Toplumsal Değişme, Kişiler Arası Sözsüz İletişim ve Engellilik

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 33, 112 - 131, 31.01.2021

Ayşegül Demir

https://doi.org/10.26466/opus.836347

Öz

Toplumsal değişme, insanların varlık gösterdiği tarihsel toplumsal dünyanın dönüşümünü ifade etmektedir. Bu dünya, içerisinde konumlanan toplumsal yapı, toplumsal kurumlar, toplumsal ilişkiler ağı, davranış kalıpları, toplumsal norm ve değerleri içermektedir. Tüm bunların gerçekleştiği günlük iletişimin büyük bir kısmı, konuşulan dilin dışında olan jestler, mimikler veya dilsel olmayan işaretler aracılığıyla gerçekleşmektedir. Toplumsal değişme ile birlikte sözsüz iletişim biçimlerinin de değişim ve dönüşüm geçirdiği çağımızda engellilerin toplumsal iletişimi nasıl gerçekleştirdikleri önemli olmaktadır. Bu doğrultuda çalışma, toplumsal değişme sürecinde kişiler arası sözsüz iletişimin engelliler açısından görünümünü ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Çalışmada, engellilerin durumunu anlamlandırabilmek için, sosyolojik araştırmada nitel araştırma yöntemi ve örneklem olarak amaçlı örnekleme kullanılmaktadır. Türkiye Sakatlar Derneği (TSD) Sinop Şubesi’ne üye toplam olarak, 9 kişi (üç kadın ve altı erkek) ile derinlemesine yapılandırılmamış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerde veriler aktarılarken kodlama tekniği kullanılmakta ve kodlamalar, cinsiyet, yaş ve medeni durumlarına göre yapılmaktadır. Verilerin çözümlenmesi esnasında görüşmelerden elde edilen bulgular birincisinde; Toplumsal Değişme ve Beden Dili, ikincisinde; Kişiler Arası Sözsüz İletişim ve Engellilik olmak üzere iki ana tema ve ikinci ana temada; Göstergeler ve Yazı ve Ses ve Jestler olmak üzere iki alt temaya ayrılıp betimlenmekte, yorumlanmakta ve değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal değişme, Kişiler arası sözsüz iletişim, Beden dili, Engellilik

Social Change, Interverbal Communication and Disability

Öz

Social change refers to the transformation of the historical social world in which people exist. This world includes social structure, social institutions, network of social relations, patterns of behavior, social norms, and values. Most of the daily communication that takes place is through gestures, mimics, or non-linguistic signs that are outside the spoken language. Most of the daily communication that takes place is through gestures, mimics, or non-linguistic signs that are outside the spoken language. It is important how the disability of the disabled at the time of social change and non-verbal forms of communication are transformed and transformed. In this direction, the study aims to reveal the viewpoints of non-verbal communication among people in the process of social change. In the study, qualitative research method in sociological research and purposeful sampling as sample are used to understand the situation of the handicapped. Turkey Disabled Association (TSD) as a member of the Sinop Branch of the total, nine people (three women and six men) with in-depth unstructured interviews were conducted. Negotiation uses coding technique when transferring data and coding is based on gender, age, and marital status. During the analysis of the data, the findings obtained from the interviews are Social Change and Body Language; There are two main themes and the second main theme; Non-verbal Communication and Disability; It is divided into two sub-themes: Indicators and Writing, Voice and Gestures, and is described, interpreted, and evaluated

Anahtar Kelimeler

Social Change, Non-verbal Communication Between Individuals, Body Language, Disability

Kaynakça

• Akerson, F. (2005). Göstergebilime giriş. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Akgül, K. (2006). Kişilerarası iletişimde dans ve beden dili işlevini etkileyen etmenler ve bir alan araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Akpınar, R. (2004). Duygusal yüz ifadelerini anlama becerisini geliştirmeye yönelik örnek bir öğretim programı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-10.
• Aydın, O. ve Baran G. (2010). Toplumsal değişme sürecinde evlenme ve boşanma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 117-126.
• Bat, M. (2015). Plastik kapak toplamaya yönelik kurumsal sosyal sorumluluk kampanyalarının karşılaştırmalı analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 15, 1-20.
• Berger, P. L. ve Luckmann, T. (2015). Modernite, çoğulculuk ve anlam krizi modern insanın yönelimi. M. D. Dereli (Çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Burcu, E. (2006). Özürlülük kimliği ve etiketlemenin kişisel ve sosyal söylemleri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-83.
• Cirhinlioğlu, Z. (2015). Sağlık sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çabuklu, Y. (2004). Toplumsalın sınırında beden. İstanbul: Kanat Kitap.
• Çelebi, N. (2004). Sosyoloji ve metodoloji yazıları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güven, F. (2019). Medya Kahramanı İle Kurulan Parasosyal Etkilrşim Bağlamında Kültür ve Sürdürebilirliği. Motif Vakfı, 12(28), 956-969.
• Kemaloğlu, Y. (2014). Engellilik, kulak burun boğaz (KBB) hekimliği ve işaret dili. Bozok Tıp Dergisi, 1(1), 38-53.
• Kıssal, A. ve Beşer, A. (2009). Yaşlı istismar ve ihmalinin değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(4), 357-364.
• Kocasavaş, Y. (2007). Etkili iletişimin sözsüz adımı olan beden dili ve Türkçe eğitimindeki rolü. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 45-47.
• Küçüközyiğit, M. S. ve Şafak, P. (2015). Arttırıcı ve alternatif iletişim teknikleri. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 4(1), 27-37.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Macionis, J. J. (2015). Sosyoloji. V. Akan (Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Okumuş, E. (2009). Bedene müdahalenin sosyolojisi. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2, 45-66.
• Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş nicel ve nitel yaklaşımlar (3. Baskı). D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz (Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme, Bakanlar Kurulu Kararı (14/07/2009). Resmi Gazete, sayısı: 27288.
• Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması. Ş. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu (Çev.). Ankara: Anı Yayınları.
• Seggie, F. ve Bayyurt, Y. (2015). Nitel Araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Uluocak, Ş., ve Aslan, C. (2012). Toplum ve engelliler. Çanakkale: Çanakkale Kitaplığı.
• Yaman, F. ve Göçken, İ. (2015). Kamu spotu reklamlarının sigara kullanıcıları üzerindeki etkisi: Afyonkarahisar ilinde bir uygulama. KAÜ İİBF Dergisi, 6(11), 53-66.