Banka Kredileri, Para Arzı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 37, 4487 - 4509, 31.05.2021

Filiz Yetiz , Ayşe Ergin Ünal

https://doi.org/10.26466/opus.873635

Cited By: 5

Öz

Bankalar ekonomide tasarrufların toplanması, fon fazlasının ihtiyacı olan ekonomik birimlere aktarılması, para ve sermaye piyasasının geliştirilmesinde çeşitli finansal hizmetler sunan kurumlardır. Bankaların büyümeyi destekleyici etkin kredi kanalıyla para arzı genişlemekte, tasarrufların ise verimli yatırımlara dönüştürülmesi sağlanarak yeni istihdam olanakları yaratılmaktadır. Diğer bir değişle banka kredileri sürdürülebilir ekonomik büyüme için önemli bir unsurdur. Çalışmanın amacı, veri alınan dönemde Türkiye’nin ekonomik büyümesine yönelik finansal borçluluğu temsil eden banka kredileri ve uygulanan para politikalarının yönünü gösteren para arzı etkisinin tespit edilmesidir. Bu nedenle çalışmada banka kredileri, para arzı ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmada, banka kredileri, para arzı ile ekonomik büyüme ilişkisi 2005:01-2020:11 dönemi aylık veriler kullanılarak Türkiye ekonomisi için analiz edilmiştir. Çalışmada ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılmış ve değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin araştırılmasında Toda-Yamamoto Nedensellik testi yaklaşımı uygulanmıştır. Analizden elde edilen bulgulara göre, hem uzun hem de kısa dönemde bankacılık sektörü kredilerindeki artışın Türkiye’de ekonomik büyümeyi desteklediği, para arzındaki artışın ise kısa dönemde ekonomik büyümeyi sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Banka Kredileri, Para Arzı, Ekonomik Büyüme, ARDL Sınır Testi, Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

Relationship Between Bank Loans, Money Supply And Economic Growth: Turkey Example

Öz

Banks are institutions that provide various financial services in the collection of savings in the economy, the transfer of funds to the economic units they need, and the development of the money and capital market. Banks' money supply expands through effective loans to support growth, while savings are transformed into efficient investments, creating new employment opportunities. In other words, bank loans are an important element for sustainable economic growth. The aim of the study is to determine the effect of money supply indicating the direction of bank loans and monetary policies implemented, which represent financial indebtedness to Turkey's economic growth during the period of data retrieval.
Therefore, the causality relationship between bank loans, money supply and economic growth was investigated in the study.In the study, bank loans, the relationship between money supply and economic growth were analyzed for the Turkish economy using monthly data for the period 2005:01-2020:11. n the study, ARDL boundary testing approach was used and Toda-Yamamoto Causality test approach was applied in the investigation of causality relationship between variables. According to the findings obtained from the analysis, it was found that the increase in banking sector loans in both the long and short term supported economic growth in Turkey, while the increase in the money supply provided economic growth in the short term.

Anahtar Kelimeler

Bank Loans, Money Supply, Economic Growth, ARDL Boundary Test, Toda-Yamamoto Causality Test

