İktisadın Diğer Bilimlerle İlişkisi: İktisat Eğitiminde Dönüşüm

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 287 - 312, 14.07.2023

Hasan Umutlu , Oytun Meçik

https://doi.org/10.17541/optimum.1264590

Öz

Temel öznesi birey olan ve diğer bilimlerle en çok ilişkiye sahip olan bilim dalı iktisat bilimidir. İktisadın diğer bilimlerle ilişkisi geçmişten günümüze kadar eleştirilir olmuştur. Eleştiri konusunun odak noktası iktisadın diğer bilim dallarıyla olan ilişkisinde araç-amaç sınırının korunamaması olmuştur. İktisat biliminin diğer disiplinlerle ilişkisi sadece iktisat bilimine değil iktisat eğitimine de yansımıştır. Çalışmanın amacı, iktisadın doğa ve sosyal bilimleri ile olan ilişkisini inceleyip bu ilişkilerin iktisat eğitimine olan yansımasını değerlendirmektir. Çalışmanın sonucuna göre iktisadın diğer bilim dallarıyla olan ilişkisi araç bağlamı korunabilirse iktisat bilimi ve iktisat eğitimine pozitif katkı sağlayacağı yönündedir.

Anahtar Kelimeler

İktisadın Diğer Disiplinlerle İlişkisi, İktisadın Sosyal Değerlerle İlişkisi, İktisat Eğitimi ve İktisat Öğretimi

The Relation of Economics with Other Sciences: Transformation in Economics Education

Öz

The branch of science whose main subject is the individual and which has the most relations with other sciences is the science of economics. The relationship of economics with other sciences has been criticized from past to present. The focus of the criticism has been the failure to protect the means-end boundary in the relationship of economics with other disciplines. The relationship of economics with other disciplines is reflected not only in economics but also in economics education. The aim of the study is to examine the relationship of economics with natural and social sciences and to evaluate the reflection of these relationships on economics education. According to the results of the study, the relationship of economics with other disciplines is that if the instrument context can be preserved, it will make a positive contribution to economics and economics education.

Anahtar Kelimeler

Relation of Economics to Other Disciplines, The Relation of Economics to Social Values, Economic Education and Teaching of Economics

