Parent Education in Digital Media Literacy

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 20, 2040 - 2073, 31.12.2019

Mehmet Tahir Karaboğa

https://doi.org/10.26466/opus.601942

Cited By: 13

Öz

We live in an age where digital media such as
computers, mobile phones and the internet are used extensively. With the
development and spread of these media means, social relations, individual life
and especially family relations have been transformed. The effects of
computer-based digital media have become more and more prominent. The fact that
parents and children can access to an unlimited number of media content on the
internet and consume intensively through mobile phones, tablets and computers
may have consequences on family relations and communication styles. The
education and awareness raising of parents on digital media literacy is an
important part of media literacy education. Today, it is a necessity for the
family members of all ages to be a conscious media literate in order to avoid
social and individual problems and risks in their relations with digital
technologies. Digital literacy aims to minimize the negative aspects of
communication technologies by developing positive features. Experts conduct
important discussions on the problems and risks of digital media usage and a
qualified digital media literacy is recommended as one of the indispensables of
our time. In this context, in this study, there is a discussion about why
parents should be digital media literate, the effects of digital media on
family relations and child development, the contribution of digital literate
parents to family relations and child education.

Anahtar Kelimeler

Digital Media, Family, Digital Media Literacy

Dijital Medya Okuryazarlığında Anne ve Baba Eğitimi

Öz

Bilgisayar, cep telefonu, internet gibi dijital
medya araçlarının yoğun olarak kullanıldığı bir çağda yaşıyoruz. Bu araçların
gelişip yaygınlaşmasıyla beraber, sosyal ilişkiler, bireysel yaşam ve özellikle
aile ilişkileri dönüşüme uğradı. Bilgisayar temelli bir medya olan dijital
medyanın etkileri gün geçtikçe daha fazla ön plana çıkmaya başlamıştır. Cep
telefonu, tablet, bilgisayar üzerinden anne-baba ve çocukların internet
ortamlarında sınırsız sayıda medya içeriğine ulaşabilmesi ve yoğun bir şekilde
tüketmesinin aile ilişkileri ve iletişim biçimleri üzerinde çeşitli sonuçları
olabilmektedir. Dijital medya okuryazarlığı konusunda anne ve babaların
eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi, medya okuryazarlığı eğitiminin önemli bir
ayağını oluşturmaktadır. Günümüzde her yaşta aile bireyinin, dijital
teknolojiler ile ilişkilerinde sosyal ve bireysel bir takım problemler, riskler
yaşamamaları adına bilinçli bir medya okuryazarı olması bir zorunluk olarak
karşımıza çıkmaktadır. Dijital okuryazarlık, iletişim teknolojilerinin olumlu
özelliklerini geliştirerek, olumsuz taraflarını en aza indirmeyi amaçlar.
Dijital medya ortamlarındaki sorunlar ve kullanım riskleri konusunda uzmanlar önemli
tartışmalar yürütmekte bu konuda nitelikli bir dijital medya okuryazarlığı,
içinde bulunduğumuz çağın olmazsa olmazları arasında önerilmektedir. Bu
çerçevede bu çalışmada anne ve babaların neden dijital medya okuryazarı
olmaları gerektiği, dijital medyanın aile ilişkileri ve çocuk gelişimine
etkileri, dijital okuryazar anne ve baba olmanın aile ilişkileri ve çocuk
eğitimine sağlayacağı katkılar hakkında bir tartışma yürütülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Medya, Aile, dijital medya okuryazarlığı

