Gender Inequality: An Analysis on the Axis of Socio-psychological Elements and System Justification Theory

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 16, 2438 - 2460, 30.12.2018

Ezgi Kaşdarma

https://doi.org/10.26466/opus.466438

Cited By: 3

Öz

The main
objective of this article is to understand the causes of women's disadvantaged
status and to be able to produce solutions to address gender inequality.
Specifically, it was aimed to examine the reasons underlying destructive
behaviors such as violence against women from a psychological point of view.
First, findings about the disadvantaged status of women were reviewed. It was
discussed how and why gender roles are internalized by individuals within the
scope of the empirical studies and it was argued that these processes may be
the primary reasons for the disadvantaged status of women. Then, the position
of women in Turkey and the devastating social events they are exposed were
examined. Findings indicate that women have internalized their disadvantaged
status. After that, the reasons for the disadvantaged status of women in the
whole society were discussed within the framework of the System Justification
Theory. Finally, the active role of the media in justification of gender roles
was discussed, and then findings about the women’s and men's representations in
the media were mentioned. Proposals for the elimination of social problems
stemming from gender were discussed in light of the information provided.

Anahtar Kelimeler

Gender, Discrimination, Violence, System justification, Media

Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sosyo-psikolojik Unsurlar ve Sistemi Meşrulaştırma Kuramı Ekseninde Bir Analiz

Öz

Bu makalenin temel amacı,
kadınların dezavantajlı statüye sahip oluşlarının nedenlerini anlamak ve
toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesine yönelik çözümler
üretebilmektir. Özel olarak, kadına yönelik şiddet gibi yıkıcı davranışların
temelindeki nedenlerin psikolojik açıdan irdelenmesi hedeflenmiştir. Öncelikle,
dünya genelinde kadının dezavantajlı statüsünü ortaya koyan bulgular
aktarılmıştır. Toplumsal cinsiyet rollerinin bireyler tarafından neden ve nasıl
içselleştirildiği görgül çalışmalar kapsamında incelenerek, bu süreçlerin
kadının dezavantajlı statüsüne hizmet eden temel nedenler olabileceği
tartışılmıştır. Ardından, Türkiye’de kadının konumuna ve maruz kaldığı yıkıcı
sosyal olaylara değinilmiştir. Türkiye’deki kadınların dezavantajlı statülerini
içselleştirdiklerini işaret eden bulgulara yer verilmiştir. Sonrasında,
kadınların dezavantajlı statüsünün toplum genelinde sürme nedenleri Sistemi
Meşrulaştırma Kuramı çerçevesinde tartışılmıştır. Son olarak, cinsiyet
sisteminin meşrulaştırılmasında medyanın aktif rolü tartışılarak, Türkiye’de
kadın ve erkek temsillerinin medyadaki sunumuna ilişkin bulgular aktarılmıştır.
Toplumsal cinsiyetten kaynaklı sosyal sorunların giderilmesine yönelik
öneriler, aktarılan bilgiler ışığında tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, Ayrımcılık, Şiddet, Sistemi meşrulaştırma, Medya