Kaynakça

• Akat, A. S. (2017). İktisat Eğitimi Üzerine Gözlemler. İktisat ve Toplum Dergisi, (79), 12-19.
• Aktan, C. C. ve Genç, S. Y. (2020). İktisadın Matematizasyonu- Marshall’dan Keynes’e; Mises’den Hayek’e; Buchanan’dan Coase’a: Matematiksel İktisada Yönelik Eleştiriler. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 12(2), 161-189.
• Aktan, C. C. ve Yavuzaslan, K. (2020). Davranışsal İktisat: Bireylerin İktisadi Karar ve Tercihlerinde Zihinsel, Duygusal ve Psikolojik Faktörlerin Analizi. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 12(2), 100-120.
• Alada, D. (2004). İktisat Düşüncesinde Felsefi Yaklaşımın Önemi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(02).
• Alada, A. D. (2007). İktisat Düşüncesinin Yakın Dönem Evrimi Ve Türkiye'de İktisat Okuryazarı Olmak. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 1-8.
• Arıcıoğlu, E. (2011). İktisat Teorisinde Unutulmuş Bir Kavram“Mekan”. Ekonomik Yaklaşım, 22(81), 17-44.
• Atakişi, A. (2012). Bölgesel Farklılıkların Oluşumu: Yeni Ekonomik Coğrafya Yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 62 (2): 153-175.
• Aydemir, C. ve Güneş, H. H. (2006). Merkantilizmin Ortaya Çıkışı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 1-23.
• Aysan, A. F. ve Ulu, M. F. (2013). Küresel Kriz, İktisat Tarihi ve Makro İktisat Metodolojisi Açısından Bir Kazanç Olabilir mi? İktisat ve Toplum Dergisi(30), 5-10.
• Aytekin, G. K. (2018). Uluslararası Sermaye Hareketleri Kapsamında Sıcak Para Akımlarının Ekonomik Etkileri ve Spekülasyon. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(7), 184-207.
• Baç, M. (2007). İktisadi Analizin Disiplinlerarası Uygulamalarında Durum ve Öngörüler. Türkiye Bilimler Akademisi: İktisat Öngörü Çalışması 2003-2023, 1-22.
• Baloğlu, B. (2004). İktisadın Sosyal Boyutu. Istanbul Journal of Sociological Studies(29), 99-119.
• Baysuğ, İ. (2017). Anayasal İktisat ve Türkiye Ekonomisinde Anayasal İktisadın Uygulanabilirliği ile İlgili Bir Değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(5), 87-97.
• Bilgin, C. (2006). İktisatta Matematiksel Yaklaşım Sorunu. Sosyoekonomi, 4(4), 69-84.
• Bilir, H. (2017). Léon Walras Neoklasik İktisadın Fiziko-Matematiksel Bir Bilim Olarak İnşası. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 131-142.
• Birner, J. (2002). A Conservative Approach to Progress in Economics. In S. Boehm, C. Gehrke, H. D. Kurz, ve R. Sturn (Eds.), Is There Progress in Economics (s. 65-88).
• Bocutoğlu, E. (2014). Hukuk ve İktisat İlişkileri İçin Bir Örnek Olay Olarak Glass-Steagall Yasası ile 2007 Küresel Finansal Krizi Bağlantısı. Türkiye Ekonomi Kurumu Uluslararası Ekonomi Kongresi. Antalya.
• Boston College (2022). What is Econometrics?, Boston College, Erişim adresi: https://appliedeconomics.bc.edu/what-is-econometrics/
• Brandford, V. (1902). The Organisation of Economic and Political Studies in American Universities. The Economic Journal, 12(48), 535-547.
• Buğra, A. (1995). İktisatçılar ve İnsanlar. (2.bs). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bulut, Ö. U. ve Aykırı, M. (2018). Sıcak Para Hareketleri Bileşenlerinin İstikrarlılığı. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 539-560.
• Bulutay, T. (2012). İktisattaki Yeni Gelişmelerin Işığında İktisat Eğitimi (No. 2012/38). Discussion Paper.
• Can, Y. (2012). İktisatta Psikolojik İnsan Faktörü: Davranışsal İktisat. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(2), 91-98.
• Colvin, C. (2019). Why Economists Need Economic History, Queen's Policy Engagement, Erişim adresi: http://qpol.qub.ac.uk/why-economists-need-economic-history/
• Çalık, Ü. ve Düzü, G. (2009). İktisat ve Psikoloji. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E‐Dergisi(18), 1-13.
