Social and Cultural Functions of Universities Intended for the Cities in Which They Were Born: The Case of Adıyaman

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 16, 1369 - 1414, 30.12.2018

Mahmut Gürsoy

https://doi.org/10.26466/opus.472674

Cited By: 1

Öz

The new form
of the universities that are shaped by the pressures of keeping up with the
economic, political, social and cultural changes that the societies face is
multiversity. The concept of multiversity attracts attention to the fact that
the institution has transformed into a multifunctional form dependent to the
evolution of society. Universities are no longer institutions which were
indifferent to their social environment and buried into their ivory towers. The
new university is sensitive to the needs of the community and carries its
services beyond campus boundaries. With this structural differentiation, the
universities have become the actors involved in social and cultural development
of their regions. The universities in Turkey are also seen as institutions that
will contribute to reduce inequalities between regions by improving social,
economic and cultural structure of the cities into which they were born. The
aim of this research is to determine the changes/improvements that the
universities -spreaded all over the country with the slogan of "an
university in every city"- have created in the social and cultural
structure of the cities where they were established as means of development for
removing interregional inequalities and to define the attitudes and the
opinions of urban residents in the case of Adıyaman city and Adıyaman
University. The research in which mixed method used reveals that –when the net
balance of functional consequences is considered- the university has positive
functions in the social and cultural change/development of the city.

Anahtar Kelimeler

University, multiversity, city, socio-cultural functions

Üniversitelerin İçinde Doğdukları Kentlere Yönelik Sosyal ve Kültürel İşlevleri: Adıyaman Örneği

Öz

Toplumların uğradığı iktisadi,
siyasi, sosyal ve kültürel değişimlere ayak uydurma baskısıyla biçimlenen
üniversitelerin çağımızda ulaştığı form multiversitedir. Multiversite kavramı,
kurumun parçası olduğu toplumun evrimine bağlı bir dönüşüm geçirerek çok
işlevli bir hale geldiğine dikkat çekmektedir. Artık üniversiteler sosyal
çevrelerine kayıtsız ve fildişi kulelerine gömülmüş münzevi kurumlar değildir.
Yeni üniversite toplumun ihtiyaçlarına duyarlıdır ve hizmetlerini kampüs
sınırlarının ötesine taşımaktadır. Bu yapısal farklılaşma ile birlikte
üniversiteler, bulundukları bölgelerin sosyal ve kültürel gelişiminde rol alan
aktörler haline gelmiştir. Türkiye’de de üniversiteler, içine doğdukları
kentlerin toplumsal, ekonomik ve kültürel yapısını geliştirerek bölgeler arası
eşitsizliği gidermeye katkıda bulunacak kurumlar olarak görülmektedir. Bu
araştırmanın amacı, “her ile bir üniversite” politikasıyla sayıları hızla
artarak ülke sathına yayılan üniversitelerin, bölgeler arası eşitsizliği
giderecek bir gelişme aracı olarak, kuruldukları kentlerin toplumsal ve kültürel
yapısında meydana getirdiği değişimleri/gelişimleri, kent sakinlerinin bu
konudaki tutumlarını ve kanaatlerini Adıyaman kenti ve Adıyaman Üniversitesi
örneğinde tespit etmektir. Karma yöntemin kullanıldığı araştırma -işlevsel
sonuçların net dengesine bakıldığında- üniversitenin kentin sosyal ve kültürel
değişiminde/gelişiminde olumlu işlevlere sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite, Multiversite, Kent, Sosyo-kültürel İşlevler

