Okul Yöneticilerinin Mizah ve Disiplin Anlayışı

Yıl 2018, Gençlik Araştırmaları Özel Sayısı, 453 - 467, 21.03.2018

Mustafa Çelikten , Yeliz Çelikten

https://doi.org/10.26466/opus.392882

Cited By: 5

Öz

Mizah,
tarih boyunca felsefe, edebiyat, psikoloji, sosyoloji, eğitim ve yönetim gibi farklı
disiplinlerden birçok düşünür, yazar ve araştırmacının ilgisini çekmiş ve
üzerinde son yıllarda araştırmaların yoğunlaştığı bir kavramdır. Sosyal bir
olgu olan mizah sosyal ilişkilerin önemli bir öğesidir. Okul yöneticilerinin
mizahı algılamalarında ve kullanabilmelerinde insanlara, olaylara ve özellikle
problemlere karşı özgün bakabilmeleri, ilişkilerdeki ironi ve komediyi fark
edebilmeleri oldukça önemlidir. Bununla birlikte öğretmenlerin eğitsel düzlemde
mizahın kullanımına yönelik tutumlarının olumlu olması da önemlidir. Çünkü
eğitsel yaşantıların yön bulmasında öğretmenlerin eğitsel kavramlara dönük
tutumlarının oldukça büyük payı bulunmaktadır. Mizah ile ilgili yapılan çağdaş
psikolojik araştırmaların hemen hemen hepsi, mizah duygusunun gerek psikolojik
gerekse sağlık ve iyilik durumunu geliştiren olumlu ve istenir bir kişilik
özelliği olduğu varsayımına dayanmaktadır. Araştırmacılar genellikle yüksek bir
mizah duygusuna sahip insanların; iyimserlik, kendini kabul, özgüven ve
özerklik gibi olumlu özellikler taşıdıklarını varsaymışlardır. Okul içi
iletişimlerde okul yöneticisinin payı yadsınamaz bir gerçektir. Okul yöneticisi
olumlu bir tavır sergilediği sürece öğretmen, öğrenci ve velilerin de
eğitim-öğretime katılmaya istekli olmaları; 
dolayısıyla okula karşı olumlu bir tutum benimsemeleri
beklenmektedir.  Okul yöneticisi
tarafından iletişimde mizahi bir yol izlenmesinin, zorlukları kolaylaştırmak,
olumsuzlukları olumluya dönüştürmek için hep birlikte çalışma isteğine neden
olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul, Sistem, Yönetim, Mizah, Disiplin

Humor and Discipline Perception of School Administrators

Öz

Humor is a concept that has attracted the attention of many thinkers,
writers and researchers from different disciplines such as philosophy,
literature, psychology, sociology, education and management throughout history
and it has been intensively researched in recent years. Humor, a social
phenomenon, is an important factor of social relations. It is very important
for school administrators to be able to approach the people, the events and the
particularly the problems originally in their humor perception and use, and to
realize the ironies in relations and comedy. In addition to this, it is also
important that teachers' attitudes towards use of humor on educational level
are positive. This is because teachers’ attitudes towards educational concepts
have a considerable share in determining educational experiences. Almost all of
the contemporary psychological researches on humor are based on the assumption
that sense of humor is a positive and desired personality trait which develops
both state of psychology, health and well-being. Researchers have assumed that
people who have a high sense of humor have positive features such as optimism,
self-acceptance, self-confidence and autonomy. In inter-school communication,
the school manager’s role is a stubborn fact. As long as the school manager has
a positive attitude, teachers, students and parents are supposed to be willing
to participate in education; therefore, they are expected to adopt a positive
attitude towards school. It is thought that following a humorous way in
communication by the school manager will lead to the desire to work together to
ease the difficulties and to turn the negative things into positive. 