• Çalışkan, E. T. ve Kaya, A. A. (2015). Yeni Ekonomik Coğrafya Yaklaşımı Çerçevesinde İşgücünün Hareketliliği Avrupa Birliği Uygulaması. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 6(1), 37-62.
• Çelik, T., Aykan, E. ve Barak, D. (2018). Türkiye’de İktisat Eğitiminde Doğru Tercih Yapılıyor mu?. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 4(2), 165-173.
• Daniel, G. & Sornette, D. (2008). Econophysics: Historical Perspectives. R. Cont içinde, Encyclopedia of Quantitative Finance. London: Wiley.
• Debreu, G. (1991). The Mathematization of Economic Theory. The American Economic Review, 81(1), 1-7.
• Dinar, G. B. (2015). İktisadi Sosyolojiden Yeni İktisat Sosyolojisine: İktisat ve Sosyoloji İlişkisinin Değişen Yüzü. Sosyoekonomi, 23(26), 25-44.
• Doğruel, F. (2012). İktisat Öğretiminde Matematik. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni (2012/48).
• Durusoy, S. (2008). İktisat Biliminin Yeri ve Yöntemi Neden Sorgulanıyor?. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-26.
• Efeoğlu, R., Aydemir, A. F., Emsen, Ö. S. (2016). İspir Fasulyesi'nin Üretim-Piyasaya Arz Süreçlerinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Journal of Graduate School of Social Sciences, 20(3).
• Eren, E. (2012). Küresel Bunalım, İktisat Eğitimi ve Yeni İktisat. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni(2012/103).
• Eren, E. (2017). Evrimci Makro İktisat, Anaakım İktisadının Parçası Olabilir mi, İktisat ve Toplum, (79), 24-33.
• Eren, E. (2019). İktisat Bilimi ve Türkiye'de İktisat Eğitimi. İktisat ve Toplum (104), 19-31.
• Eren, E. (2022). Politik İktisat – Ekonomi Politik Tarihsel ve Kavramsal Gelişim, İktisat ve Toplum, 140, 7-16.
• Erkan, H. (2000). Ekonomi Sosyolojisi. 4. Baskı. İstanbul: Barış Yayıncılık.
• Erkan, B. (2016). Ana Akım (Ortodoks-Neoklasik) İktisat Öğretisi Eleştirisi: Heteredoks Yaklaşım İhtiyacı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 8 (14), 25-40.
• Erkan, H. (2022) Ekonomi Politikasının Temelleri, İzmir: Akademi Derneği.
• Eser, R. ve Lecuna, H. K. S. (2017). Mekansal İktisat ve Mekansal Kompleksite Üzerine Bir Değerlendirme. Yildiz Social Science Review, 3(2), 137-156.
• Gay, E. F. (1903). The New Economics Tripos at Cambridge University. The Quarterly Journal of Economics, 17(3), 492-496.
• Göcen, S. (2015). Avusturya İktisat Okulu’nun Metodolojik Görüşleri ve Ana-Akım İktisada Yönelik Eleştirileri. IV. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi-Bildiriler Kitabı II, (s. 221-237).
• Görün, F. (2015). İktisat Eğitimi Üzerine Bir Kaç Not. Ekonomi-tek, 4(3), 1-8.
• Grubel, H. G. & Boland, L. A. (1986). On the Efficient Use of Mathematics in Economics: Some Theory, Facts and Results of an Opinion Survey. Kyklos, 39(3), 419-442.
• Günay, G. (2006). İktisat Sosyolojisinde Yeni Açılımlar. Istanbul Journal of Sociological Studies(34), 97-107.
• Güneş, H. H. ve Aydemir, C. (2005). Anayasal İktisat Teorisini Doğuran Arayışlar, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(12), 74-86.
• Gürbüz, E. ve Uçan, O. (2005). İşletme ve İktisat Bölümlerinde İstatistik Eğitiminin Verilme Düzeyi: Türkiye Üniversiteleri Araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 109-125.
• Hatipoğlu, Y. Z. (2012). Davranışsal İktisat: Bilişsel Psikoloji İle Krizi Anlamak. Türkiye Ekonomik Kurumu, Üçüncü Uluslararası Ekonomi Konferansı, 1-3. İzmir.
• Hidalgo, C. A. (2021). Economic Complexity Theory and Applications. Nature Reviews Physics, 3(2), 92-113.
• Ikeda, Y. (2008). The German Historical School Toward the Integration of the Social Sciences. The History of Economic Thought, 50(1), 79-95.
• Işık, A, Sakal, M., ve Meriç, M. (2010). Anayasal İktisat Teorisi ve Mali Kurallar Türkiye'de Uygulanabilirliği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 1-25.
