Examining Preference Reasons of Undergraduate Students In Psychological Counseling and Guidance Programme

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 28, 929 - 961, 31.08.2020

Feride Bacanlı , Abdullah Mücahit Aslan

https://doi.org/10.26466/opus.667847

Cited By: 2

Öz

The aim of this study is to determine the reasons why undergraduate first year students in the Psychological Counseling and Guidance (PDR) program prefer PDR. The study group consists of 200 (women and men) students who have just started to study in the PDR department of 10 different universities. The phenomenology design from qualitative research methods is used in this research. The research data were collected using a questionnaire consisting of 10 open-ended and closed-ended questions developed by the researchers. Data were analyzed using content analysis. According to the results of the research, psychological counselors are seen by the participants as psychological supporters in schools. They stated that psychological counselors worked outside the school in courthouses and private companies. While perceiving the concept of guidance teacher in the context of school, teacher and student; the concept of psychological counselors is perceived as psychology graduates working with adults and outside school. Most of the participants preferred the PDR program in the first place. They mostly benefited from school psychological counselors and family members as a source of information and support during the choice process. The participants expressed personal factors as the reasons for preference the PDR program. This was followed by political, economic and educational factors and social factors.The results of the research were discussed based on the related literature. The limitations of the research and suggestions for future research are presented.

Anahtar Kelimeler

Psychological counseling and guidance, career psychological counseling, reasons of preference

Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Lisans Programı Öğrencilerinin Bu Programı Tercih Nedenlerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) anabilimdaki birinci sınıf öğrencilerinin PDR programını tercih nedenlerini incelemektir. Çalışma grubu, 10 farklı üniversitenin PDR ana bilim dalında öğrenime yeni başlayan 200 (kadın ve erkek) öğrenciden oluşmaktadır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen 10 açık uçlu sorudan oluşan soru formu kullanılarak toplanmıştır. Veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre katılımcılar, psikolojik danışmanları okullarda psikolojik destek sunan kişiler olarak görmektedirler. Psikolojik danışmanların okul dışında daha çok adliye ve özel şirketlerde çalıştıklarını belirtmişlerdir. Rehber öğretmen kavramını, okullarda görev yapan kişiler olarak algılarlarken; psikolojik danışman kavramını ise okulların dışında yetişkinlerle çalışan psikoloji mezunu kişiler olarak algılamaktadırlar. Katılımcıların çoğu PDR programını birinci sırada tercih etmişlerdir. Tercih sürecinde en fazla okul psikolojik danışmanlarından ve aile üyelerinden bilgi ve destek kaynağı olarak yararlanmışlardır. PDR programını tercih etme nedenleri olarak ilk sıralarda kişisel faktörleri ifade etmişlerdir. Bunu politik, ekonomik ve eğitim sistemiyle ilgili faktörlerin ve sosyal faktörlerin izlediği görülmüştür. Araştırmanın sonuçları ilgili literatüre dayanılarak tartışılmıştır. Araştırmanın sınırlılıkları ve gelecekte yapılacak araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik danışmanlık ve rehberlik, kariyer psikolojik danışmanlığı, tercih nedenleri

