Okul Yöneticilerinin Örgütsel Bağlılıkları ile Örgütsel Sinizmleri Arasındaki İlişki

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 6, 45 - 78, 23.07.2016

Mustafa Çelikten Mehmet Çanak

Öz

Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sinizm düzeylerinin belirlenmesini amaçlayan bu çalışmada, Kayseri ili merkez ilçelerinde görev yapan okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sinizmleri arasında ilişki olup olmadığı incelenmiş, okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sinizmlerinin çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı sorgulanmıştır. Bu amaçla 2013-2014 eğitim öğretim yılında Kayseri İli merkez ilçelerinde çalışan 359 okul yöneticisinden kullanılabilir veriler elde edilmiştir. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Yapılan istatistikî analizler sonucunda, okul yöneticilerinin örgütsel bağlılığında; bulundukları yönetim kademesi değişkenine göre anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmekle birlikte; cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre gruplar arasında anlamlı farklılaşmaların olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin örgütsel sinizmlerinde ise; bulundukları yönetim kademesi değişkenine göre anlamlı bir farklılığın olmadığı ancak cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre gruplar arasında anlamlı farklılaşmaların olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sinizmleri arasında düşük düzeyde ve negatif bir ilişkinin (r=-,271) olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul yöneticileri, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Sinizm

Correlation Between The Organizational Commitment And Organizational Cynicism Of School Administrators

Öz

In this study which aims to determine the level of the organizational commitment and organizational cynicism of school administrators, it was investigated whether there is a correlation between organizational commitment and organizational cynicism of school administrators and whether these change according to certain variables. To this end, usable data were obtained from 359 school administrators who work in central districts of Kayseri in 2013-2014 School Year. Relational screening model was used in this descriptive study. The findings have indicated that there is not a significant difference in school administrators’ organizational commitment according to variable current administrative level in current schools. However, significant differences were observed between the groups according to variables such as gender, marital status. There were significant differences in terms of gender and marital status. Research results indicate a low-level and negative correlation (r=,271) between total organizational commitment and organizational cynicism points.

