Bingöl’ün Yaşanabilir Kent Olma Yolunda Fiziki Problemleri ve Öncelikleri Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 15 - Sayı: 10 Yıl Özel Sayısı, 5006 - 5031, 30.06.2020

Hüccet Vural

https://doi.org/10.26466/opus.672743

Cited By: 3

Öz

Kentlerin gerek nüfus, gerekse kapladığı alan bakımından büyük olması bilimsel ve teknik kurallar çerçevesinde şekillendirilmesini gerekli kılmaktadır. Diğer taraftan, kentler nüfus ve fiziki bakımdan büyüdükçe farklı sorunlarla yüz yüze kalmaktadır. Araştırmada Bingöl kent merkezinin kentleşme sürecini etkileyen temel sorunlarının ve önceliklerinin katılımcı yaklaşımla ele alınması amaçlanmıştır. Araştırmada, birincil kaynaklardan veri toplamada en yaygın yöntem olarak bilinen anket tekniği kullanılmıştır. Farklı demografik yapıdan 598 kişi ile yapılan anket çalışmasından elde edilen sonuçlar SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Anket verilerinin yorumlanmasında betimsel değerlendirmelerin yanında katılımcı profili ve eski-yeni kent dokusu değişkenlerine göre anlamlılık testleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylere göre en önemli problemler, mahalle ölçeğinde yeşil alan yetersizliği ve çevre kirliliği-çöp sorunu, kent genelinde ise yeşil alan yetersizliği ve otopark sorunudur. Ayrıca katılımcıların çözüme yönelik öncelikleri birinci sırada yeşil alan yetersizliği (%17,8), ikinci sırada çevre kirliliği-çöp sorunu (%13,1) ve üçüncü sırada ise trafik sorunu (%12,4) gelmektedir. 16 Sorun alanı ile ilgili yapılan değerlendirmede eski-yeni yerleşim bölgelerinde sonuçların değişmediği belirlenmiştir. Araştırma sonuçları sürdürülebilir ve yaşanabilir bir kent gündeminin zaman geçirilmeden oluşturulmasının gerekliliğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bingöl, kentsel çevre sorunları, planlama sürecine katılım, kent öncelikleri, sürdürülebilir kentleşme

Destekleyen Kurum

Bingöl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Birimi

Proje Numarası

BAP-ZF.2018.00.011

An Evaluation on the Physical Problems and Priorities of Bingöl City on the Path of Being Livable City

Öz

The fact that cities are large both in terms of population and the area it occupies requires them to be shaped within the framework of scientific and technical rules. On the other hand, cities face different problems as they grow in terms of population and physical. In the study, it was aimed to address with participatory approach the main problem and priorities affecting the urbanization process in Bingol's center. The survey technique, which is known as the most common method of collecting data from primary sources, was used in this the study. The results of the survey collected with 598 people from different demographic feature were analyzed by using SPSS software. In addition to the descriptive evaluations, it was used for meaningfulness tests according to participant profile and old-new urban texture variables. According to the individuals who participated in the study, the most important problems were green space deficiency and environmental pollution-garbage problem at the scale of the neighborhood and green space deficiency and parking problem throughout the city. In addition, the priorities of the participants for solutions were lack of green space (17.8%) firstly, environmental pollution-waste problem (13.1%) secondly and traffic problem (12.4%) thirdly. In the evaluation of 16 problem areas, it was determined that the results did not change according to the old-new residential areas. The results of the research indicated that a sustainable and livable city agenda should be established without delay.

Anahtar Kelimeler

Bingöl, urban environmental problems, participation in planning process, urban priorities, sustainable urbanization