Anahtar Kelimeler

School, System, Management, Humor

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1998). Toplumsal, kurumsal teknik yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Akar, A. (2006). İlköğretim okullarında öğretmen algılarına göre yöneticilerin, yöneticilik becerilerinin örgüt iklimine katkısı (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atçı, A. (2004). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf içi problem davranışlara yönelik müdahalelerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana
• Balcioglu, S. ve Öngören, F. (1973). 50 yılın Türk mizah ve karikatürü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Barth, R. S. (1990). A personal vision of a good school. Phi Delta Kap-pan, 71, 512–516.
• Berk, R. A. (2000). Does humor in course tests reduce anxiety and im-prove performance? College Teaching, 48(4), 151–158.
• Berwald, J. P. (1992). Teaching French language and culture by means of humor. French Review, 66 (2), 189–200.
• Chapman, A. J. and Foot, H. C. (Eds) (1996). Humor and laughter: theory, research, and applications (New Brunswick, NJ, Transaction).
• Clouse, R. W. & Spurgeon, K. (1995). Corporate analysis of humor. Psychology: A Journal of Human Behavior, 32 (3–4), 1–24.
• Çetin, M. (2009). Çalışanların mizah tarzlarının işe ilişkin duygusal iyilik algıları üzerine etkisi ve sosyal iklimin bu ilişki üzerindeki şartlı değişken rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Ün-iversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan , İ. (2008). Eğitim ve Okul Yönetimi (7. Baskı). İstanbul : Alfa Yayınları.
• Eryılmaz, E. (2006). Endüstri meslek lisesi okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerine sahip olma düzeyleri ( Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Kütahya.
• Gardner, R. L. (2006). Humor in pedagogy: How ha-ha can lead to aha! College Teaching, 54 (1), 177-180.
• Goleman, D., Boyatzis, R. and McKee, A. (2002). Primal leadership. Bos-ton, Massachusetts: Harvard Business Press.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J. ve Kottkamp, R. B. (1991). Open schools/healthy schools: Measuring organizational climate. Newbury Park, CA, Sage.
• Ivy, L. L. (2013). Using humor in classroom. Education Digest. 79(2), 54-57.
• İnam, A. (bt). Mizah kaynağı olarak eğitim sorunlarına genel bir bakış. http://www.phil.metu.edu.tr/ahmetinam/mizahkaynagi.htm (Erişim tarihi: 19.11.2015)
• Jeder, D. (2015). Implications of using humor in the classroom. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 828-833.
• Kantos, Z. E. (2011). Örgüt metaforlarinda liderlik: Kavramsal bir çözümleme. Eğitim Bilimleri ve Araştırma Dergisi, 1(1):35-158.
• Kaplan , F. (2008). Anadolu liselerinin etkili okul özelliklerini karşılama düzeyi (Ankara İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Karip, E. ve Köksal, K. (1999). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18, 193-207
• Kehr, N., Molstad, S. ve Donahue, R. (1999). Using humor in the college classroom to enhance teaching effectiveness in dread course. College Student Journal, 33 (3), 400–406
• Kırtay, O. (2012). Reklam iletilerinde mizah kullanımı: Öğeler, teknikler ve uygulama örnekleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
• Koonce, W. J. (1997). The relationship between principals’humor styles and school climate in elementary schools (Doctoral dissertation). Re-trieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9731494)
• Küçükbayındır, Z. (2003). Mizah eğitiminin iş tatmini ve örgüt iklimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lei, S. A. Cohen, J. L. ve Russler, K. M. (2010). Humor on learning in the college classroom: Evaluating benefits and drawbacks from instructors' perspectives. Journal of Instructional Psychology, 37(4), 326-331.
• Marlowe, J. (1995). The good, the bad, and the bozos. Executive Educa-tor, 17(9), 24–26.
• Martin, R. A. (1998). Approaches to the sense of humor: a historical review. In R. Willibald (Ed.), The sense of humor: explorations of personality characteristic. ss. 15–64. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
• Martin, R. A. (2001). Humor, laughter, and physical health: Methodo-logical issues and research findings. Psychological Bulletin, 127, 504-519.
• Martin, R. A. (2007). The psychology of humor: An integrative approach. San Diego, CA: Elsevier Academic Press
• Oral, G. (2004). Ergenlikte mizah ölçeği. Eğitim ve Bilim, 29(133), 20-27.
• Oral , Ş. (2005). İlköğretim okullarının etkili okul kavramı açısından değerlendirilmesi: Batman ili örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Eğitim Anabilim Dalı, Diyarbakır.
• Özdemir, A. (2002). Okul yöneticiliğinde mizahi yaklaşım. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (3), 49–61.
• Özmen , F. Ve Y. Sönmez. (2007). Değişim sürecinde eğitim örgütlerinde değişim ajanlarının rolleri.Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 17(2),177-198.
• Peterson, K. D. ve Deal, T. E. (1998). How leaders influence the culture of schools. Educational Leadership, 56, 28–30.
• Philbrick, K. T. (1989). The use of humor and effective leadership styles (Doc-toral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database.
• Raskin, V. (1998). The sense of humor and the truth. In R. Willibald (Ed.), The sense of humor: explorations of personality characteristic. ss. 95–108. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
• Recepoğlu, E. (2008). Okul müdürlerinin mizah yeteneğinin öğretmenlerin iş doyumlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 74-86.
• Rizzo, B. J., Wanzer, M. B and Booth-Butterfield, M. (1999). Individual differences in managers‟ use of humor: Subordinate perceptions of managers‟ humor. Communication Research Reports, 16(4), 360–369.
• Savaş, S. (2009). İlköğretim 7. sınıf Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-14.
• Traş, Z., Arslan, Ç., Taş, A. M. (2011). Öğretmen adaylarInda mizah tarzları, problem çözme ve benlik saygısının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2):716-732.
• Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayını.
• Williams, R. A. ve Clouse, R. W. (1991). Humor as a management technique: Its impact on school culture and climate. Report No. EA 023 388 (Nashville, TN, Metropolitan NashvilleDavidson County Schools) (ERIC Document Reproduction Service No. ED 337 866).
• Yerlikaya, E. E. (2003). Mizah tarzları ölçeğinin uyarlama çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.