• İnsel A. (2000). Özgürlük Etiği Karşısında İktisat Kuramı Amartya Sen’in Etik İktisat Önerisi. Toplum ve Bilim, 86, 7-21.
• Kabaş, T. (2013). İktisat Sosyolojisinin Doğuşu ve Yükselişi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 13-24.
• Kaleci, F. ve Buluş, A. (2016). Matematik İktisadı Ele Mi Geçiriyor? I. International Social Sciences and Muslims Congress, (s. 242-259). Konya.
• Kesim, A. (2010). Türkiye'de tarım ürünleri fiyatları. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(4). Kırer, H. ve Eren, E (2015). İktisat-Fizik İlişkisine Tarihsel Bakış. Ekonomi-tek, 4(2), 25-60.
• Kırmızıoğlu, H. (2022). Tarihsel Görelilik Yöntemi ile Kültürel Kurumlar ve Ekonomi İlişkisini Anlamak Alman Tarihçi Okulu. Öneri Dergisi, 17(58), 613-637.
• Kitapcı, İ. (2017). Rasyonaliteden İrrasyonaliteye: Davranışsal İktisat Yaklaşımı ve Bilişsel Önyargılar. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(1), 85-102.
• Kitapcı, İ. (2018). İktisat Sosyolojisi: İktisadi Davranışlara Sosyolojik Bir Bakış. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(3), 23-41.
• Kul, G. E. ve Yüksel, C. (2018). İktisat ile Siyaset Bilimini Birleştiren İki Farklı Sistematik Yaklaşım: Kamu Tercihi Teorisi ve Bağımlı Gelişme Teorisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(3), 89-104.
• Kum, M. (2011). İktisadın Yeni Coğrafi Açılımı Yeni Ekonomik Coğrafya Yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(30), 235-255.
• Kumcu, E. (2005). İktisat Eğitimi Üzerine Düşünceler (3). Hürriyet, 21 Ağustos. Son erişim tarihi, 05/01/2023.
• Küçüksucu, M., Konya, S. ve Karaçor, Z. (2017). Davranışsal İktisat Ekseninde İktisatta Psikolojik Arka Plan. 2nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), 19-22 May 2017, (s. 253-283).
• Masciandaro, D. (2020). Covid-19 Helicopter Money: Economics and Politics. Covid Economics, 7, 23-49.
• Nakiboğlu, A. (2017). İktisat Tarihi Dersine İlişkin Bilgi Ve Tutum Arasındaki İlişkileri İncelenmesi: Ömer Halisdemir Üniversitesinde Bir Uygulama. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(44), 642-654.
• Onur, S. (2004). Literatürde Ekonomi-Politika İlişkisi. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6(1).
• Özcan, S. E. ve Özçelik, Ö. (2017). Lisans Seviyesinde İktisat Eğitiminde Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(5), 192-202.
• Özdemir, M., ve Başkol, M. O. (2010). Thünen’den Krugman’a Yeni Ekonomik Coğrafya (Gerçekten) Yeni mi. TÜCAUM VI. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, 129-138.
• Piketty, T. (2015). Yirmi birinci yüzyılda: Kapital.(2.bs.) (H. Koçak, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Polat, A., ve Ertürk, Y. (2017). Krizlerle Mücadelede Mali Kuralların Uygulanabilirliğinin Anayasal İktisat Perspektifinden Değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (Special), 370.
• Ruben, E. B. (2001). İktisat Öğretiminin Sorunları, İktisat Dergisi, 415, 35-39.
• Ruben, E. (2012). İktisat Öğretimi Üzerine Bir Yazın Taraması, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 2012/50.
• Ruben, E. ve Dumludağ, D. (2015). Davranışsal İktisadın Gelişimi. İktisat ve Toplum Dergisi(58), 4-9.
• Sağbaşi İ. ve Balkı, A. (2020). Asimetrik Bilgi Bağlamında Ekonomi ve Fizik Bilimi İlişkisi. Maliye Dergisi, 179(2), 55 - 70.
• Sarfati, M. ve Atamtürk, B. (2015). İktisat Sadece İktisat Değildir, M. Sarfati ve Burak Atamtürk (Ed.). Ankara: Efil Yayınevi.
• Seager, H. R. (1893). Economics at Berlin and Vienna. Journal of Political Economy. 1(2), 236-262.
• Sebba, G. (1953). The Development of the Concepts of Mechanism and Model in Physical Science and. The American Economic Review, 43(2), 259-268.