Kaynakça

• Adıyaman Üniversitesi [ADYÜ]. (2015). Adıyaman Üniversitesi 2015-2019 stratejik planı. Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı.
• Adıyaman Üniversitesi [ADYÜ]. (2017). Adıyaman Üniversitesi 2016 yılı faaliyet raporu. Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı.
• Akengin, H. ve Kaykı, A. (2013). Şehirleşme-üniversite ilişkisine bir örnek: Gazimağusa. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 501-525.
• Aktay, Y. (2003). Üniversiteden multiversiteye taşra-merkez diyalektiği. Toplum ve Bilim Dergisi, 97, 93-122.
• Albeni, M. (2001). Yükseköğretim kurumlarının gelişmekte olan bölgeler üzerindeki etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 137-158.
• Arbo, P. ve Benneworth, P. (2007). Understanding the regional contribution of higher education institutions: A literature rewiev (OECD Education Working Papers No.9.). Paris: OECD Publishing.
• Bagchi-Sen, S. ve Lawton Smith, H. (2012). The role of university as an agent of regional economic development. Geography Compass, 6 (7), 439-453.
• Bender, T. (1998). Scholarship, local life and the necessity of worldliness. In H. van der Wusten (Ed.). The Urban University and its Identity: Roots, Location, Roles (pp. 17-28). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Benson, L. ve Harkavy, I. (2000). Higher education’s third Revolution: The emergence of democratic cosmopolitan civic university. Cityscape, 5 (1), 47-57.
• Bilginoğlu, M. A., Atik, H., Türker, O., Pamuk, Y. ve Düzgün, R. (2002). Erciyes Üniversitesinin Kayseri ilinin ekonomik, sosyal ve kültürel yapısına etkileri. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
• Binici, F. Ö. ve Koyuncu, B. (2015). Üniversite öğrencilerinin 2012-2013 harcamalarının Bitlis ili ekonomisine katkısının incelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 113-126.
• Brockliss, K. (2000). Gown and town: The university and the city in Europe, 1200-2000. Minerva, 38 (2), 147-170.
• Bruning, S. D., McGrew, S. ve Cooper, M. (2006). Town-gown relationship: Exploring university-community engagement from the perspective of community members. Public Relations Review, 32 (2), 125-130.
• Charles, D. (2001). Universities and regional development. Final Report of the project funded by European Community under the Targeted Socio-Economic Research. Retrieved May 25, 2017, from http://cordis.europa.eu/documents/documentlibrary/78645501EN6.pdf
• Charles, D. (2003). Universities and territorial development: Reshaping the regional role of UK. Universities. Local Economy, 18 (1), 7-20.
• Chatterton, P. (2000). The cultural role of universities in the community: Revisiting the university–community debate. Environment and Planning, 32, 165-181.
• Chatterton, P. ve Goddard, J. (2000). The response of higher education institutions to regional needs. European Journal of Education, 35 (4), 475-496.
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Thousand Oaks, California: Sage.
• Devlet Planlama Teşkilatı [DPT]. (1984). Beşinci beş yıllık kalkınma planı (1985-1989). Ankara: DPT Yayınları.
• Durman, M. (1998). Sosyo-ekonomik yapının değişiminde üniversitenin rolü (Dumlupınar Üniversitesi örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Erjem, Y. (2015, Nisan). Sosyal, kültürel ve ekonomik işlevler bağlamında üniversite kent ilişkisi: Mersin ve Mersin Üniversitesi örneği. I. Uluslararası Kent Araştırmaları Kongresinde sunulan bildiri, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• European Commission. (2011). Connecting universities to regional growth: A practical guide. Retrieved March 12, 2017, from http://s3platform.jrc.ec.europa.eu/-/connecting-universities-to-regional-growth-a-practical-guide?inheritRedirect=true
• Goldstein, H. A. ve Drucker, J. (2006). The economic development impacts of universities on regions: Do size and distance matter? Economic Development Quarterly, 20, 22-43.
• Gültekin, N., Çelik, A. ve Nas, Z. (2008). Üniversitelerin kuruldukları kente katkıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (24), 264-269.
• Gürkaynak, M. R. ve Kasımoğlu, M. (2004). Türkiye’de üniversite-komşu çevre etkileşimi: İşbirliği için bir ön çalışma. Amme İdaresi Dergisi, 37 (3), 147-162.
• Hedin, S. (Ed.). (2009). Higher education institutions as drivers of regional development in the Nordic countries (Nordregio Working Paper 2009:3). Stocholm: Nordregio.
• Heper, M. (1973). Üniversitenin işlevleri ve toplumsal değişim. Amme İdaresi Dergisi, 6 (1), 43-56.
• Huggins, R. ve Cooke, P. (1997). The economic impact of Cardiff University: Innovation, learning and job generation. GeoJournal, 41 (4), 325-337.
• Johnson, R. B. ve Onwuegbuzie, A. j. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33 (7), 14-26.