Proje Numarası

BAP-ZF.2018.00.011

Kaynakça

• Atıl, A., Gülgün, B., ve Yörük, İ. (2005). Sürdürülebilir kentler ve peyzaj mimarlığı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2), 215-226.
• Aytaç, Ö. (2013). Kent mekânları ve kimlik/farklılık sorunu. İdealkent, 4(9), 138-169.
• Başaran, I. (2007). Sağlıklı kentler kavramının gelişiminde sağlıklı kentler projesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(3), 207-229.
• BulBonnes, M., Uzzell, D., Carrus, G. ve Kelay, T. (2007). Inhabitants' and experts' assessments of environmental quality for urban sustainability. Journal of Social Issues, 63(1), 59-78.
• Dave, S. (2010). High urban densities in developing countries: A sustainable solution?. Built environment, 36(1), 9-27.
• Doğan, S. Ş., ve Yılmaz, S. (2019). coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama yöntemleri ile arazi örtüsü/alan kullanım değişimlerinin belirlenmesi: Bingöl kent merkezi örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(3), 536-545.
• Drakakis-Smith, D. (1995). Third world cities: sustainable urban development, 1. Urban studies, 32(4-5), 659-677.
• Esen, F. (2019). Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan algılama (UA) ile Bingöl Şehri ve çevresindeki yerleşmelerin mekânsal gelişimi için uygun alanların tespit edilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 101-112.
• Freire, M. (2006). Urban planning: Challenges in developing countries. In International Congress on Human Development, Madrid.
• Gözener, B, ve Sayılı, M. (2013). Tüketicilerin açık süt ve süt ürünleri tüketim tercihlerinin incelenmesi Tokat-Turhal İlçesi örneği. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. I, 160- 175.
• Grimmond, S. U. E. (2007). Urbanization and global environmental change: local effects of urban warming. Geographical Journal, 173(1), 83-88.
• Güven, A., ve Alan, Ç. (208). Kentsel ve çevresel sorunların çözümünde yerel yönetimlerin rolü. Uluslararası Su ve Çevre Kongresi SUÇEV (22-24 Mart 2018) Bildiriler Kitabı, Bursa/Türkiye.
• Jennings, V., Johnson Gaither, C., ve Gragg, R. S. (2012). Promoting environmental justice through urban green space access: A synopsis. Environmental Justice, 5(1), 1-7.
• Jim, C. Y. (2013). Sustainable urban greening strategies for compact cities in developing and developed economies. Urban Ecosystems, 16(4), 741-761.
• Kiziroğlu, A. M. (2003). Türkiye’de kentleşme ve kentleşme politikaları. TC Maltepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Analiz Dergisi, 2, 53-77.
• Kocalar, A. C. (2018). Akıllı ve ekolojik kentlerle sürdürülebilir kentsel tasarım: “Arazi bilgi yönetimi sistemi (Abys)” “Mülkiyet ve imar hakları aktarımı modeli (Miham)”. 26. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu: Kentsel Tasarımda Yeni Uygulamalar, Yaklaşımlar Sempozyum Kitabı, ISBN No: 978-605-68202-1-2 24-25 Mayıs 2018.
• Lopes, M. N., ve Camanho, A. S. (2013). Public green space use and consequences on urban vitality: An assessment of European cities. Social indicators research, 113(3), 751-767.
• Oktay, D. (2007), Sürdürülebilirlik, yaşanılabilirlik ve kentsel yaşam kalitesi. Mimarlık Dergisi, 335, 19.
• Pacione, M. (2003). Urban environmental quality and human wellbeing—a social geographical perspective. Landscape and urban planning, 65(1-2), 19-30.
• Pearsall, H., Pierce, J. (2010). Urban sustainability and environmental justice: evaluating the linkages in public planning/policy discourse. Local Environment, 15(6), 569-580.
• Sezik, M. (2019). Türkiye'de yerel yönetimlerin yaşanabilir kent oluşturma politikaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 703-716.
• Sınmaz, S. (2013). Yeni gelişen planlama yaklaşımları çerçevesinde akıllı yerleşme kavramı ve temel ilkeleri. Megaron, 8(2), 76-86.
• Soylu, H. (2009). Bingöl’de hızlı şehirleşmeden kaynaklanan çevre sorunları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 87-104.
• Tatlılıoğlu, K. (2015). Kentleşme ve sürdürülebilir kalkınma sürecinde Bingöl ilinin sosyo-kültürel ve ekonomik durumu üzerine genel bir değerlendirme. Bingöl Araştırmaları Dergisi, 2(1), 29-54.
• Toprak, D. (2017). Türkiye’nin Çevre Politikasında Yerel Yönetimlerin Rolü: Yerel Yönetim Bütçesinin İncelenmesi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2018). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları 25.12.2019 tarihinde http://tuik.gov.tr/Start.do adresinden erişilmiştir.
• Üstündağ, Ö. (2011). Bingöl şehir merkezinin doğal ortam analizi ve fiziksel planlaması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı, Elazığ.
• Yenice, M. S. (2012). Konya kentinin planlama tarihi ve mekânsal gelişimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 28(4), 343-350.
• Yüksel, M., Yeşil, M. (2017). Kent ve yaşam: Ordu Kenti örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 679-693.