Anahtar Kelimeler

School’s administrators, Organizational Commitment, Organizational Cynicism

Kaynakça

• Alan, H. ve Fidanboy, C. Ö. (2013). Sinizm, Tükenmişlik ve Kişilik Arasındaki İlişkiler: Bilişim Sektörü Çalışanları Kapsamında Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013 (1), 169-170.
• Allen, N.J. and Meyer, J.P. (1990). The measurement and antecedents of affective continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Altınöz, M., Çöp, S. ve Sığındı, T. (2011). Algılanan Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15 (21), 285-315.
• Andersson, L. M. ve Thomas, S. B. (1997). Cynicism in the Workplace: Some Causes and Effects. Journal of Organizational Behavior, A.S.A. 18, 449-469.
• Andersson, L.M. and Bateman, T.S. (1997). Cynicism in the Workplace: Some Causes and Effects. Journal of Organizational Behavior, 18, 449 - 469.
• Ayduğan, N. (2012). Mobbingin Örgütsel Sinizme Etkisi: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon.
• Balay, R. (2000). Özel ve Resmi Liselerde Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı (Ankara İli Örneği). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
• Balıkçıoğlu, S. (2013). Antalya Bölgesi Konaklama İşletmeleri Çalışanlarının Örgütsel Sinizm Tutumları ile Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hatay.
• Beşiroğlu, A. (2013). Ortaöğretim Kurumları Yöneticilerinin Liderlik Stillerinin Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Bozkurt, Ö. ve Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11 (22), 121-139.
• Brandes, P., Dharwadkar, R. and Dean, J. W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee And Supervisor Perspectives On Work Outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings. Outstanding Empirical Paper Award. 150-153. Brown, B.B. (2003). Employees’ Organizati onal Commitment and Their Perception of Supervisors’ Relations-Oriented and Task-Oriented Leadership Behaviors. Unpublished Dissertation, Falls Church, Virginia.
• Coşkun, E. (2012). Okul Yöneticilerinin Etkililiği İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki: İstanbul-Bağcılar Örneği. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Çağlar, Ç. (2013). Okulların Akademik İyimserlik Düzeyinin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, (1), 260-273.
• Çakır, A. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Okul Kültürü Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Çiftçi, E. (2013). Genel Sinizmin ve Örgütsel Sinizmin İşe Bağlılık Düzeyine Etkisi: Konya İlindeki Otel Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Dean, J. W., Brandes, P. and Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23 (2), 341-352.
• Delken, M. (2004). Organizational Cynicism: A Study Among Call Centers. Faculty of Economics and Business Administration University of Maastricht. Dissertation of Master of Economics.
• Doğan Kılıç, E. (2013). İlköğretim Okullarında Sinizm: Şanlıurfa Örneği. Bilim ve Kültür - Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi, 02, 58-70.
• Durmuşçelebi M. (2008). Tezsiz Yüksek Lisans Öğrenimi Gören Öğretmen Adaylarının Program Hakkındaki Görüşleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 171- 191.
• Efilti, S., Gönen, Y. Ö. ve Ünal, Ö. F. (2008). Örgütsel Sinizm: Akdeniz Üniversitesi’nde Görev Yapan Yönetici Sekreterler Üzerinde Bir Alan Araştırması. 7. Ulusal Büro Yönetimi ve Sekreterlik Kongresi, 279-290.
• Erbil, S. (2013). Otel İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Sinizm Algılarının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın.
• Erdoğmuş, H. (2006). Resmî-Özel İlköğretim Okullarında Çalışan Yöneticilerin Kişisel Özellikleri İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki (İstanbul Örneği). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Eskiköy Aydoğan, S. (2010). Resmi Liselerde Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Helvacı, M. A. ve Çetin, A. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Belirlenmesi (Uşak İli Örneği). Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature And History of Turkish or Turkic, 78 (3),1477.
• İmamoğlu, G. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Kalağan, G. ve Güzeller, O. C. (2008). Örgütsel Sinizm Ölçeğinin Türkçe’ ye Uyarlanması ve Çeşitli Değişkenler Açısından Eğitim Örgütlerinde İncelenmesi. 16.Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Kongre Kitabı (87-94). Antalya: İstanbul Kültür Üniversitesi.
• Kalağan, G. ve Güzeller, O. C. (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Karaköse B. ve Bozgeyikli, H. (2012). Örgütsel Bağlılık ve Çalışma Yaşamı Kalitesi Arasındaki İlişki: Rehberlik Araştırma Merkezlerinde Çalışan Personel Üzerine Bir Çalışma. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1, 185-202.
• Kaya, İ. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Durumsal Liderlik Sitillerinin Örgütsel Bağlılık ve Verimlilik Düzeylerini Yordama Gücü. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Kılıç, Ş. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki: Keçiören İlçesi Örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Kılıçoğlu, G. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Algılarının Bazı Değişkenler Açısında İncelenmesi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Kondratuk, B.T., Hausdorf, A.P., Korabik, K., Rosin, M.H. (2004). Linking Career Mobility With Corporate Loyalty: How Does Job Change Relate To Organizational Commitment? Journal of Vocational Behavior, 65, 332-349.
• Mahmutoğlu, A. (2007). Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütünde İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bolu.
• Meyer, J. S. and Allen, N. J. (1991). A three- component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Mısırdalı Yangil, F., Baş, M. ve Aygün, S. (2013). Genel ve Örgütsel Sinisizm Bağlamında Otel Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 99-112.
• Michael, H.J., Evans, D.D., Jansen, J.K., Haight, M.J. (2005). Management Commitment To Safety As Organizational Support: Relationships With Non- Safety Outcomes in Wood Manufacturing Employees. Journal Of Safety Research, 36, 171-179.
• Mirvis, P. H. and Kanter, D. L. (1991). Beyond Demography: A Psychographic Profile of The Workforce. Human Resource Management, 30 (1), 45-68.
• Mowday, R., Steers, R. and Porter, L. (1979). The Measurement Of Organizational Commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247.
• Naus, A.J.A.M. .(2007). Organizational cynicism on the nature, antecedents, and consequences of employee cynicism toward the employing organization. Unpublished doctoral thesis, Universiteit Maastricht.
• Obeng, K. and Ugboro, I. (2003). Organizational Commitment Among Public Transit Employees: An Assessment Study. Journal of The Transportation Research Forum, 57(2), 83-98.
• Özcan, O. (2008). İlköğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Özdeşim, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Özdemir, A. (2012). İlköğretim Okul Müdürlerinin Demokratik Tutumlarının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Algısı İle İlişkisi: İstanbul İli Sancaktepe-Çekmeköy İlçeleri. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Destek İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi, 18(2), 113 -130.
• Özgan, H., Külekçi, E. ve Özkan, M. (2011). Öğretim Elemanlarının Örgütsel Sinizm İle Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 4 (1), 196-205.
• Özkan, Y. (2005). Örgütsel Sosyalleşme Sürecinin Öğretmenlerin Örgüte Bağlılıklarına Etkisi (Ordu İli Örneği). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Polatcan M. (2012). Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki ilişki (Karabük ili Örneği) . Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
• Seymen, O.A. (2008). Örgütsel Bağlılığı Etkileyen Örgüt Kültürü Tipleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Sur, Ö. (2010). Örgütsel Sinizm: Eskişehir İli Büro Çalışanları Üzerine Bir Alan Araştırması. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Swailes, S. (2002). Organizational commitment: a critique of the construct and measures, International Journal of Management Reviews, 4,(2), 155-178.
• Şirin, E. (2011). İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Okul Kültürü Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki (İstanbul İli, Esenyurt İlçesi Örneği). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Tokgöz, N. ve H. Yılmaz. (2008). Örgütsel Sinisizm: Eskişehir ve Alanya’daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 283–305.
• Topkaya, N., Y. Altınkurt, K. Yılmaz ve S. A. Dilek. (2013). Saygınlığını Yitirme Kaygısı ile Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler. Akademik Bakış Dergisi, 36.
• Turan, Ş. (2011). Küreselleşme Sürecinde Örgütsel Değişimi Etkileyen Bir Unsur Olarak Örgütsel Sinizm ve Karaman İli Kamu Kurumlarında Bir Çalışma. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaman.
• Wahn, J.C. (1998). Sex Differences in The Continuance Component Of Organizational Commitment. Group And Organization Management. 23, (3), 256-266.
• Wanous, J.P., Reichers, A.E. and Austın, J.T. (2000). Cynicism About Organizational Change: Measurement, Antecedent and Correlates. Group and Organizational Management, 25 (2), 132-153.
• Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlilik Analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Bildirileri, 401-410.
• Yetim, S. A. ve Ö. Ö. Ceylan. (2011). Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye İlişkin Bir Araştırma. e-Journal Of New World Sciences Academy, 6 (1).
• Yıldız, K. (2013). Örgütsel Bağlılık ile Örgütsel Sinizm ve Muhalefet Arasındaki İlişki. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (6),854-871.
• Zeyrek, A. O. (2008). Milli Eğitim Bakanlığı 2005 Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yükselme Sınavında Öğretmenlerin Başarı Durumları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (İstanbul İli Örneği. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.