Kaynakça

• Aslan, A. M., Koç, H. ve Büyüksevindik, B. (2018). Psikolojik danışma ve rehberlik lisans programı 1.sınıf öğrencilerinin programa ilişkin beklentileri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (3), 143-160.
• Bacanlı, F. (2016). Career decision-making difficulties of turkish adolescents. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 16, 233-250. doi: 10.1007/s10775-015-9304-8.
• Bacanlı, F. ve Öztemel, K. (2017a, Ekim). Kariyer karar verme güçlükleri ve kariyer karar verme profilleri arasındaki ilişkiler. II. INES Uluslararası Akademik Araştırmalar Kongresi'nde sunulmuş bildiri, Alanya.
• Bacanlı, F. ve Öztemel, K. (2017b, Nisan). Kariyer karar verme güçlükleri ölçeğinin genç yetişkin örnekleminde faktör yapısının ve güvenirliğinin incelenmesi. 26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi’nde (ICES/UEBK-2017) sunulmuş bildiri, Antalya.
• Bacanlı, F. ve Salman, N. (2018, Ekim). Üç aşamalı kariyer karar verme modeline dayalı kariyer psikolojik danışma: Vaka çalışması. 20. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde (PDRkongre2018) sunulmuş bildiri, Samsun.
• Bacanlı, F. (2018, Haziran). Hope and social-contextual variables as predictors of career adaptability in turkish young adult. Society for Vocational Psychology 13th Biennial Conference’da sunulmuş bildiri, The Sagura Hotel, Scottdale, Arizona, USA.
• Bacanlı, F. (2019). Özellik faktör uyumlu kuramlar. Binnur Yeşilyaprak (Ed.). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı: Kuramdan uygulamaya (10. Baskı) içinde (s. 90-127). Ankara: Pegem Akademi.
• Eren-Gümüş, A. (2018). Okul psikolojik danışmanlarının rollerine ilişkin okul yöneticilerinin algıları: Bir karma yöntem araştırması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 151-168.
• Erlandson, D.A., Harris, E.L., Skipper, B. L., ve Allen, S. T. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Beverly Hills, CA: Sage.
• Gati, I., ve Saka, N. (2001a). High school students’ career related decision-making difficulties. Journal of Counseling and Development, 79, 331–340. doi:10.1002/j.1556-6676.2001.tb01978.x.
• Hamamcı, Z., Bacanlı, F. ve Doğan, H. (2013). İlköğretim ortaöğretim ve ü¬niversite öğrencilerinin mesleki ve eğitsel kararlarını etkileyen¬ faktörlerin in¬celen¬mesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 284-299.
• Karataş, Z. ve Şahin-Baltacı, H. (2013). Ortaöğretim kurumlarında yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik okul müdürü, sınıf rehber öğretmeni, öğrenci ve okul rehber öğretmeninin (psikolojik danışman) görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 427-460.
• Kepçeoğlu, M. (1994). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Özerler.
• Korkut-Owen, F. ve W.Owen, D. (2008). School counselor’s role and functions: school administrators’ and counselors’ opinions. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 207-221.
• Korkut-Owen, F., Kepir, D. D., Özdemir, S., Ulaş, Ö. ve Yılmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin bölüm seçme nedenleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 135-151.
• Kuzgun, Y. (2008). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Nobel.
• McNair, D. ve Brown, D. (1983). Predicting the occupational aspirations, occupational expectations, and career maturity of black and white male and female 10th graders. The Vocational Guidance Quarterly, 32, 29-36.
• Mersin, S. ve Öksüz, E. (2014). Üniversite öğrencilerinde aile desteğinin kaygı düzeyine etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 643-650.
• Meşeci, F., Dinçer, D. ve Çırakoğlu, B. (2006). İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin okul psikolojik danışma ve rehberlik servisine ve çalışanlarına yönelik algıları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 175-186.
• MEB. (1981). Onuncu milli eğitim şurası raporu. Ankara: MEB Yayınları.
• Öcal, G. (2010). Hacettepe üniversitesi psikolojik danışma ve rehberlik lisans programı mezunlarının mezun oldukları programa ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe üniversitesi, Ankara.
• Özer, A. ve Avcı, D. (2015, Ekim). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin üniversite seçimini etkileyen faktörler. 13. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sunulan bildiri. Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Özgüven, B.E. (1990). Ülkemizde psikolojik danısma ve rehberlik faaliyetlerinin dünü ve bugünü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1 (1), 4-15.
• Özyürek, R. ve Kılıç-Atıcı, M. (2002). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi kararlarında kendilerine yardım eden kaynakların belirlenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(17). 33-42.
• Salman, N. ve Kan, A. (2018, Nisan). Üniversite öğrencilerinin kariyer karar verme güçlüklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. III. INES Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi'nde sunulmuş bildiri, Antalya.
• Salman, N. (2018). Kariyer karar verme güçlüklerinin, kariyer engelleri, kariyer karar verme öz yetkinliği ve karar durumu ile ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi üniversitesi, Ankara.
• Sarıkaya, T. ve Khorshid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423.
• Super, D. E. (1990).A life span,life-space approach to career development. In D. Brown,ve L.Brooks (Eds.), Career choice and development (2nd ed). 197-261. San Francisco: Jossey-Bass.
• Sürücü, M.(2005). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• T.E.D., (2017). Programa ilişkin öğrenci görüşleri anket sonuçları. TED Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı Araştırma Raporu.
• Tien, H. -L. S. (2001). Career decision-making difficulties perceived by college students in taiwan. Bulletin of Educational Psychology, 33(1), 87–98.
• Tien, H.-L. S. (2005). The validation of the career decision-making difficulties scale in a chinese culture. Journal of Career Assessment, 13, 114–127. doi:10.1177/1069072704270327.
• Ültanır, E. (2005). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik (pdr) mesleği ve psikolojik danışman eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 102-111.
• Vurucu, F. (2010). Meslek lisesi öğrencilerinin meslek seçimi yeterliliği ve meslek seçimini etkileyen faktörler. Yayınlanmamıs yüksek lisans tezi, Yeditepe üniversitesi, İstanbul.
• Yelken, K. (2008). Orta öğretim son sınıf öğrencilerinin üniversite tercihlerini ve meslek seçimini etkileyen faktörler: Sakarya il merkezi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya üniversitesi, Sakarya.
• Yeşilyaprak, B. (2007). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanının gelişiminde türk psikolojik danışma ve rehberlik derneğinin yeri ve önemi. R. Özyürek (Yay. Haz.). Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik (Cilt 1) içinde (s. 55-66). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yeşilyaprak, B. (2013). 21. yüzyılda eğitimde rehberlik hizmetleri: Gelişimsel yaklaşım. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zimpfer, D. G. (1996). Five year follow up doctoral graduates in counseling. Counselor Education and Supervision, 35(3), 218-230.
• Leung, S. A., Hou, Z.-J., Gati, I. ve Li, X. (2011). Effects of parental expectations and cultural-values orientation on career decision-making difficulties of Chinese university students. Journal of Vocational Behavior, 78, 11– 20. doi:10.1016/j.jvb.2010.08.004