EU's Normative Power in the Eastern Mediterranean in the Power-Interest Conflict: The case of Greece

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 229 - 250, 01.07.2025

Hasan Boztürk , Buket Onal

https://doi.org/10.17541/optimum.1580702

Öz

The European Union's (EU) interest in the Eastern Mediterranean has been increasing from past to present. It seems that the interest that started with the Mediterranean in general focused on the Eastern Mediterranean over time. The close relations of the region, especially between EU countries and colonial states, and its location in terms of trade routes and energy routes can be listed among the factors that attract attention to the region. In this context, the EU has been carrying out comprehensive policies regarding the Mediterranean and Eastern Mediterranean Region since the European Coal and Steel Community (ECSC) until today. However, various difficulties are encountered in the implementation process of these policies. Within the scope of new approaches, the applicability of Manners' normative power-based approaches is being evaluated. This study aims to examine the EU's Eastern Mediterranean policies in the context of normative power-based approaches and to evaluate the national interest-based approaches of the Athens Administration. The study findings reveal that both the pending problems between the riparian states and the policies of extra-regional actors affect the chances of success of the EU's normative power-based approaches. The study results reflect Greece's similarly low capacity to implement normative power-based approaches.

Anahtar Kelimeler

Eastern Mediterranean , EU , Greece , Power-National Interest , Normative Power

Güç-Çıkar Çatışmasında Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz’deki Normatif Gücü: Yunanistan Örneği

Öz

Avrupa Birliği’nin (AB) Doğu Akdeniz’e olan ilgisi geçmişten günümüze artmaktadır. Akdeniz geneliyle başlayan ilginin zamanla Doğu Akdeniz üzerinde odaklandığı görülmektedir. Bölgenin özellikle AB ülkelerinin sömürge devletleriyle olan yakın ilişkileri, ticaret yolları ve enerji güzergahları açısından konumu bölgeye olan dikkatin toplanmasına neden olan unsurlar arasında sıralanabilir. ABde bu bağlamdaAkdeniz ve Doğu Akdeniz Bölgesine ilişkin Avrupa Kömür Çelik Topluluğu’ndan (AKÇT) günümüze değin kapsamlı politikalar yürütmektedir. Ancak bu politikaların uygulama sürecinde çeşitli zorluklarla karşılaşılmaktadır. Yeni yaklaşımlar kapsamında Manners’ın normatif güç temelli yaklaşımlarının uygulanabilirliği değerlendirmeye alınmaktadır. Bu çalışma AB’nin Doğu Akdeniz politikalarının normatif güç temelli yaklaşımlar bağlamında incelenmesini ve Atina Yönetiminin ulusal çıkar temelli yaklaşımlarının değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Çalışma bulguları gerek kıyıdaş devletlerin kendi aralarındaki çözüm bekleyen sorunlarının gerekse de bölge dışı aktörlerin politikalarının AB’nin normatif güç temelli yaklaşımlarının başarı şansını etkilediğini ortaya koymaktadır. Çalışma sonuçları Yunanistan’ın da benzer şekilde normatif güç temelli yaklaşımları gerçekleştirme kapasitesinin düşüklüğünü yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Akdeniz , Avrupa Birliği , Yunanistan , Güç-Çıkar , Normatif Güç

