Psikoeğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeyine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: Eğitim ve Toplum Özel sayısı, 5524 - 5539, 31.12.2020

Mustafa Güler

https://doi.org/10.26466/opus.813344

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, psikoeğitim programının üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerini hangi ölçüde etkilediğini incelemektir. Bu araştırma, öntest sontest kontrol gruplu desenin kullanıldığı yarı deneysel bir araştırmadır. Çalışma grubu, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi'nde öğrenim gören ve grup çalışmasına katılmaya gönüllü olan 24 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Üniversite öğrencilerine yönelik psikoeğitim programı, bilişsel davranışçı terapi yaklaşımına dayalı olarak hazırlanmıştır. Deney grubuna 8 hafta boyunca, üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin azaltılmasına yönelik hazırlanan ve 8 oturumdan oluşan psikoeğitim programı uygulanmıştır. Verilerin analizinde, Karışık Ölçümler için İki Faktörlü Varyans Analizi ve t testi kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, psikoeğitim programının deney grubunda yer alan öğrencilerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanlarını azaltmada etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci tükenmişliği, psikoeğitim programı, üniversite öğrencileri

The Effect of Psychoeducation Program on Burnout Levels of University Students

Öz

The aim of this study is to examine to what extent the psychoeducation program affects the burnout levels of university students. This research is an quasi-experimental study using pretest-posttest design with a control group. The study group consists of 24 students who were studying at Selcuk University Faculty of Health Sciences in the 2018-2019 academic year and volunteering to participate in the group study. Maslach Burnout Inventory-Student Scale (MBI-SS) and Personal Information Form were used as data collection tools in the study. The psychoeducation program for university students has been prepared based on cognitive behavioral therapy approach. A psychoeducation program consisting of 8 sessions, prepared to reduce the burnout levels of university students, was applied to the experimental group for 8 weeks. Two-way analysis of variance and t-test were used for mixed measurements to analyze the data. The analysis results showed that the psychoeducation program was effective in reducing the emotional exhaustion and depersonalization scores of the students in the experimental group.