Kaynakça

• Akın, M.T. (2019). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisinin nedensellik analizi: Türkiye örneği. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, S.B.E. Edirne.
• Arıcan E. ve Okay G. (2014). Ekonomik İstikrarsızlık Ortamında Merkez Bankalarının Uyguladığı Para Politikaları ve Türkiye Örneği. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi,1(1), 1-50.
• Dai, F., Liang, L. and Wu, S. (2013) Money supply and economic growth under environmental pressure: the strategy for re-growth, Int. J. Monetary Economics and Finance, 6, (1).55–80.
• Aslan Ö. ve Küçükaksoy İ.(2006). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi üzerine ekonometrik bir uygulama, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 4, .12-28.
• Baykuş, S. (2020). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ampirik analizi: Türkiye örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, S.B.E. Bandırma.
• Beck, T. ve Levine, R. (2004), Stock markets, banks, and growth: panel evidence. Journal of Banking & Finance, 28,423-442.
• BDDK (2021). Bankacılık Sektörü Verileri. https://www.bddk.org.tr/(29.01.2021).
• Calderŏn, C. ve Liu, L. (2002), The Direction of Causality Between Financial Development and Economic Growth, Central Bank of Chile, Working Papers No 184.
• Ceylan S. ve Durkaya M. (2010), Türkiye’de kredi kullanımı-ekonomik büyüme ilişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 21-35.
• Çeştepe, H. ve Yıldırım, E. (2016). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı, 12-26.
• Demirhan E., Aydemir O. ve İnkaya A.,(2011).The Direction Of Causality between Financial Devolopmentand Economic Growth: Evidence from Turkey, International Journal of Management. 28.(1),3-19.
• Holtemöller, O. (2002). Identifying a Credit Channel of Monetary Policy Transmission and Empirical Evidence for Germany. 1-19.
• Idris, M. (2019). Interactive mechanism of money supply and economic growth: Analysis of the causal relationship in Nigeria. International Journal of Academic Research in Business & Social Sciences. 9(7), 324- 338.
• İnançlı, S.; N. Altıntaş, V. İnal (2016).Finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: D-8 Ülkeleri. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 14,36-49.
• İşcan, A. (2003). Banka kredilerindeki daralmanın ekonomik etkileri ve krizlerdeki gelişimi. Ankara: TCMB.
• QNB Finansbank (2021). Kredi büyüme eğilimi, tüketici kredileri ile hızlandı. https://www.qnbfinansbank.com/medium/document-file-2490.vsf (29.01.2021).
• Jalilian, H. ve Kirkpatrick, C. (2002), Financial Development and Poverty Reduction in Developing Countries. In ternational Journal of Finance and Economics, 7, 97-108.
• Kamacı, A. Ceyhan, M. S., ve Peçe, M.A.(2017). Kredi hacminin para arzı ve ekonomik büyüme üzerine etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 400-409.
• Karamelikli, H. ve Keskingöz, H. (2017). Finansal gelişme bileşenlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 683-701.
• Kar, M. ve Pentecost, J. E. (2000). Financial Development and Economic Growth in Turkey: Further Evidence on the Causality Issue. Loughborough University Department of Economics, Economic Research Paper No 00/27.
• Kashyap, A.K. ve Stein, J. C.(1993). Monetary Policy and Bank Lending, NBER Working Paper No. w4317, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=227020.
• King, R. G. ve Levine, R. (1993). Finance and growth, schumperer might be right. Quarterly Journal of Economics, 108(3), 717-737.
• Koçak, E. (2014). Türkiye’de çevresel Kuznets eğrisi hipotezinin geçerliliği: ARDL sınır testi yaklaşımı. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2(3), 62-73.
• Kuttner, K.N. ve Mosser, P.C. (2002). The monetary transmission mechanism: Some answers and further questions. Federal Reserve Bank of New York Economic Policy Review, 15-26.
• Levine, R. ve Zervos, S. (1998),Stock markets, banks, and economic growth. American Economic Review, 88, 537-558.
• Ndako, U.B. (2010). Financial development, economic growth and stock market volatility: evidence from Nigeria and South Africa. Doctor of Philosophy, University of Leicester, Leicester, England.
• Oktar, S.&Dalyancı, L. (2012). Türkiye ekonomisinde para politikasının ekonomik büyüme üzerine etkisi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1), 1-18.
• Öztürkler, H. ve Çermikli, A. H. (2007), Türkiye’de bir parasal aktarım kanalı olarak banka kredileri. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, Dergisi, 44(514),57-68.
• Öztürk, İ. (2008). Financial development and economic growth: Evidence from Turkey, Applied Econometrics and International Development, 8(1), 85-98.
• Öztürk, S. ve Pehlivan, Ö. S. (2020). Türkiye'de demokrasi ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları ilişkisi: toda-yamamoto nedensellik analizi (1974-2018). Balkan Journal of Social Sciences/Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 9(17), 113-118.
• Pesaran, M. H., Yongcheol, S. ve Richard J. S.. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships, Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
• Rajan, R. G. ve Zingales, L. (1998), Financial Dependence and Growth, The American Economic Review, 88(3),559-586.
• Robinson, J. (1952), The generalization of the general theory. In The Rate of Interest and Other Essays, London: Macmillan Press.
• Sağlam, Y. ve Sönmez F.E (2017) .Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Avrupa geçiş ekonomileri örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12 (1), 121-140.
• Shan, J. ve Morris, A. (2002).Does financial development ‘lead’ economic growth?, International Review of Applied Economics, 16(2), 18.
• Şahin, A. (2011). Türkiye’de banka kredileri ve büyüme ilişkisi üzerine bir uygulama: 1995 – 2010.Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TCMB (2019). Yıllık Faaliyet Raporu 2019, http://www3.tcmb.gov.tr/yillikrapor/2019/ files/tr-full.pdf(30.01.2021).
• TCMB(2021),Kasım Ayı Parasal Glişmeleri, 30 Aralık,2020/ https:// www. tcmb.gov.tr/wps/ wcm/ connect/ fbd95ed0-30d3-4333-9b687d069b83e21/ Parasal+Geli% C5%9 Fmeler. pdf?.
• Türkmen, E. (2020), Parasal aktarım mekanizmalarından kredi kanalının büyümeye etkisi: Bir Uygulama. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü.
• TÜİK (2021), İstatistikler, https://www.tuik.gov.tr/(29.01.2021).
• Turgut, A. ve Ertay, H. İ. (2016), Bankacılık sektörünün ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye üzerine nedensellik analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (4), 114-128.
• Vurur N.S. ve Özen. E. (2013). Türkiye’de mevduat banka kredisi ve ekonomik büyüme ilişkisinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (3), 117-131.
• Yılancı, V. ve Burcu, Ö.. (2010). Yapısal kırılmalar altında Türkiye için savunma harcamaları ile gsmh arasındaki ilişkinin analizi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1): 21-33.
• Yılancı, V. (2015). Zaman serileri analizi sakarya ekonometri semineri. Ders Notları, Sakarya.