Kaynakça

• Adar, S. ve Toygür, İ. (2020). Turkey, the EU and the Eastern Mediterranean Crisis. The Centre for Applied Turkey Studies, No: 62, SWP.
• Arı, T. (2017). Uluslararası İlişikler ve Dış Politika (11. Baskı). Bursa: Alfa Yayınları.
• Arı, T. (2021). Uluslararası İlişkiler Teorileri (10. Baskı). Bursa: Aktüel Yayınları.
• Balkır, C., (2007). Avrupa-Akdeniz Ortaklığı: More Nostrum’dan Bir Arada Yaşamaya. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları.
• BAU. (2023). Doğu Akdeniz’deki Hidrokarbon Rezervleri Türkiye’nin 572 Yıllık İhtiyacını Karşılıyor, [Çevrim-içi:https://bau.edu.tr/haber/15966-dogu-akdeniz%25E2%2580%2599deki-hidrokarbon-rezervleri-turkiye%25E2%2580%2599nin-572-yillik-ihtiyacini-karsiliyor,], Erişim tarihi:. 10.10.2023.
• Bevir, M. (2012). Governance, A VeryShortIntroduction, UK: Oxford UniversityPress.
• BM AISand HR (2023). About International Solidarityandhumanrights, [Çevrim-içi:https://www.ohchr.org/en/special-procedures/ie-international-solidarity/about-international-solidarity-and-human-rights], Erişim tarihi:.10.10.2023.
• Bostancı, M. M. (2023). Doğu Akdeniz’de Yunanistan’ın Faaliyetleri. Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi, Ankara, [Çevrim-içi:https://www.ankasam.org/dogu-akdenizde-yunanistanin-faaliyetleri-1/], Erişim tarihi:05.12.2023.
• Canbolat, S. İ. (2014). Örümcek Evinde Oturulmaz: İnsan Varlık Siyaset, Ortadoğu, Türkiye, Avrupa Birliği, 17 Aralık Süreci ve 3. Boyut Figüranları. Bursa: Alfa Akademi.
• Canbolat, S. İ. (2018). Historicaland Contemporary Conditions of German Expansion Towardsthe Central and Eastern Europe. Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Dergisi, 26(2), ss. 147-170.
• Canbolat, S. İ. (2023a). Avrupa Birliği ve Türkiye: Uluslarüstü Bir Sistemde Ortaklık. (8. Baskı), Bursa: Ekin Yayınları.
• Canbolat, S. İ. (2023b). Değişen Dünyada Almanya ve Alman Dış Politikası. (5. Baskı), Bursa: Ekin Yayınları.
• Çakırca, F. (2022). Doğu Akdeniz Meselesinde Türk Dış Politikası ve Türk Dışişleri Bakanlığı Söylem Analizi: Etki Alanı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü., Nevşehir.
• Caşın, M. H. (2020). Macron’un Akdeniz’de Fransız Hikâyesi' yazma hevesi boşa çıkacak. Anadolu Ajansı Analiz, [Çevrim-içi:https://www.aa.com.tr/tr/analiz/macron-un-akdeniz-de-fransiz-hik%C3%A2yesi-yazma-hevesi-bosa-cikacak/1972669], Erişim tarihi:10.10.2023.
• Dahl, A. R. (1957). The Concept of Power. Behaviora Science, Vol. 2, No. 3, (pp. 202-203).
• Dinan, D. (2005). Avrupa Birliği Ansiklopedisi. (Çev.) Hale Akay, (2. Cilt). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Efe, H. (2010). Avrupa Birliği’nde İnsan Haklarının Gelişimi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 5, (ss. 47-67).
• Goldstein ve Pevehouse, (2017). Uluslararası İlişkiler (Çev.), Haluk Özdemir, Ankara: Tercan Matbaası.
• Grigoriadis, I. N. (2014). Energy discoveries in the eastern mediterranean: Conflict or cooperation?. Middle East Policy, 21(3), (pp. 124-133).
• Helenic Republic Ministry of Foreign Affairs, (2023). Greece’s course in the EU.[Çevrim-içi:https://www.mfa.gr/en/foreign-policy/greece-in-the-eu/greeces-course-in-the-eu.html#:~:text=The%20Greek%20Parliament%20ratified%20the,%2C%20on%20January%201%2C%201981], Erişim tarihi:01.01.2024.
• Heywood, A. (2004). Siyaset Teorisine Giriş. (Çev. Hızır Murat Köse), 4. Baskı, İstanbul: Küre Yayınları.
• Heywood, A. (2015). Siyasetin Temel Kavramları (Çev. Hayrettin Özler), 2. Baskı, Ankara: Adres Yayınları.
• İzol, R. (2022). Güvenlik Boyutuyla Doğu Akdeniz Kriz. Akademik Hassasiyetler, 9 (19), 57-75.
• Karakuş, D. N., An, N., Turp, M. T. Ve Kurnaz, M. L. (2022). AB Yeşil Mutabakatı ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Kapsamında Temel Uygulama Yaklaşımlarına Küresel Bakış. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 24 (1), 47-67.