Kaynakça

• Abrams, D., Viki, G. T., Masser, B. ve Bohner, G. (2003). Perceptions of stranger and acquaintance rape: The role of benevolent and hostile sexism in victim blame and rape proclivity. Journal of personality and social psychology, 84(1), 111-125.
• Alksnis, C., Desmarais, S. ve Curtis, J. (2008). Workforce segregation and the gender wage gap: Is “women's” work valued as highly as “men's”?. Journal of Applied Social Psychology, 38(6), 1416-1441.
• Altıok-Gürel, P. (2018). İş-yaşam dengesini sağlayan faktörlerin kadın akademisyenler için belirlenmesi: Lojistik regresyon analizi. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, (16), 31-44.
• Başar, F. ve Demirci, N. (2015). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve şiddet. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 2(1), 41-52.
• Bauman, Z. (2006). Liquid modernity (7. Baskı). Great Britain: Polity Press.
• Boyacıoğlu, İ. (2016). Dünden bugüne Türkiye’de kadına yönelik şiddet ve ulusal kadın çalışmaları: Psikolojik araştırmalara davet. Türk Psikoloji Yazıları, Kasım, 19, 126-145.
• Caffaro, F., Ferraris, F. ve Schmidt, S. (2014). Gender differences in the perception of honour killing in individualist versus collectivistic cultures: Comparison between Italy and Turkey. Sex roles, 71(9-10), 296-318.
• Chalk, L. M., Meara, N. M. ve Day, J. D. (1994). Possible selves and occupational choices. Journal of Career Assessment, 2, 363-384.
• Chapleau, K. M. ve Oswald, D. L. (2013). Status, threat, and stereotypes: Understanding the function of rape myth acceptance. Social justice research, 26(1), 18-41.
• Cherry, F. ve Deaux, K. (1978). Fear of success versus fear of gender inappropriate behavior. Sex Roles, 4, 97–101.
• Connell, R. W. (2016). Toplumsal cinsiyet ve iktidar (2. Baskı). (C. Soydemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1987).
• Çoklar, I. (2007). Kadına yönelik cinsel şiddetin meşrulaştırılması ve tecavüze ilişkin tutumlar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Demir, N. ve Yiğit, Z. (2013). Reklam fotoğraflarında kadın bedeninin değişimi. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 459-472.
• Demirel, S. ve Yegen, C. (2015). Tüketim, postmodernizm ve kapitalizm örgüsü. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 2(1), 115-138.
• Dumanlı, D. (2011). Reklamlarda toplumsal cinsiyet kavramı ve kadın imgesinin kullanımı; bir içerik analizi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 132-149.
• Eccles, J. S., Jacobs, J. E. ve Harold, R. D. (1990). Gender role stereotypes, expectancy effects, and parents' socialization of gender differences. Journal of social issues, 46(2), 183-201.
• Glick, P., Diebold, J., Bailey-Werner, B. ve Zhu, L. (1997). The two faces of Adam: Ambivalent sexism and polarized attitudes toward women. Personality and Social Psychology Bulletin, 23(12), 1323-1334.
• Glick, P., Sakallı-Uğurlu, N., Akbaş, G., Orta, İ. M. ve Ceylan, S. (2016). Why do women endorse honor beliefs? Ambivalent sexism and religiosity as predictors. Sex Roles, 75(11-12), 543-554.
• Glick, P. ve Fiske, S. T. (1997). Hostile and benevolent sexism: Measuring ambivalent sexist attitudes toward women. Psychology of women quarterly, 21(1), 119-135.
• Glick, P., Fiske, S. T., Mladinic, A., Saiz, J. L., Abrams, D., Masser, B., ... ve Annetje, B. (2000). Beyond prejudice as simple antipathy: hostile and benevolent sexism across cultures. Journal of personality and social psychology, 79(5), 763-775.
• Glick, P., Sakallı–Ugurlu, N., Ferreira, M. C. ve Aguiar de Souza, M. (2002). Ambivalent sexism and attitudes toward wife abuse in Turkey and Brazil. Psychology of Women Quarterly, 26(4), 292-297.
• Gunderson, E. A., Ramirez, G., Levine, S. C. ve Beilock, S. L. (2012). The role of parents and teachers in the development of gender-related math attitudes. Sex roles, 66(3-4), 153-166.
• Günindi-Ersöz, A. (1997). Cinsiyet rollerine ilişkin beklenti, tutum, davranışlar ve arası sorumluluk paylaşımı (Kamuda çalışan yönetici kadınlar örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Günindi-Ersöz, A. (2016). Toplumsal cinsiyet sosyolojisi. AnıYayınları.
• Hackett, G., Betz, N. E., Casas, J. M. ve Rocha-Singh, I. A. (1992). Gender, ethnicity, and social cognitive factors predicting the academic achievement of students in engineering. Journal of counseling Psychology, 39(4), 527-538.
• Hammond, M. D. ve Sibley, C. G. (2011). Why are benevolent sexists happier?. Sex Roles, 65(5-6), 332-343.