Kaynakça

• Akçalı, S. İ. (2015). Tüketim toplumunda çocukluğun yitişi. (S. İ. Akçalı Ed.). Çocuk ve medya, içinde (s. 21-13 ). Ankara: Nobel Yayınları.
• Aytaş, G. ve Kaplan, K. (2017). Medya okuryazarlığı bağlamında yeni okuryazarlıklar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 291-310.
• Batıgün, A. D. ve Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10.
• Batmaz, V. ve Aksoy, A. (1995). Türkiye’de televizyon ve aile:Elektronik hane. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Browne, N. (1999). Young children’s literacy development and the role of televisual texts. New York, NY: Falmer Press.
• Çakıral, M. (2016). Televizyon kıskacında çocuk ve subliminal mesajlar. İstanbul: Ferfir Yayıncılık.
• Çetinkaya, L. ve Sütçü, S. S. (2016). Çocukların gözüyle ebeveynlerinin bilişim teknolojileri kullanımlarına yönelik kısıtlamaları ve nedenleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquir, 7(1), 79-116.
• Demir, U. (2016). Sosyal medya kullanımı ve aile iletişimi: Çanakkale’de lise öğrencileri üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim Dergisi, 9(2), 27-50.
• Demiriz, S. ve Öğretir, A. D. (2007), Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki 10 yaş çocuklarının anne tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 105-122.
• Dijilopedi (2018). 2018 Türkiye internet kullanım ve sosyal medya istatistikleri. 15 Haziran 2019 tarihinde https://dijilopedi.com/2018-turkiye-internet-kullanim-ve-sosyal-medya-istatistikleri/ adresinden erişildi.
• Gül, G. (2007). Okuryazarlık sürecinde aile katılımının rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi , 8(1), 17-30.
• Güleç, N. (2019). Kritik ve analitik düşünme perspektifinde dijital medya okuryazarlığı. 20 Haziran 2019 tarihinde http://www.kadinveaile.com/kritik-ve-analitik-dusunme-perspektifinde-dijital-medya-okuryazarligi-2/ adresinden erişildi.
• Güleç, V. (2018). Aile ilişkilerinin sosyal medya ile birlikte çöküşü. Yeni Medya Elektronik Dergi, 2, 105-120.
• Güneş, A. (2013). Medya Pedagojisi. (H. Yavuzer, ve M.R. Şirin, Ed.). I. Türkiye Çocuk ve Medya kongresi bildiriler kitabı, içinde (s. 83-98 ). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Hazar, M. (2011) Sosyal medya bağımlılığı: Bir alan çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 3, 158 – 159.
• Hobbs, R. (2010). Digital and media literacy: A plan of action. 12 Mayıs 2019 tarihinde https://works.bepress.com/reneehobbs/13 adresinden erişildi.
• İnal, K. (2015). Türkiye’de çocukluk nereye. (S. İ. Akçalı Ed.), Çocuk ve medya. içinde ( s. 13-51 ). Ankara: Nobel Yayınları.
• İnan, T. (2013). Medya okuryazarlığı sürecinde medya, çocuk ve ebeveyn ilişkisi: ortaokul öğrencilerinin ve ebeveynlerinin televizyon ve internet kullanımlarına ilişkin tutum ve davranışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• İrvan, A. A. (2017). Dijital medya okuryazarlığı nedir? neden gereklidir? 20 Mayıs 2019 tarihinde https://dijitalmedyavecocuk.bilgi.edu.tr/2017/06/06/dijital-medya-okuryazarligi-nedir-neden-gereklidir/ adresinden erişildi.
• Kabakçı-Yurdakul, Işıl., Dönmez, O. Yaman, F. ve Ferhan ve Odabaşı, H. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4), 883-896.
• Kanat, S. (2016). Uluslararası ilişkiler yaklaşımları açısından dijital medya ve savaş. TRT Akademi Dergisi, 1(2), 528-546.
• Kaya-Bensghir T. ve Altınok, R. (2012). Türkiye'de internetin aile içi ilişkilere etkisi. 20 Nisan 2019 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/arastirma_komisyonlari/bilisim.../ramazan_altinok.pptx adresinden erişildi.
• Kraut, R., Patterson, M., Landmark, V., Kiesler, S., Mukophadhyay, T. ve Scherlis, W. (1998) Internet paradox: A social technology that reduces social ınvolvement and psychological well being?, American Psychologist, 53, 1017– 1031
• Livingstone, S. ve Haddon, L. (2009). EU kids onlin: Final report. 5 Nisan 2019 tarihinde http://www.lse.ac.uk/media@lse/research/EUKidsOnline/EU%20Kids%20I%20(2006-9)/EU%20Kids%20Online%20I%20Reports/EUKidsOnlineFinalReport.pdf adresinden alınmıştır.
• Medya okur yazarlığı ebeveynleri de kapsayacak (2012). Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/pembenar/medya-okur-yazarligi-ebeveynleri-de-kapsayacak-1529827 Gençlerin yüzde 3,6'sı internet bağımlısı. (2017). NTV. 20 Mayıs 2019 tarihinde https://www.ntv.com.tr/teknoloji/genclerin-yuzde-3-6si-internetbagimlisi,orBTeQTwx0KUB05JYTQ8sA adresinden erişildi.
• Özel, E., ve Zelyurt, H. (2016). Anne baba eğitiminin aile çocuk ilişkilerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 16(36), 9-34.
• Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: PDREM Yayıncılık.
• Özkan, A. (2016). Dijital medya ve çocuk: sosyalleşmenin yeni boyutları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Öztürk, E.H. (1999). Çocuğun sosyalleşmesinde televizyonun etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Özyürek, A. ve Şahin, F. T. (2005). 5-6 Yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19-34.
• Roberts, D. F., Foehr, U.G. ve Rideout, V. (2005). Generation M: Media in the lives of 8-18 year olds. Menlo Park, CA: Kaiser Family Foundation.
• RTÜK (2016). Medya okuryazarlığı araştırması. 20 Haziran 2019 tarihinde https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/medya-okuryazarligi-arastirmasi.pdf adresinden erişildi.
• Serhatlıoğlu, B. (2006). Televizyon programlarının okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarının zihin ve dil gelişimini etkileme biçimlerine yönelik öğretmen ve veli görüşlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Şirin, M. R. (2015). Televizyon, çocuk ve aile. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tan, O. (2015). Medya okuryazarlığı eğitimi: öğrenci, öğretmen, aile bağlamında örnek bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Dijital oyun bağımlılığı 'hasta' ediyor., (2017). Türkiye Gazetesi. 20 Mayıs 2019 tarihinde https://www.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/611233.aspx adresinden erişildi.
• Ulusoy, A. ve Bostancı, M. (2014). Çocuklarda sosyal medya kullanımı ve ebeveyn rolü. The Journal of Academic Social Science Studies, 28, 559-572.
• UNICEF. (2017). Dünya çocuklarının durumu 2017, 12 Mayıs 2019 tarihinde http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/SOWC_2017_SUM_-TR.pdf adresinden alınmıştır.
• Warren, R. (2001). In words and deeds: Parental involvement and mediation of children’s television viewing. Journal of Family Communication, 1, 211-231.