Üniversite Sınavına Hazırlanan ve Özel Dershanelere Devam Eden Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Kendilerinde Algıladıkları Ego Durumları ile Sınav Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 18, 727 - 756, 30.06.2019

Sabahattin Şerif Meşe Halis Özerk

https://doi.org/10.26466/opus.522188

Öz

Bu araştırmanın amacı; üniversite sınavlarına (YGS ve LYS) hazırlanan lise 12.sınıf öğrencilerinin kendilerinde algıladıkları ego durumları ile sınav kaygısı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma grubu, 2014-2015 öğretim yılında Ankara İli Çankaya ilçesindeki Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı altı (6) resmi Anadolu lisesinde öğrenim gören ve lise son sınıfta olan toplam 535 (Kız= 307; Erkek= 228) öğrenciden oluşmaktadır. Çalışma grubundaki öğrencilerin yaş aralığı 16-19 arasında değişmektedir. Araştırmanın değişkenlerinden olan ego durumları ile ilgili veriler, Ego Durum Ölçeği (Arı, 1989) aracılığıyla, diğer değişken olan sınav kaygısı ise Sınav Kaygısı Ölçeği (Öner, 1990) kullanılarak elde edilmiştir. Ayrıca öğrencilere ilişkin demografik bilgiler, araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, lise 12. Sınıftaki öğrencilerin (hem kız hem erkek öğrencilerin) sınav kaygı düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu görülmüştür. Kız öğrencilerin sınav kaygılarının ise gerek tümtest puanları bakımından gerekse testin alt boyutları (kuruntu ve duyuşsal) bakımından erkeklerinkinden anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Ego durumları bakımından ise, öğrencilerin en fazla Koruyucu Ebeveyn (KE) ego durumunda (%48, ikinci olarak da Doğal Çocuk (DÇ) ego durumunda (%30) en az olarak da Eleştirel Ebeveyn (EE) ego durumunda (%4) ve Uygulu Çocuk (UÇ) ego durumunda (%6) kendilerini algıladıkları görülmektedir. Ego durumlarıyla sınav kaygısı arasındaki ilişki bakımından ise, sadece Yetişkin Ego durumu ile Sınav Kaygısı ölçeğinin alt boyutu olan kuruntu boyutu arasında az da olsa anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Transaksiyonel Analiz kuramı çerçevesinde enerji yoğunluğunun ego durumlarına göre dağılımında, enerjinin en yüksek düzeyde Koruyucu Ebeveyn ego durumunda kullanıldığı görülmüştür. Bulgular ilgili literatüre dayanılarak tartışılmış, gelecek araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Transaksiyonel Analiz, Ego Durumları, Sınav Kaygısı

Investigating The Relationship Between Exam Anxiety Level And Perceived Ego States Of The High School Students That Prepare To Take University Entrance Exams By Going To Private Classroms

Öz

The purpose of this study was to review the relationship between self-perceived ego states of twelfth-graders who prepare for university entrance exams (YGS (the transition to higher education examination) and LYS (undergraduate placement exam)) and exam anxiety levels. Working group consisted of 535 (Female= 307; Male= 228) high school final year students who study in 6 (six) public Anatolian High School in Çankaya District of Ankara Province in the 2014-2015 academic year. The age range of students in the working group varies between 16 and 19. Data relating to ego states that is one of the variables of research were obtained by Ego State Scale (Arı, 1989); data relating to another variable, exam anxiety were obtained by Exam Anxiety Scale (Öner, 1990). Moreover, demographic information about students was collected by using the Personal Information Form. With reference to research results, the exam anxiety level of twelfth-graders (both female and male students) is above average. Exam anxiety of female students is significantly higher in comparison with male students in terms of both fulltest scores and subdimensions (delusion and affective) of the test. It is seen when looking at ego states that students perceive themselves in Nurturing Parent Ego State most (48%); students perceive themselves in Natural Child Ego State in the second place (30%); students perceive themselves in Criticizing Parent Ego State in the third place (4%); finally, the same students perceive themselves in Adaptive Child Ego State in the fourth place (6%). About the relation between ego states and exam anxiety; there is seen a leastwise significant relationship between delusion dimension that is the subdimension of Exam Anxiety Scale and Adult Ego State. We can observe when looking at the distribution of energy density based on ego states within the scope of theory of transactional Analysis that Energy is used in Nurturing Parent Ego State at most. Findings were discussed based on literature; there were also offered suggestions toward the next studies.

Anahtar Kelimeler

Transactional Analysis, Ego States, Exam Anxiety.