• Hebl, M. R., King, E. B., Glick, P., Singletary, S. L. ve Kazama, S. (2007). Hostile and benevolent reactions toward pregnant women: complementary interpersonal punishments and rewards that maintain traditional roles. Journal of Applied Psychology, 92(6), 1499- 1511.
• Hyde, J. S., Fennema, E. ve Lamon, S. J. (1990). Gender differences in mathematics performance: a meta-analysis. Psychological bulletin, 107(2), 139-155.
• Işık, R. (2008). The predictors of understanding of honor and attitudes toward honor related violence: Ambivalent sexism and system justification (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• İmamoğlu, O. (1993). Değişen dünyada değişen aile-içi roller. Kadın Araştırmaları Dergisi, 1, 58-68.
• Jost, J. T. ve Banaji, M. R. (1994). The role of stereotyping in system‐justification and the production of false consciousness. British journal of social psychology, 33(1), 1-27.
• Kavoura, A., Ryba, T. V. ve Chroni, S. (2015). Negotiating female judoka identities in Greece: A Foucauldian discourse analysis. Psychology of Sport and Exercise, 17, 88-98.
• Luzzo, D. A. ve McWhirter, E. H. (2001). Sex and ethnic differences in the perception of educational and career‐related barriers and levels of coping efficacy. Journal of Counseling & Development, 79(1), 61-67.
• Mason, M. A. ve Goulden, M. (2004). Marriage and baby blues: Redefining gender equity in the academy. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 596(1), 86-103.
• Organisation for Economic Co-operation and Development-OECD (2014) <https://www.oecd.org/g20/topics/employment-and-social-policy/ILO-IMF-OECD-WBG-Achieving-stronger-growth-by-promoting-a-more-gender-balanced-economy-G20.pdf> (Erişim tarihi: 14.09.2018).
• Okutan, N. (2007). Kadına yönelik aile içi şiddet: Van'da, kadınların şiddet deneyimleri, şiddeti doğuran koşullar ve başetme biçimleri, şiddetin kadın sağlığına etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Okutan, N. ve Erbaydar, T. (2005). YYÜ öğrencilerinin kadına yönelik fiziksel şiddete ilişkin yaklaşımları. IX. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (29 Eylül-1 Ekim 2005), Ankara.
• Parsons, J. E., Adler, T. ve Meece, J. L. (1984). Sex differences in achievement: A test of alternate theories. Journal of personality and social psychology, 46(1), 26-43.
• Sakall, N. (2001). Beliefs about wife beating among Turkish college students: The effects of patriarchy, sexism, and sex differences. Sex roles, 44(9-10), 599-610.
• Sakallı-Uğurlu, N. ve Akbaş, G. (2013). Namus kültürlerinde “namus” ve “namus adına kadına şiddet”: Sosyal psikolojik açıklamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 16(32), 76-91.
• Sakallı-Uğurlu, N., Yalçın, Z. S. ve Glick, P. (2007). Ambivalent sexism, belief in a just world, and empathy as predictors of Turkish students’ attitudes toward rape victims. Sex Roles, 57(11-12), 889-895.
• Sancar, S. (2014). Türk modernleşmesinin cinsiyeti (3. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sancar, S. (2016). Erkeklik: İmkânsız iktidar (4. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Sibley, C. G. ve Wilson, M. S. (2004). Differentiating hostile and benevolent sexist attitudes toward positive and negative sexual female subtypes. Sex Roles, 51(11-12), 687-696.
• Spencer, S. J., Steele, C. M. ve Quinn, D. M. (1999). Stereotype threat and women's math performance. Journal of experimental social psychology, 35(1), 4-28.
• Steele, C. M. (1997). A threat in the air: How stereotypes shape intellectual identity and performance. American psychologist, 52(6), 613-629.
• Tichenor, V. (2005). Maintaining men's dominance: Negotiating identity and power when she earns more. Sex Roles, 53(3-4), 191-205.
• Tufan-Tanrıöver, H. (2000). Medya sektöründe kadın işgücü. Toplum, 86, 171-193.
• Uçan, G. (2012). Postmodern erkek (lik). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 262-271.
• Ünlü, S., Bayram, N., Uluyağcı, C. ve Uzoğlu Bayçu, S. (2009). Kadına yönelik şiddet: TV dizilerinde kadına yönelik şiddet üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5(4), 95-104.
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 35, 29-5.
• Yee, D. K. ve Eccles, J. S. (1988). Parent perceptions and attributions for children's math achievement. Sex Roles, 19(5-6), 317-333.
• Yüksel-Kaptanoğlu, İ., Çavlin, A. ve Ergöçmen, B. A. (2015). Kadına yönelik şiddet yaygınlığı (içinde, Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması), ss. 81-120, Elma Teknik Basım Matbaacılık, Ankara.
• White, M. J. ve White, G. B. (2006). Implicit and explicit occupational gender stereotypes. Sex Roles, 55, 259–266.
• World Economic Forum (2015). The global gender gap report 2015 (10. yıldönümü baskısı). Switzerland: World Economic Forum.