• Karataş, M. (2002). Üniversitelerin sosyo-ekonomik gelişmedeki rolü ve önemi (Muğla Üniversitesi örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Kavili Arap, S. (2014). Üniversite kent etkileşiminden beklentiler. Toplum ve Demokrasi, 17 (18), 105-119.
• Kniazev, E. (2004). University strategy in regional development. In M. Shattock, E. Kniazev, N. Pelikhov, A. Sandgren and N. Toivonen (Ed.). New Trends in Higher Education: Entrepreneurialism and the Transformation of Russian Universities (pp. 151-159). Paris: International Institute for Educational Planning, UNESCO.
• Oktay, D. (2007). Üniversite–kent ilişkisi. Yapı Dergisi, 302, 42-47.
• Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (1982). The university and the community: The problems of changing relationships. Paris: OECD Publishing.
• Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2007). Higher education and regions: Globally competitive, locally engaged. Paris: OECD Publishing.
• Özbay, Ö. (2013). Üniversite ve sosyal çevresi: Niğde Üniversitesi ve Niğde. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 1-63.
• Özdemir, E. (2010). Kentin tanımlanmasında sosyolojik yaklaşımlar: Toplumsal süreç ve/veya mekânın çözümlenmesi. İdeal Kent: Kent Araştırmaları Dergisi, 1, 44-77.
• Parellada, F. S. ve Bertran, J. C. (1999). The responses of higher education to global challenge: Innovative and human resources development. Higher Education in Europe, 24 (1), 67-79.
• Rothaermel, F. T., Agung, S. D. ve Jiang, L. (2007). University entrepreneurship: A taxonomy of the literature. Industrial and Corporate Change, 16 (4), 691-791.
• Rykun, A. Y., Yuzhaninov, K. M. ve Vychuzhanina, E. V. (2015). Universities and local communities: Problems and perspectives of interaction. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 200, 359-365.
• Sağır, A. ve Dikici, E. (2011). Yeni göçmenlik mekânları olarak yeni kurulan üniversiteler: Ordu Üniversitesi örneğinde öğrencilerin bütünleşme sorunları. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 217-251.
• Sağır, A. ve İnci, Ü. H. (2013). Karabük’te üniversite algısı. Karabük Üniversitesi örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 49-81.
• Scott, J. C. (2006). The mission of university: Medieval to postmodern transformations. The Journal of Higher Education, 77 (1), 1-39.
• Shils, E. (1988). The university, the city and the world: Chicago and the University of Chicago. In T. Bender (Ed.). The University and the City: From Medieval Origins to the Present (pp. 210-230). New York: Oxford University Press, Inc.
• Sönmez, M. E. ve Başkaya, Z. (2013). Üniversitelerin şehirlerin ekonomisi ve şehir içi arazi kullanımı üzerindeki etkileri: Kilis 7 Aralık Üniversitesi örneği. III. Uluslararası Coğrafya Sempozyumu (10-13 Haziran 2013, Antalya) Bildiriler Kitabı içinde (ss. 541-552). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Tashakkori, A. ve Creswell, J. W. (2007). The new era of mixed methods. Journal of Mixed Methods, 1 (1), 2-8.
• Taşcı, D., Gökalp, E., Genç Kumtepe, E., Kumtepe, A. T. ve Toprak, E. (2011). Kentin üniversite algısı: Anadolu Üniversitesi ve Eskişehir örneği. Amme İdaresi Dergisi, 44 (2), 131-146.
• Taşcı, D., Gökalp, E., Genç Kumtepe, E., Kumtepe, A. T., Toprak, E., Tosunoğlu, T. T. ve Sürmeli, A. (2008). Anadolu Üniversitesinin Eskişehir’e etkileri ve şehrin üniversiteyi algılayışı. F. Sürmeli (Ed.). Eski-şehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Toprak, B., Bozan, İ., Morgül, T. ve Şener, N. (2009). Türkiye’de farklı olmak: Din ve muhafazakârlık ekseninde ötekileştirilenler. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Turgut, M. F. ve Baykal, Y. (1992). Ölçme teknikleri. Ankara: ÖSYM Ya-yınları.
• Vural Yılmaz, D. ve Yılmaz, C. (2013). Kent–cübbe ilişkisi: Üniversiteler ve Anadolu kentlerinin öğrencileşmesi. C. Ergun, M. Güneş ve A. Dericioğulları Ergun (Ed.). Kent Üzerine Özgür Yazılar içinde (ss. 204-215). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Wilson, B. (2011). Social inclusion: Universities and regional development. Journal of Adult and Continuing Education, 17 (1), 98-114.
• Yayar, R. ve Demir, D. (2013). Gaziosmanpaşa Üniversitesinin Tokat ili ekonomisine etkisi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5 (8), 106-122.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, C. (2011). Anadolu kentlerinin öğrencileşmesi: Başka bir kentleşme deneyimi. Sosyoloji Dergisi, 25, 1-17.
• Yılmaz, M. K. ve Kaynak, S. (2011). Sosyo-ekonomik dönüşüm sürecinde üniversitelerin rolü ve yöre halkının üniversiteden beklentileri ile ilgili bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (4), 55-73.
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK]. (2007). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi. Ankara: YÖK Yayınları.