Kaynakça

• Akbağ, M. (2000). Stresle basa çıkma tarzlarının üniversite öğrencilerinde olumsuz otomatik düşünceler, transaksiyonel analiz ego durumları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Akbağ, M., ve Deniz, L. (2003). Öğretim elemanı ve öğretmen adaylarının birbirlerine yönelik algıları: Transaksiyonel analiz açısından bir değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi , 2(3), 263-293 .
• Akkoyun, F. (2011). Psikolojide işlemsel çözümleme yaklaşımı transaksiyonel analiz. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
• Akkoyun, H. B. (1990). “ACL-Sıfat tarama listesi’nin Türkçe’ye uyarlanması: TA ego durumları ölçekleri ile bir çalışma.". V. Ulusal Psikoloji Kongresi Psikoloji-Seminer Dergisi Özel Sayısı. Sayı:8. (s. 637-643). İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Arı, R. (1989). Üniversite öğrencilerinin baskın ben durumları ile bazı özlük niteliklerinin, ben durumlarına, atılganlık ve uyum düzeylerine etkisi. Yayımlanmış Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara.
• Arnkoff DB ve Smith RJ (1988) Cognitive processes in test anxiety: An analysis of two assesment procedures in an actual test. Cog Ther Res 12, 425-439.
• Bacanlı, F. ve Sürücü M. (2006). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygıları ve karar verme stilleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi / Educational Administration, 45, 7-35.
• Birenbaum, M., ve Nasser, F. (1994). On the relationship between test anxiety and test performance. Measurement and Evaluation in Counseling& Development, 27, 293-302.
• Bozanoğlu, İ. (2005). The effect of a group guidance program based on cognitive-behavioral approach on mativation, self-esteem, achievement and test anxiety levels. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 38 (1), 17-42.
• Brown, J. E.ve Mann, L. (1991). Decision-making competence and self esteem: a comparison of parents and adolescent. Journal of Adolescence, 14, 363-371.
• Carlson, N. R. (2011). Fizyolojik psikoloji (davranışların nörolojik temelleri) - foundations of behavioral neuroscience. (Ç. E. Şahin, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
• Cassady, C. J. (2004). The influence of cognitive test anxiety across the learning testing cycle. Learning and Instruction, 14, 569-572.
• Cassady, C. J. ve Johnson. E. R. (2002). Cognitive test anxiety and academic performance. Contemporary Educational Psychology, 27, 270-295.
• Cooley, J. E. & Spielberger, C. D. (1980). Cogntive versus emotional coping responses as alternatives to test anxiety. Cognitive Therapy and Research, 4, 459- 466.
• Culler, R. E., ve Holahan, C. J. (1980). Test anxiety and academic performance: the affected study of related behaviors, Journal of Educational Psychology, 72, 16-20.
• Çakmak, A., Şahin, H. ve Demirbaş (Akıncı), E. (2017). 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygısı ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 1-9.
• Çapulcuoğlu, U. ve Gündüz, B. (2013). Öğrenci tükenmişliğini yor-damada setresle başacıkma, sınav kaygısı, akademik yetkinlik ve anne baba tutumları. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(1), 201-218. DOI Number: http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2013.3111a
• Çiçek, İ. ve Tanhan, F. (2018). Lise son sınıf öğrencilerinin sınırlılık algı şemaları ile sınav kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 8, (1/1), 69-85.
• Donald W., Katz R. C., (1999). Reducing test anxiety and improving self-esteem in high school and college students with learning disabilities. Journal of Behavior Therapy And Experimental Psychiatry, 30(3), 191-198.
• Dündar, S., Yapıcı, Ş. ve Topçu, B. (2008). Üniversite öğrencilerinin bazı kişilik özelliklerine göre sınav kaygılarının incelenmesi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (1), 171-186.
• Ekşi, P. (1998). Sınav kaygısının üniversite adayı ergenlerde incelenmesi. Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Egitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erdik, C ve Özpınar, S. (2015). Üniversite sınavına girecek olan öğrencilerde anne baba tutumu ve sınav kaygısı ilişkisi. UCED Uluslararası Ail eve Çocuk Eğitim Dergisi, 7, 158-172.
• Ergene, T. (2011). The relationships among test anxiety, study ha-bits, achievement, motivation, and academic performance among turkish high school students. Education and Science, 36(160), 321-330.
• Erkan, S. (1991). Sınav kaygısının öğrenci seçme sınavı ile ilişkisi. Yayın-lanmamıs Doktora Tezi. Ankara Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Freud, S. (1998). Ruh çözümlemesine yeni giriş konferanslar. (E. K. Kapkın, Çev.) İstanbul: Payel Yayınevi.