Anahtar Kelimeler

Student burnout, psychoeducation program, university students

Kaynakça

• Abarghouei, M. R., Sorbi, M. H., Abarghouei, M., Bidaki, R., and Yazdanpoor, S. (2016). A study of job stress and burnout and related factors in the hospital personnel of Iran. Electronic physician, 8(7), 2625.
• Al-Alawi, M., Al-Sinawi, H., Al-Qubtan, A., Al-Lawati, J., Al-Habsi, A., Al-Shuraiqi, M., . . . Panchatcharam, S. M. (2019). Prevalence and determinants of burnout syndrome and depression among medical students at Sultan Qaboos University: a cross-sectional analytical study from Oman. Archives of environmental and occupational health, 74(3), 130-139.
• Awa, W. L., Plaumann, M., and Walter, U. (2010). Burnout prevention: A review of intervention programs. Patient Education and Counseling, 78(2), 184-190. doi: https://doi.org/10.1016/j.pec.2009.04.008
• Brown, N. W. (2013). Psikolojik danışmanlar için psiko-eğitsel gruplar hazırlama ve uygulama rehberi. Birinci Baskı. (Çev. V. Yorğun). Ankara: Anı Yayıncılık..
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri ve analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni: SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Chou, L.-P., Li, C.-Y., and Hu, S. C. (2014). Job stress and burnout in hospital employees: comparisons of different medical professions in a regional hospital in Taiwan. BMJ open, 4(2).
• Christensen, L., Johnson, R., and Turner, L. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (Çev. A Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Corey, G. (2008). Theory and practice of group counseling (7th ed.). Pacific Grove,. CA: Brooks/Cole.
• Çapri, B., Gündüz, B., and Gökçakan, Z. (2011). Maslach tükenmişlik envanteri öğrenci formu (MTE-ÖF)’nun Türkçe’ye uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 134-147.
• Danhof-Pont, M. B., van Veen, T., and Zitman, F. G. (2011). Biomarkers in burnout: a systematic review. Journal of psychosomatic research, 70(6), 505-524.
• DeLucia-Waack, J. L. (2006). Leading psychoeducational groups for children and adolescents. Sage Publications.
• Dryden, W. (2007). Resilience and rationality. journal of rational-emotive and cognitive-behavior therapy, 25, 213-226. doi:10.1007/s10942-006-0050-1
• Dyrbye, L. N., West, C. P., Satele, D., Boone, S., Tan, L., Sloan, J., and Shanafelt, T. D. (2014). Burnout among US medical students, residents, and early career physicians relative to the general US population. Academic medicine, 89(3), 443-451.
• Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn‐out. Journal of social issues, 30(1), 159-165.
• Freudenberger, H. J., and Richelson, G. (1994). Tükenmeye rağmen nasıl yaşanabilir? Stresle Başa Çıkma, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 2, 64-67.
• Golembiewski, R. T., Boudreau, R. A., Sun, B.-C., and Luo, H. (1998). Estimates of burnout in public agencies: worldwide, how many employees have which degrees of burnout, and with what consequences? Public Administration Review, 59-65.
• Güler, M. (2016). Examination of burnout levels in guidance and psychological counseling students. The 2nd International Conference on the Changing World and Social Research (ICWSR). Barcelona-SPAIN
• Gündüz, B., Çapri, B., and Gökçakan, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 38-55.
• Hamaideh, S. H. (2011). Stressors and reactions to stressors among university students. International journal of social psychiatry, 57(1), 69-80.
• Hawton, K. E., Salkovskis, P. M., Kirk, J. E., and Clark, D. M. (1989). Cognitive behaviour therapy for psychiatric problems: A practical guide: Oxford University Press.
• Heinen, I., Bullinger, M., and Kocalevent, R.-D. (2017). Perceived stress in first year medical students- associations with personal resources and emotional distress. BMC medical education, 17(1), 4.
• Igbokwe, C., Obande-Ogbuinya, N., Nwala, E., Ezugwu, U., and Ugwu, U. (2020). Effect of rational-emotive behavior ıntervention on managing burnout symptoms among postgraduate students in public universities. Global Journal of Health Science, 12, 38. doi:10.5539/gjhs.v12n9p38
• Kaya, Ş., and Arıöz, A. (2014). Ebe ve hemşire öğrencilerinde tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 31-89.
• Lin, S.-H., and Huang, Y.-C. (2014). Life stress and academic burnout. Active Learning in Higher Education, 15(1), 77-90.
• López-Alegría, F., Oyanedel, J., and Rivera-López, G. (2020). Burnout syndrome in chilean midwifery students. SAGE Open, 10, 215824402090209. doi:10.1177/2158244020902090
• Maslach, C., and Goldberg, J. (1998). Prevention of burnout: New perspectives. Applied and Preventive Psychology, 7, 63-74. doi:10.1016/S0962-1849(98)80022-X
• Maslach, C., Schaufeli, W. B., and Leiter, M. P. (2001). Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), 397- 422. doi:10.1146/annurev.psych.52.1.397
• Naçar, M., Baykan, Z., and Çetinkaya, F. (2012). Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi birinci ve ikinci sınıf öğrencilerinde tükenmişlik durumu ve eğitimin etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası, 35(35), 9-20.
• Ogbuanya, T. C., Eseadi, C., Orji, C. T., Omeje, J. C., Anyanwu, J. I., Ugwoke, S. C., and Edeh, N. C. (2019). Effect of rational-emotive behavior therapy program on the symptoms of burnout syndrome among undergraduate electronics work students in Nigeria. Psychological Reports, 122(1), 4-22.
• Schaufeli, W. B., Martinez, I. M., Pinto, A. M., Salanova, M., and Bakker, A. B. (2002). Burnout and engagement in university students: A cross-national study. Journal of cross-cultural psychology, 33(5), 464-481.
• Schaufeli, W. B., and Taris, T. (2005). The conceptualization and measurement of burnout: Common ground and worlds apart. Work and Stress, 19,(3) 256-262.
• Tansel, B. (2015). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(2), 241-268.
• Tavolacci, M. P., and Veber, B. (2015). Burnout and stress in medical students in France: prevalence and associated factors: Joel Ladner. European Journal of Public Health, 25(suppl_3). doi:10.1093/eurpub/ckv171.084
• Tunç, A., and Gündüz, B. (2010). Maslach tükenmişlik modeline dayalı müdahale çalışmalarının incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 1(11), 84-106.
• Yedigöz Sönmez, G., and Çapri, B. (2013). The effect of stress coping program on burnout levels of high school students. International journal on new trends in education and their implications, 4(3), 148-164.