Immigrances of Anatolia in The Last Term of The Ottoman State and Public Policies in Countries of Immigrants

Yıl 2019, Cilt: 13 Sayı: 19, 2709 - 2728, 30.09.2019

Ahmet Oğuz

https://doi.org/10.26466/opus.576880

Cited By: 1

Öz

The migration to the Ottoman lands started with the loss of Crimea and increased. With the defeat of Ottoman armies, migrations accelerated from these regions to Anatolia. The loss of the regions where the Muslim-Turkish population was concentrated increased the migration to Anatolia. Themost intensive migration wave wascaused by 93 War and Balkan War. Russia’s occupation of the Ottoman’s Balkans and Caucasus territories where the Muslim-Turkish population was concentrated had caused mass migration to Anatolia. The second great wave of migration of the Ottoman Empire began with the loss of the Balkan War and continued afterwards. Istanbul had been the center of gathering of refugees from the Balkans and the Black Sea. The wave of immigration that started with the loss of wars greatly shook the governments of Istanbul. For example, the emigrants who came to Istanbul had no place to shelter, even the sultan opened his palace and accepted guests. Intensive efforts had been made to send refugees who do not fit in the streets of Istanbul to different parts of the country. The refugees were first gathered in Istanbul and then sent to the appropriate cities. It was claimed that the Circassians which is accepted among immigrants committed plundered the city. At the time the parliament (Meclis-i Mebusan) was open, Circassian immigrants issue had caused controversy between Muslim and non-Muslim deputies. One of the most important migration events took place in the aftermath of the Balkan Wars of 1911-1912, Which we know as difficult years. Another factor that made this period difficult was that the opportunities of the state gradually decreased. Internal rebellions and external attacks had devastated the human and financial resources of the state. Anatolian cities, which had been migrating for many years, had reported to the central government that they no longer want to accept immigrants. Refugees from the Balkans and the Caucasus were settled in Anatolia. In the last century, the Ottoman Empire had to deal with the refugees flowing to Anatolia. As the state’s facilities were being used for sheltering and feeding these refugees, the Anatolian people had embraced these people.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Balkan wars, Anatolia, immigrant

Osmanlı Devletinin Son Döneminde Anadolu’ya Gelen Muhacirler ve Muhacirlerin Göç Ettiği Bazı Şehirlerdeki İskân Politikaları

Öz

Osmanlı topraklarına göç Kırım’ın kaybıyla başlamış ve artış göstermiştir. Osmanlı ordularının yenilmesiyle beraber bu bölgelerden Anadolu’ya göçler hızlanmıştır. Müslüman Türk nüfusun yoğun olduğu bölgelerin kaybı Anadolu’ya göçü artırmıştır. En kesif göç dalgası 93 Harbi ve Balkan Harbi’yle olmuştur. Rusya’nın Balkanlarda ve Kafkaslarda bulunan Osmanlı topraklarında Türk ve Müslüman nüfusun yoğun olduğu yerleri işgal etmesi kitleler halinde göçün Anadolu’ya akmasına sebebidir. Osmanlı Devleti’nin ikinci büyük göç dalgası Balkan Savaşı’nın kaybedilmesiyle başlamış ve sonrasında da devam etmiştir. Balkanlardan ve Karadeniz’den gelen muhacirlerin toplanma merkezi İstanbul olmuştur. Savaşların kaybıyla başlayan göç dalgası İstanbul hükümetlerini bir hayli sarsmıştır. Örneğin İstanbul’a gelen muhacirleri toplayacak adeta yer kalmamış, padişah dahi sarayını açarak misafir kabul etmiştir. İstanbul sokaklarına sığmayan muhacirleri ülkenin değişik yerlerine göndermek için yoğun çaba harcanmıştır. Önce İstanbul’da toplanan mülteciler daha sonra uygun şehirlere gönderilmişlerdir. Gelen göçmenler arasında bulunan ‘Çerkes Muhacirler’in çapul ve yağma yaptıkları gibi iddialar ortaya atılmıştır. Meclis-i Mebusan’ın açık olduğu dönemde Çerkes göçmenler, Müslim gayrimüslim mebuslar arasında tartışmalara sebep olmuşlardı.  En önemli göç olaylarından biri de ‘zor yıllar’diye bileceğimiz 1911-1912 Balkan Savaşları sonrasında yaşanmıştır. Bu dönemi zorlaştıran bir başka etken ise devletin imkânlarının gittikçe tükenmesiydi. İç isyanlar ve dış saldırıların devletin insan ve mali kaynaklarını iyice eritmişti. Uzun yıllardır göç alan Anadolu şehirleri artık muhacir kabul etmek istemediklerini merkezi hükümete bildirmiştir. Balkanlar ve Kafkaslardan gelen mülteciler Anadolu’ya iskân ettirilmişlerdir.  Osmanlı Devleti son yüz yılında Anadolu’ya akan mültecilerle başa çıkmak zorunda kalmıştır. Gelen bu mültecilere barınma ve beslenme hususunda devletin imkânları kullanıldığı gibi Anadolu halkı da bu insanlara kucak açmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Balkan Savaşları, Anadolu, muhacir

