyelerinin yaklaşımları: Balıkesir örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (4), 648-664. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ohuiibf/issue/57037/702314], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Sarıhan, N. Ö. (2019). 6360 sayılı yasa ile ortaya çıkan ölçek tartışmaları ekseninde beldeden dönüştürülen mahallelerde hizmet algısının farklı boyutlarıyla Trabzon örneğinde tartışılması. Basılmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Şimşek, S. (2016). Belediye zabıta örgütünün örgütsel ve işlevsel gerekliliği üzerine bir inceleme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 387-406. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/25163/265834], Erişim Tarihi: 08.01.2023.
• Tekel, A. (2016). Türkiye’de geçmişten günümüze değişen metropoliten alan yönetimi. Türkiye’de Yeni Kamu Yönetimi: Yerel Yönetim Reformu. Demirkaya, Y. (Ed.). s. 243-271. İstanbul: WALD Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı. [Çevrim-içi: https://www.wald.org.tr/Uploads/Pages/Module/J5JJ3E44T3252RZ758LWXF1P12GH75.pdf], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Tekin, Ö. F. (2018). Türkiye’de büyükşehir yönetimi ve 6360 sayılı yasanın getirdiği değişim: Konya örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (55). 84-105. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/35683/397288], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Yalçın, A. Z. ve Gök, M. (2016). 6360 sayılı büyükşehir belediye yasasının büyükşehir ve ilçe belediyelerinin mali durumuna etkisi: Balıkesir ili örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, İİBF 10. Yıl Özel Sayı, 687-723. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/baunsobed/issue/50451/662466], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• Yıldırım, U., Gül, Z. ve Akın, S. (2015). İl mülki sınırı büyükşehir belediye modelinin getirdiği yenilikler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (2), 205-230. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/oguiibf/issue/56485/785401], Erişim tarihi: 28.10.2022.
• Yılmaz, V. (2018). 6360 sayılı yasa ile oluşturulan yeni büyükşehir belediye modelinin uygulamadaki yansımaları: Hatay, Malatya, Manisa ve Van büyükşehir belediyesi örnekleri. Basılmamış doktora tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Yüksel, C. (2016). Yerel yönetimlerde kaynak paylaşım sistemleri ve 6360 sayılı kanunla Türkiye’deki değişimler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71 (3), 731-756. [Çevrim-içi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ausbf/issue/23852/254100], Erişim Tarihi: 07.12.2022.
• 6360 sayılı Kanun Genel Gerekçesi, [Çevrim-içi: http://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-0690.pdf], Erişim tarihi: 21.09.2021.
• 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, [Çevrim-içi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6360&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5], Erişim tarihi: 21.09.2021.
• 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, [Çevrim-içi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf], Erişim tarihi: 21.09.2021.
• Belediye Zabıta Yönetmeliği. https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=11244&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5. (10/04/2021)
• [Çevrim-içi: https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx], Erişim tarihi: 08.05.2021.
• [Çevrim-içi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr], Erişim tarihi: 21.09.2021.
• [Çevrim-içi: https://www.harita.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf], Erişim tarihi: 21.09.2021.
• [Çevrim-içi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr], Erişim tarihi: 21.09.2021.
• [Çevrim-içi: https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Root/Uzakliklar/ililcemesafe.pdf], Erişim tarihi: 21.09.2021.
• [Çevrim-içi: https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx], Erişim tarihi: 21.09.2021