• Freud, S. (1999). Psikopatoloji. (H. Atalay, Çev.) İstanbul: Payel Yayınevi.
• Freud, S. (2012). Düşlerin yorumu I. (E. Kapkın, Çev.) İstanbul: Payel Yayınevi.
• Gençdoğan, B. (2006). Lise öğrencilerinin sınav kaygısı ile boyuneğicilik düzeyleri ve sosyal destek algısı arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 153-164.
• Güler, D. Ve Çakır, G. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin sınav kaygısını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 82-94.
• Gündoğdu, M. (1994) The relationship between helpless explanatory style, test anxiety and academic achievement among sixth grade basic education students. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. ODTÜ, Ankara.
• Hambree, R. (1988). Correlates, causes, effects and treatment of test anxiety. Review o f Educational Research, 58(1), 47-77.
• Hanımoğlu, E. (2011). Seviye sınavına girecek olan ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sınav kaygısı mükemmeliyetçilik ve anne-baba tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 351-366.
• Harris, T. A. (2012). Ben Ok'im - Sen Ok'sin. (M. Şahin, Dü., & H. U. Nilgün Sağlam, Çev.) İstanbul: Okuyan Us.
• Hay, J. (2015). Eğitmenler için transaksiyonel analiz. (O. S. Dalkılıç, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
• Hong, E. (1999). Test anxiety, percieved test difficulty and test per-formance patterns of their effects. Learning&Individual Differences, 11, 431-447.
• https://www.yeniakit.com.tr/haber/ulkemizde-universite-sinav-sisteminin-tarihi-385408.html. Erişim tarihi: 28 Nisan 2019.
• Kavakçı, Ö., Güler, A. S. ve Çetinkaya, S. (2011). Sınav kaygısı ile ilişkili psikiyatrik belirtiler. Klinik Psikiyatri Dergisi, 14, 7-16.
• Kekler, H. (2008). Liseli ergenlerin transaksiyonel analiz ego durumları ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Koçkar, A. İ., Kılıç, B. G., ve Şener, Ş. (2002). ilköğretim öğrencilerin-de sınav kaygısı ve akademik başarı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2, 100- 105.
• Koruklu (Öner) N., Öner, H. ve Oktaylar H.C. (2006). “Sınav kaygısı ile başa çıkma programının” sınav kaygısına etkisine yönelik deneysel bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 5-11.
• Kutlu, Ö. (2001). Adolescent anxiety caused by university entrance examinations. Education and Science, 26(121), 12-23.
• May, R. (2012). Varoluşun keşfi. İstanbul: Okuyan Us.
• Morris, L.W., Davis. M. A., and Hutchings, C. H. (1981). Cognitive and emotional component of anxiety: Literature review and a Resived Worry-Emotionalty Scale. Journal of Education Pyschology,73, 541-555.
• Neuderth, S., Jabs, B. And Schmidtke, A. (2009). Strategies for redu-cing test anxiety and optimizing exam preparation in German University Student: A Prevention-oriented pilot projecet of the unuversity of Würzburg. Journal of Neural Transm., 116, 785-790.
• Öner, N. (1990). Sınav kaygısı envanteri el kitabı. İstanbul: Yükseköğretimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı Yayını.
• Öner, N. v. (1985). Durumluluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Özerk, H. (2008). Özel okul yöneticilerinin ve öğretmenlerinin, transaksiyonel analiz kuramı çerçevesinde, birbirlerinde gözlemledikleri ve birbirlerinde bekledikleri ego durumları’nın karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, A. U. (2011). Ruh sağlığı ve bozuklukları (11.Baskı b., Cilt I). Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri.
• Sacks, O. (2014). Karısını şapka sanan adam. (Ç. Çalkılıç, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sarason I.G (1980). Introduction to the study of test anxiety. Test Anxiety: Theory, research, and applications. I.G. Sarason (Ed.). (Vol.1) Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Inc., Publishers.
• Sud, A., ve Parabha, 1. (1995). Test anxiety and academic perfor-mance: Cognitive/relaxation therapies. Pyschological Studies, 40, 179-186.
• Sullivan, L. (2002). The effect of test anxiety on attention and me-mory skills in undergraduate students. Chrestomatly: Annual Review of Undergraduate researchat the College of Cherleston, 1, 263-273.
• Yıldırım, İ. (2008). Üniversite giriş sınavına hazırlanan öğrencilerde sınav kaygısını etkileyen ailesel değişkenler. Eurasian Journal of Educaional Research, 31, 171-186.
• Yıldırım, İ., Ergene T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 224-234.
• Yıldız, H. (2007). Sınav kaygısı ana- baba tutumları ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zeidner, M. (1991). Statistics and mathematics anxiety in social science students: Some interesting parallels. British Journal Of Educational Psychology, 61(3), 319-328