• Karluk, R. (2014). Avrupa Birliği, Kuruluşu, Gelişmesi, Genişlemesi, Kurumları, 11. Baskı, İstanbul: BETA Yayınları.
• Kaya, A. (2020). Normatif Güç Avrupa Birliği Söylemi Bağlamında Avrupa Birliği’nde İnsan Hakları Normları ve Dış Politika Uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Hakları Anabilim Dalı, Ankara.
• Keyik, M. ve Erol, M. S. (2019). Realizme Göre Güç ve Güç Dengesi Kavramları. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, s. 12.
• Langan, M. (2012). Normative Power Europe and the Moral Economy of Africa EU Ties: A Conceptual Reorientation of ‘Normative Power. New Political Economy, Vol. 17, No. 3.
• Lucarelli, S. (2006). Introduction: Values, Principles, Identity and European Union Foreign Policy in S. Lucarelli, I. Manners (eds), Valuesand Principles in European Foreign Policy, Londra and New York, Routledge, (pp. 1-18).
• Manners, I., (2002). Normatif Power Europe: A Contradiction in Terms?, Journal of Common Market Studies, Cilt:20, Sayı 2.
• Manners, I. (2008). The Normati ve Ethics of the European Union. Vol. 84, No. 1, Ethical Power Europe?, pp. 45-60. Morgenthau, H. J. (1948). Politics among Nations, Newyork.
• Oppenheim, F. E, (1987). National Interest, Rationality and Morality. Political Theory, Vol. 15, No. 3, pp. 369-389.
• Ozan, E. (2022). Doğu Akdeniz’in Değişen Jeopolitiği ve Türk Dış Politikası. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11 (4), 2267-2288.
• Önal, B. (2023). Doğu Akdeniz’deki Son Gelişmeler Işığında Türkiye’nin Kıbrıs Politikası. (Ed.), Mine Demirtaş ve Hasan Çiftçi, Sosyal Bilimlerde Güncel Çalışmalar, Ankara: İksad Yayınları.
• Prontera, A. ve Ruszel, M., (2017). Energy Security in the Eastern Mediterranean. Middle East Policy, 24(3), 145-162.
• Saatçioğlu, B. (2016). Avrupa Birliği ve Demokrasi. (Ed.), Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Avrupa Birliği Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar, Seçkin Kitabevi, Ankara.
• Schmid, D.ve Santos, E.D.D. (2022). The France-Greece Partnership Beyond the Eastern Mediterranean. Centre for, Applied Turkey Studies, Cats Network.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, (2021). No: 321, 2 Ekim 2021, Yunanistan ve GKRY’nin Doğu Akdeniz’de Gerginliği Arttıran Faaliyetleri Hk.[Çevrim-içi:https://www.mfa.gov.tr/no_-321_-yunanistan-ve-gkry-nin-dogu-akdeniz-de gerginligi-arttiran-faaliyetleri-hk.tr.mfa], Erişim Tarihi: 05.05.2023.
• UNİC Türkiye, (2001). Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi. BM Enformasyon Merkezi UNIC-Ankara.
• Ultan, M. Ö. (2013). Avrupa Birliği’nde Federalizm Konfederalizm Tartışması. (Ed.) Hasret Çomak ve Caner Sancaktar, Uluslararası İlişkilerde Teorik Tartışmalar. İstanbul: BETA Yayınları.
• Ultan, M.Ö. (2022). Avrupa Birliği Genişlemesi ve Müzakere Süreçlerinde İtici Güçler, Frenleyiciler ve Adaylar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 720-739. 9
• Uzgel, İ. (2004). Ulusal Çıkar ve Dış Politika. Ankara: İmge Kitabevi.
• Ülger, İ. K. (2020). Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz Siyaseti. (Ed.), İsmail Numan Telci ve Recep Yorulmaz, Uluslararası Siyasette Doğu Akdeniz, 1. Baskı: Ankara: Ortadoğu Yayınları.
• Ülger, İ. K. (2021). Deniz Yetki Alanları, Enerji Kaynakları İhtilafı ve Eastmed Projesi. (Ed.), Tayyar Arı ve Mesut Hakkı Caşın), Uluslararası Siyasette Doğu Akdeniz, 1. Baskı, İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Vatandaş, S. (2018). Avrupa Birliği’nin Normatif Gücü: İnsan Hakları ve Demokrasi İdeali Bağlamında Bir Analiz. Bilge Strateji, Cilt 10, Sayı 19, ss. 149-176.
• Yaycı, C. (2020). Doğu Akdeniz’in Paylaşım Mücadelesi ve Türkiye. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.