• Sezgin, Ş. (2005). Politika ve Ekonomi İlişkisinde Teorik Yaklaşımlar. Journal of Management and Economics Research, 3(4), 133-156.
• Smith, J. G. (1928). Education for business in Great Britain. Journal of Political Economy, 36(1), 1-52.
• Sonüstün, B. ve Gül, B. (2012). Ekonofizik: Ekonomi ve Fizik İlişkisine Güncel Bir Bakış. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 35-43.
• Sulak, H. (2018). İnsan-Doğa İlişkisinin Dönüşümü: Tarihsel Bir Perspektif. Kent Akademisi, 11(1), 117-124.
• Şanlısoy, S. (2007), Ekonomi-Politika Etkileşiminin Süreç Politikası Açısından Analizi Türkiye Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Şimşek, S. ve Cicioğlu, Ş. (2006). İktisat Eğitiminde Temel Sorunlar ve Öneriler. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(3), 17-29.
• Tarı, R. (2012). Ekonometri. (8.bs). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Toigonbaeva, D. ve Eser, R. (2011). Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak, Davranışsal İktisat. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 287-321.
• Topçuoğlu, A., ve Çalışkan, M. (2016). Bölgesel İktisatta Mekânın Önemi Üzerine Bir Değerlendirme Yeni Ekonomik Coğrafya Yaklaşımı. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 101-112.
• Tunca, A. (2021). Dünyaya Covid-19 Öncesindeki Tarihi Perspektiften Bakmak. Not Defterimden Alıntılar. 23 Kasım. Son erişim tarihi, 05/01/2023.
• Uçar, M. (1999). İktisat Eğitimi ve Piyasa Ekonomisi. Liberal Düşünce, 4(15), 70-76.
• Upadhyaya, Y. M. (2021). Economics and Mathematical Relationship: A Case Study in University Economics Course of Nepal. Interdisciplinary Journal of Management and Social Sciences, 2(2), 125-136.
• Uygur, E. (2006). Ekonometrinin Gelişimi: Iktisadın Bilim Olma Çabası. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni (2006/8).
• Uygur, E. ve Erdoğdu, O. S. (2012). Avrupa, ABD ve Türkiye'de Iktisat Eğitimi. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni(2012/40).
• Uzun, T. (2009). Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Kuramı Üzerine Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 223-246.
• Ünal, B. (2021). Karmaşıklık iktisadı: Teorik bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1), 12-27.
• Vexliard, A. (1969). İktisat ve Sosyal Psikoloji. Istanbul Journal of Sociological Studies(2), 61-72.
• Weber, A. (2022). The Role of Higher Education in Shaping Students’ Policy Preferences: Does exposure to the assumptions prevalent in economics and sociology curricula prime attributions of poverty? (Master's thesis). Yay, T. (2009). Bilim Felsefesi, Karl Popper, Eleştiri ve İktisat. Ekonomik Yaklasim, 20(70), 1-29.
• Yay, S. (2020) Hukuk ve İktisat Yaklaşımından Kurumsal İktisat ve Anayasal İktisat: Farklılıklar ve Benzerlikler Üzerine Bir İnceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74): 963-973.
• Yegorov, Y. (2007). Econo-physics: A perspective of matching two sciences. Evolutionary and Institutional Economics Review, 4(1), 143-170.
• Yıldız, B., Aytekin, M. ve Çiğdem, Ş. (2018). İktisat Bölümü Öğrencilerinin Ekonometri Dersine İlişkin Tutumlarının Dersin Kazanımları Üzerindeki Etkisi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 201-212.
• Yıldız, E. (2020). İktisat ve Sosyoloji İlişkisini "Piyasa" Üzerinden Değerlendirmek: Güncel Bir Okuma. TESAM Akademi Dergisi, 8(1), 27-48.
• Yılmaz, F. (2012). İktisat, Kurumsal İktisat ve İktisat Sosyolojisi. Sosyoloji Konferansları, 45, s. 1-17.
• Yılmaz, E. (2020). Bir Sentor Hikayesi: İktisat ve Matematik. Gazete Duvar, 16 Eylül. Son erişim tarihi, 05/01/2023.
• You, Y. (2019). New Orientation of Study on Economic Psychology and Behaviour, De Gruyter academic publishing, Erişim adresi: https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/tnsci-2019-0015/html