Kaynakça

• Çetin, A.- ve Galip Ç.(2013). Arşiv belgelerine göre Kosova’nın İslamlaşmasına dair Osmanlı uygulamaları. (Editörler: İskefiyeli, Z., Çelik, B. ve Yazıcı, S.) Türk Tarihinde Balkanlar içinde Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Demirel, M. (2009). Artvin ve Batum göçmenleri(1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı’ndan sonra. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 40, 317-340.
• Gayretullah, H. (2006). ‘Bir göç hikâyesi: Doğu Türkistan’dan göç hatıraları. Uluslararası Göç Sempozyumu, 8-11 Aralık 2005 İstanbul.
• İpek, N. (1999). Rumeli’den Anadolu’ya Türk göçleri. Ankara: TTK Yayınları.
• Kaflı, K. (1966). Türkiye’ye göçler. İstanbul: Çeltük Matbaacılık.
• Karal, E. Z. (1988). Osmanlı tarihi birinci meşrutiyet ve istibdat devirleri (1876-1907), cilt VIII, Ankara: TTK Yayınları.
• Karpat, H. K. (2013). Osmanlıdan günümüze etnik yapılanma ve göçler. 2. Baskı. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Karpat, H. K.(2004). Balkanlar’da Osmanlı mirası ve ulusçuluk, çev: Recep Boztemur. İstanbul: İmge Kitabevi.
• MCcarthy, J. (1995). Ölüm ve sürgün. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Oğuz, A. (2010). Birinci Meşrutiyet Kanun-ı Esasi ve Meclis-i Mebusan. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Paşaoğlu, D. (2013). Muhacir komisyonu maruzatı’na göre (1877-78) 93 harbi sonrası muhacir iskânı. History Studies, 5(2), 347-387.
• Saraç, H. (2011). Osmanlı’dan cumhuriyet’e köy-mezra, köy-yayla arasındaki göçlerin şehir hayatına etkisiyle meydana gelen değişikliklerin kültürel hayattaki yansımaları: Atdeşen(Rize) Yaylaları Örneği 1880-2010, CIEPO, Ulaslar Arası Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Tarihi Araştırmaları 6. Ara Dönem Sempozyum Bildirileri, 14-16 Nisan 2011, Uşak: 1051-1065.
• Uzunçarşılı, İ. H. (2007). Osmanlı tarihi Karlofça anlaşmasından XVIII. yüzyılın sonlarına kadar, cilt IV I. bölüm, Ankara: TTK Yayınları, 6. Baskı.
• Yetişgin, M. (2013). On dokuzuncu asrın son çeyreğinde Rusların balkan politikası. (Editörler: İskefiyeli, Z., Çelik, B. ve Yazıcı, S.) Türk Tarihinde Balkanlar içinde Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Başbakanlık Osmanlı Arşiv Belgeleri
• B.O.A, DH. MKT.( Dahiliye NezâretiMektubî Kalemi), 1393-72, H. 24.4.1304 /20 Ocak 1877.
• B.O.A, DH.. İ. D.(Dahiliye İdari Kısım), 85-1, H. 13. 9. 1328/ 18 Eylül 1910.
• B.O.A, BEO. (Bâb-ı Âlî Evrak Odası), 107-8004, H. 26.04. 1310/ 17 Kasım 1892.
• B.O.A, DH.. İD. (Dahiliye İdari Kısım), 60-15, H. 22.9.1330/ 4 Eylül 1912.
• B.O.A, MV.( Meclis-i Vükelâ Mazbataları), 62-86, H. 13.07. 1308/ 22 Şubat 1891.
• B.O.A, İ..MMS.( İrâde - Meclis-i Mahsus), 60-2859, H. 08.03.1296/ 22 Şubat 1879.
• B.O.A, İ..DH..( İrâde - Dahiliye), 1226-95953, H. 23. 9 1309/ 21 Nisan 1892.
• B.O.A, Y..PRK. KOM.( Yıldız Perakende Evrakı Sadâret, Umum Vilayetler Tahrirâtı), 1-54, B.O.A, H. 15. 12 1295 / 10 Aralık 1878, lef 1-23.
• B.O.A, DH. MTV.(Mütenevvia Kısmı Belgeleri), 40/22, H. 09.05.1329/ 8 Mayıs 1911.
• B.O.A, Y..PRK.., KOM.( Yıldız Perakende Evrakı Sadâret, Umum Vilayetler Tahrirâtı), 4-71, B.O.A, H. 27.11. 1302/ 7 Eylül 1885.
• B.O.A, DH. MKT.( Dahiliye NezâretiMektubî Kalemi), 1346/25, H. 16. 2. 1302 / 5 Aralık 1884.
• B.O.A, Y..PRK.., KOM.(Yıldız Perakende Evrakı Sadâret, Umum Vilayetler Tahrirâtı), 4-71, B.O.A, H. 27.11. 1302/ 7 Eylül 1885.